حرکت در جاده ای پر پیچ و خم

نگاهی به فیلم اخلاقتو خوب کن

مسعود اطیابی نخستین تجربه ساخت فیلم سینمایی خود را با ساخت «مصائب دوشیزه»‌ سال ۸۵ آغاز کرد و تا پیش از آن تهیه‌کنندگی فیلم‌هایی چون «عروس حلبچه»، «خاموشی دریا» و... را عهده‌دار بوده است.

او در اولین تجربه کارگردانی خود زندگی دختری مسیحی به نام «ژان» را روایت کرد که درصدد ازدواج با پسری مسیحی به نام «آندره» است، اما با پدرش بر سر هویت خود درگیری دارد و یک تصادف او را به هویت اصلی خود نزدیک می‌کند.

«مصائب دوشیزه» در اکران سینماها در آن طور که باید دیده نشد. اطیابی شیوه برخورد با ادیان دیگر را با نگاهی متفاوت به تصویر کشیده بود و از این نظر به زعم خود کارگردان، این فیلم توانسته بود هم با سینمای گیشه و هم با سینمای حرفه‌ای ارتباط برقرار کند.

«مصائب دوشیزه» به عنوان تجربه اول اطیابی از موفقیت چندانی در گیشه بهره‌مند نشد و این کارگردان در حالی به سراغ ساخت دومین اثر سینمایی رفت که برخلاف فیلم قبلی خود زبان طنز را برای روایت قصه‌اش برگزیده بود.

«خروس جنگی» عنوان دومین تجربه اطیابی در ساخت فیلم سینمایی بود که خود تهیه‌کنندگی آن را نیز عهده‌دار بود. فیلمی که رضا عطاران، مریلا زارعی و احمدپور مخبر در آن‌ ایفای نقش کردند.

قربان محمدپور ـ نویسنده، فیلمنامه ـ در این فیلم قصه زن و شوهری را روایت کرد که تصمیم می‌گیرند مدتی جایشان را با هم عوض کنند و قرار گرفتن در جایگاه یکدیگر برای هر کدام ماجرایی را به وجود آورده بود.

اطیابی در این فیلم با خلق کمدی موقیعت، روایت جذابی را از کنش‌های این زن و مرد در زندگی روزمره به وجود آورد و تا حد زیادی در ساخت یک فیلم براساس روایتی طنز موفق عمل کرد و برخلاف اثر پیشین خود در گیشه هم با موفقیت خوبی روبه‌رو شد، آنقدر که اطیابی را مجاب کرد قسمت دوم این فیلم سینمایی را هم بسازد که به دلایل مختلف این اتفاق به سرانجام نرسید.

اما اثر بعدی اطیابی نشان داد عملکرد او طی سال‌ها فعالیتش در سینما غیرقابل پیش‌بینی بوده است. از این نظر که او برای ساخت اثر بعدی خود به سراغ مضمونی اجتماعی با روایتی پیچیده رفت که برخلاف ساختار مناسبش مخاطبانش کمتر با محتوای قصه ارتباط برقرار کردند.

اطیابی در توضیح ساخت این فیلم به این جملات بسنده کرد که «یک فیلمساز نباید خودش را در یک زمینه محدود کند و من نیز شخصا دوست ندارم در یک سبک فیلم بسازم و برای همین در مسیری حرکت می‌کنم که بتوانم آثار مختلف با سبک‌های گوناگون بسازم. تنوع آثار برای من از همه قشنگ‌تر است».

«صبح روز هفتم» عنوان سومین اثر سینمایی اطیابی بود که داستان هفت روز از زندگی دزدی است که تازه از زندان آزاد شده و طلاق همسرش و دوری تنها دخترش او را در شرایط بدی قرار داده است.

اطیابی در این سال فیلم سینمایی «دلخون» با بازی پوریا پورسرخ، حامد بهداد و الناز شاکردوست را هم تهیه کرد.

اما در صبح روز هفتم شهرام حقیقت‌دوست شخصیت محوری داستان است و در ایفای نقشش بسیار موفق عمل کرده است.

آرزو محمدنژاد و جهانبخش ایمانی قصه جذابی را به تصویر کشیدند که به زعم بسیاری با گوشه چشمی به فیلم «موش و خرما» ساخته شده بود، اما با این همه تمام آن ایرانیزه شده و در قالب فیلم صبح روز هفتم ارائه شد که به لحاظ تکنیک‌های ساختاری و کارگردانی اثر قابل تاملی بود.

اما اطیابی در چهارمین اثر سینمایی خود باز هم مضمون طنز را برگزید و «شرط اول» را به قلم شهاب عباسی به تصویر کشید. اطیابی این بار هم از بازیگران حرفه‌ای چون اکبر عبدی، الناز شاکردوست، سیروس گرجستانی، کامبیز دیرباز و... در این اثر استفاده کرد.

شرط اول به لحاظ فیلمنامه یکی از متفاوت‌ترین فیلمنامه‌هایی محسوب می‌شود که در جریان فیلم‌های طنز نگاشته شده است. در این فیلم قصه فردی به نام بهرام روایت می‌شود که در یک حادثه، دچار مرگ مغزی می‌شود و با یک معجزه دوباره به زندگی برمی‌گردد.

نکته: مسعود اطیابی پنجمین اثر خود با نام «اخلاقتو خوب کن» را در حال حاضر روی پرده سینما‌ها دارد. فیلمی که باز هم با زبانی طنز روایت می‌شود و این دومین تجربه همکاری اطیابی با رضا عطاران در مقام بازیگر است‌

روایت ظریف قصه‌ای که شاید بسیاری از خط قرمز‌ها را متوجه خود کند آنقدر ظریف و درست تعریف شد که می‌توانست بیش از آنچه که باید دیده شود، اما این فیلم در جریان ساختش همواره با حاشیه‌های فراوانی روبه‌رو بود؛ از اختلاف هنرپیشه و تهیه‌کننده گرفته تا مصدوم شدن اکبر عبدی سر فیلمبرداری این کار و تعطیل شدن پروژه و در نهایت انیمیشن شدن سکانس نهایی فیلم که چندان قرابتی با کلیت داستان نداشت و این تصمیم کارگردان صرفا بهترین تصمیمی بود که می‌شد برای جمع‌بندی کار در نظر گرفت که در کل حضور اطیابی در مقام کارگردان توانست این فیلم را به سرانجام برساند در غیر این صورت شاید این فیلم هیچگاه به اکران سینما‌ها نمی‌رسید.

حتی اختلافات جاری در این فیلم مانع رسیدن آن به جشنواره فیلم فجر بیست و هشتم شد و بر خلاف پیش‌بینی‌ها با فاصله زیادی از ساخت آن بالاخره به اکران سینما‌ها رسید و باز هم اکران نامناسب فیلم مانع دیده شدن آن شد.

و بالاخره مسعود اطیابی پنجمین اثر خود با نام «اخلاقتو خوب کن» را در حال حاضر روی پرده سینما‌ها دارد. فیلمی که باز هم با زبانی طنز روایت می‌شود و این دومین تجربه همکاری اطیابی با رضا عطاران در مقام بازیگر است.

تجربه‌ای که این بار عطاران را در جایگاه یک فرشته قرار داده است، فرشته‌ای که وظیفه دارد آدم‌ها را به دنیایی دیگر بفرستد، اما در یک مورد دچار اشتباه می‌شود و دو نفر که به آن دنیا فرستاده، برگشت می‌خورند.

این قصه نیز با مضمونی متفاوت و جذاب به تصویر کشیده شده و با همراهی حامد کمیلی، جواد رضویان و نقش متفاوت الهام حمیدی کمدی موقعیت جذابی را تصویر کرده است.

باز هم اطیابی در این فیلم با بحران اکران فیلمش در زمان نامناسب روبه‌رو شد که نقش زیادی در جذب مخاطب به سینما دارد واین عمده‌ترین مشکلی است که اطیابی در اکران اکثر فیلم‌هایش با آن روبه‌رو بوده و این بار دامنگیر اخلاقتو خوب کن شده است.

اخلاقتو خوب کن از قابلیت‌های زیادی در کارگردانی برخوردار است و می‌توان در بازی بازیگرانش متوجه این موضوع شد.

اما اطیابی همزمان با اکران فیلمش در حال ساخت سریالی با عنوان «سهمی برای دوست» برای شبکه ۲ سیماست که اشکان خطیبی و علی سرابی نیز بازیگران اصلی کار هستند و این سریال نیز با مضمونی طنز روایت می‌شود و یکی از گزینه‌های احتمالی پخش برای ایام نوروز از شبکه ۲ سیما است.

اطیابی امسال نیز علاوه بر کارگردانی، تهیه فیلم سینمایی «آهوی پیشونی سفید» با مضمون کودک و نوجوان را به کارگردانی جواد هاشمی به عهده داشت که از جمله فیلم‌های متفاوت ژانر کودک و نوجوان محسوب می‌شود.

مسعود اطیابی از جمله کارگردانان گزیده کار سینماست که همچنان به تفاوت در کارهایش اهمیت می‌دهد و بر‌آورده کردن سلیقه مخاطبانش از اولویت بیشتری برای او برخوردار است.

بهناز شیربانی