پنجشنبه, ۱۱ بهمن, ۱۴۰۳ / 30 January, 2025
مجله ویستا

دروغ کوچک هم نگویید


دروغ کوچک هم نگویید

انسان ها به دلایل مختلف و اندازه های متفاوت در زندگی دروغ هایی می گویند

انسان‌ها به دلایل مختلف و اندازه‌های متفاوت در زندگی دروغ هایی می‌گویند. گاهی خودمان را در مورد احساسات فرد خاصی گول می‌زنیم. گاهی برای طفره رفتن از زیر بار مسئولیت، دروغ می‌گوییم. گاهی حتی برای پوشاندن تقصیرات و اشتباهات خود به هر دروغی چنگ می‌اندازیم تا آبروی رفته خود را دوباره به دست بیاوریم. اما همان طور که در آموزه‌های دینی آمده است، دروغ فعل پسندیده‌ای نیست. اما ۸ نوع دروغ وجود دارد که هیچ دلیل قانع کننده‌ای برای گفتن آنها وجود ندارد. چرا آدمی باید برای ساده‌ترین و بی‌ارزش‌ترین مسائل زندگی خود دروغ بگوید؟!

۱. تعارف‌های دروغین

اگر به طور ناگهانی دوستی را در خیابان ملاقات کردید که مدت‌های طولانی است او را ندیده اید و دیگر علاقه یا حس صمیمیتی میان خود و او احساس نمی‌کنید، نباید فقط به واسطه حفظ احترام اجتماعی خود او را به چای یا قهوه دعوت کنید. زمانی یک فرد را به نوشیدن چای در یک کافه یا خانه خود دعوت کنید که واقعا این کار را دوست دارید، در غیر این صورت دلیلی برای این امر وجود ندارد.

۲. بهانه‌های دروغین

هرگز سعی نکنید به بهانه‌های دروغین دوستان یا شریک عاطفی خود را از سرتان باز کنید. به او قول دروغین ندهید. به این فکر کنید اگر ناگهان با او در خیابان یا مکان دیگر روبه رو شوید چه می‌شود؟ بهانه‌های فشار کاری یا مهمان داشتن یا ... که به دروغ مطرح می‌شوند به هیچ عنوان اخلاقی و درست نیستند و موجب آسیب دیدن موقعیت اجتماعی شما خواهند شد.

۳. نخواندن پیغام‌های دیگران

اگر فرصت ندارید یا به هر دلیلی، علاقه به خواندن ایمیلی پر از درخواست و گلایه دوست خود را ندارید، هنگامی که از شما می‌پرسد آیا ایمیل مرا دریافت کرده‌ای؟، به جای دروغ گفتن اینکه به اینترنت دسترسی ندارید یا کارهایتان زیاد است، خیلی صادقانه بگویید در اولین فرصت این کار را انجام خواهید داد.

۴. دوست نداشتن غذا

اگر گوشت قرمز دوست ندارید، یا از طعم قارچ متنفر هستید شاید ترجیح دهید به اطرافیان بگویید به آن غذا حساسیت دارید. اما چرا؟ گفتن واقعیت چه اشکالی دارد؟ چرا صادقانه نمی‌گویید که قارچ دوست ندارید یا بادمجان به نظرتان خوشمزه نیست!

۵. پاسخ ندادن به موبایل

موبایل شما زنگ می‌خورد و نام و عکس خواهر یا دوست صمیمی شما روی نمایشگر ظاهر می‌شود. با خود می‌گویید: «وای خدای من! دوباره یک داستان جدید» این حرف‌ها برایتان به هیچ وجه جالب نیستند و به همین خاطر تماس او را بی‌پاسخ می‌گذارید. اما وقتی همدیگر را دیدید، به او چه خواهید گفت؟ در جلسه کاری بودم ونتوانستم پاسخ دهم؟ ساده‌ترین و صادقانه‌ترین کار این است که از او عذرخواهی کنید و بگویید در نخستین فرصت با او تماس خواهید گرفت تا با شما درددل کند.

۶. دیرکردن

این عادت بیشتر مختص خانم‌ها است. به طور مثال، خودشان هم می‌دانند زودتر از نیم ساعت دیگر حاضر نمی‌شوند اما می‌گویند من ۵ دقیقه دیگر حاضر هستم. این مساله شاید چندان مهم به نظر نرسد اما در طولانی مدت نوعی بی‌اعتمادی و دلخوری میان شما و شریک زندگیتان به وجود خواهد آورد.

۷. قول‌های دروغین

وقتی دوست ندارید سینما بروید، چرا دعوت دوست خود را می‌پذیرید که بعد هم مجبور شوید به او بگویید مریض شده‌اید؟ از همان ابتدا صادقانه نه بگویید و برنامه‌ریزی‌های او را نیز به هم نزنید. آدم‌ها به یکدیگر اعتماد می‌کنند و این نوع دروغ‌های کوچک باعث خدشه دار شدن اعتماد میان افراد خواهد شد.

● دروغگویی مانع اعتدال روح

امام علی(ع)می‌فرمایند: بدترین خصلت‌ها، دروغگویی است. نیز فرموده‌اند: خصلتی زشت‌تر از دروغگویی نیست، همچنین فرموده‌اند: هیچ بدی بدتر از دروغ نیست. در زمینه ارتباط ایمان با استقامت روح و ارتباط استقامت روح با صداقت،کلامی گوهر بار از امیرمؤمنان روایت شده است: «لا یستقیم ایمان عبد حتی یستقیم قلبه و لا یستقیم قلبه حتی یستقیم لسانه»؛ایمان هیچ بنده‌ای پابرجا نمی‌شود،مگر زمانی که قلبش استوار شود و قلب او استوار نمی‌شود،مگر زمانی که زبانش راست و استوار گردد. حضرت در این کلام استقرار ایمان در قلب را در گرو استقامت و راستی روح دانسته است؛ به این معنا که روح باید از انحراف دور باشد تا بتواند ایمان را در خود جای دهد. همچنین ایشان روح انسان را زمانی بدون انحراف و همچون آیینه‌ای صاف دانسته است که زبانش صادق باشد. مفهوم سخن حضرت آن است که دروغگویی اعتدال روح را از میان می‌برد و ایمان را از آن می‌زداید. به طوری که می‌توان گفت: انتظار ایمان از دروغگو بیهوده است.از پیامبر(ص)سؤال شد: آیا ممکن است مؤمن ترسو باشد؟فرمود: آری. عرض شد: آیا می‌شود بخیل باشد؟ پاسخ داد: آری. پرسیده شد آیا مؤمن دزدی می‌کند؟ پاسخ داد: ممکن است از او سربزند. سپس سؤال شد: آیامؤمن دروغ می‌گوید؟حضرت فرمود: نه! تنها کسی دروغ می‌گوید که مؤمن نیست. امام صادق(ع)فرمودند: فریب نماز و روزه مردم را نخورید؛زیرا آدمی‌ گاه چنان به نماز و روزه‌خو می‌کند که اگر آنها را ترک گوید،احساس ترس می‌کند، بلکه آنها را به راستگویی و امانتداری بیازمایید. بسیاری از گناهان تنها عذاب اخروی را در پی‌دارند و توبه موجب می‌شود که شخص گناهکار از آن نجات یابد،اما دروغگویی دو اثر دارد. یکی عذاب و عقاب اخروی و دیگری انحراف و آسیب روحی. نسبت به عذاب اخروی توبه‌بردار است،اما در مورد آسیب و شکستگی روح،صرف توبه اثر چندانی ندارد؛ درست مثل اینکه شخص چهره خود را با خنجر زخمی کند و پس از این کار، پشیمان شده، به درگاه خدا استغفار نماید. توبه اگرچه عذاب اخروی‌اش را برطرف نماید، اما چهره مجروحش را التیام نمی‌بخشد در مورد کذب نیز که روح انسان صدمه دیده و شکسته شده است،صرف توبه کافی نیست، بلکه راه مرتفع ساختن این آسیب ها،راستگویی است. صداقت موجب می‌شود روحی که در اثر دروغگویی از خدا دور شده با هر مرتبه راستگویی مقداری باز گردد و پس از مدتی گام نهادن در مسیر صداقت،آن جراحات وشکستگی‌های روحی جبران شود. پس راه جبران آسیب‌های ناشی از دروغ گویی،راستگویی است و توبه کذب، صدق است.