گردشگری پزشکی در کما

گردشگری پزشکی که از به هم پیوستن دو شاخه پردرآمد گردشگری و خدمات درمان به وجود آمده است, همواره در جهان مورد توجه بوده و هست, به طوری که براساس آمار بین المللی این شاخه از صنعت گردشگری حتی در دوران رکود اقتصادی در جهان توانسته سالانه رشدی معادل ۲۰ درصد برای خود به ثبت برساند و بسیاری را به خود مشغول کند

گردشگری پزشکی که از به هم پیوستن دو شاخه پردرآمد گردشگری و خدمات درمان به وجود آمده است، همواره در جهان مورد توجه بوده و هست، به طوری که براساس آمار بین‌المللی این شاخه از صنعت گردشگری حتی در دوران رکود اقتصادی در جهان توانسته سالانه رشدی معادل ۲۰ درصد برای خود به ثبت برساند و بسیاری را به خود مشغول کند.‌ به همین دلیل، بسیاری از کشورهای مستعد و توانا در زمینه پزشکی جهان برای جلب نظر گردشگران نیازمند خدمات درمانی، از هیچ کاری دست برنداشتند و با تمام توان سعی در جلب نظر این گروه به داخل مرزها و مراکز درمانی‌شان داشته‌اند.

براساس آمار موجود بین‌المللی، بیشترین توسعه در صنعت گردشگری در کشورهای در حال توسعه به ثبت رسیده است و می‌توان از مشهورترین آنها به ترکیه، تایلند، هندوستان، مالزی، مکزیک و برزیل اشاره کرد.‌ به باور دکتر حسن راشکی، دبیر کمیته گردشگری ایران می‌توان عمده‌ترین دلیل سفر گردشگران پزشکی در سراسر جهان را نبودزیرساخت‌های پزشکی در زادگاهشان یا پایین بودن سطح ارائه خدمات درمانی نام برد، اما نمی‌توان از کشورهایی که هزینه درمان در آنها بسیار هنگفت است نیز چشم‌پوشی کرد، چون بسیاری از گردشگران سلامت گوشه و کنار جهان از پیشرفته‌ترین کشورها سفر خود را آغاز می‌کند و فقط به دنبال دستیابی به خدمات با کیفیت و ارزان در دیگر نقاط جهان هستند؛ نکته‌ای که باعث شده بسیاری از کشورها روی آن سرمایه‌گذاری کرده، با ارتقای سطح کیفی خدمات پزشکی خود با کمترین هزینه آنها را به خود جلب کنند.

این کارشناس گردشگری پزشکی به «چمدان» می‌گوید: امتیاز ایران برای توجه به صنعت گردشگری پزشکی امتیاز منطقه‌ای و بازار بسیار مستعد منطقه است. او به کشورهای عراق، افغانستان، کشورهای حاشیه جنوب خلیج فارس و جمهوری آذربایجان اشاره می‌کند و می‌افزاید: در این کشورها یا اصلا زیرساخت‌های پزشکی وجود ندارد یا اگر هم هست، محدود و غیر قابل دسترس همگان است. ‌بنابراین برخی سیاستمداران این کشورها علاقه‌مند هستند نیازمندان خدمات درمانی در دیگر کشورهای منطقه درمان شوند که این موضوع برای ایران همانند یک گنج است و باید از آن بخوبی استفاده کنیم.‌ از سوی دیگر، محمدحسن راشکی به تخصص و خوشنامی پزشکان ایرانی اشاره می‌کند و می‌گوید: متخصصان ایرانی میان گردشگران نیازمند به دریافت خدمات درمانی کشورهای یاد شده بسیار خوشنام هستند و علاقه‌مندند به دست پزشکان ایرانی درمان شوند.‌ عمده تقاضاهای درمان در ایران به گفته راشکی جراحی‌های قلب و عروق، نازایی، زیبایی و پلاستیک و خدمات دندانپزشکی است.

اما سعید عبدالحسینی، رئیس بیمارستان رضوی مشهد که یکی از بیمارستان‌های مطرح در جلب‌نظر گردشگران پزشکی به ایران و پایلوت گردشگری پزشکی کشور است در این زمینه می‌افزاید: بازارهای هدف بسیار بکر و مناسب اطراف ایران در کنار تخصص پزشکان ایرانی می‌تواند بهترین سرمایه ایران برای توسعه گردشگری پزشکی در منطقه باشد.

وی به حدود ۹۰۰ بیمارستان مستعد در کشورمان برای پذیرایی از گردشگران پزشکی اشاره می‌کند و می‌گوید: این تعداد بیمارستان می‌تواند در صورت مدیریت و برنامه‌ریزی دقیق در زمینه گردشگری پزشکی سالانه میلیون‌ها دلار درآمد ارزی را به کشورمان هدیه دهند.

در این زمینه حسن راشکی به شروع فعالیت‌های گردشگری پزشکی در ترکیه اشاره می‌کند و بیان می‌کند: این کشور از سال ۲۰۰۹ میلادی با کمتر از ۵۰ هزار نفر گردشگر پزشکی در‌ این زمینه آغاز به کار کرد و اکنون و در نیمه دوم سال ۲۰۱۳ میلادی توانسته از ۳۰۰ هزار گردشگر پزشکی پذیرایی کند و افق یک میلیون نفری را برای سال ۲۰۱۵ میلادی در نظر گرفته است، حال آن که ایران باتمام این امتیازاتش سال ۱۳۹۱ فقط حدود ۵۰ هزار نفر گردشگر پزشکی داشت.

طبق تعریف سازمان جهانی گردشگری، هرگردشگر پزشکی می‌تواند از ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰دلار سودآوری برای کشور مقصد خود داشته باشد. دراین زمینه می‌توان به درآمد صنعت گردشگری سلامت سال ۲۰۱۲ میلادی در کشورهای همسایه اشاره کرد؛ ترکیه چهار میلیارد دلار، هندوستان ۱۷میلیارد دلار و اردن یک میلیارد دلار.

به گفته دبیر کمیته گردشگری سلامت ایران ‌اکنون خلأ قانونی در زمینه توسعه گردشگری سلامت باعث عقب‌ماندگی این صنعت کشورمان از دیگر کشورها مثل ترکیه شده و همین موضوع باعث تشکیل کمیته یاد شده یعنی کمیته گردشگری سلامت در وزارت بهداشت بوده است.

این فعال گردشگری پزشکی به رشد چشمگیر گردشگران نیازمند خدمات درمانی عرب در کشور ترکیه اشاره می‌کند و می‌گوید: اگر بتوانیم سیاست‌های کاری کمیته گردشگری سلامت را در سازمان‌ها و ارگان‌های درگیر این مسأله یکسان کنیم بدون تردید می‌توانیم با امتیازات ویژه‌ای که در اختیار داریم کشورمان را به قطبی از صنعت گردشگری سلامت تبدیل کنیم.

راشکی ضمن بیان یکسان بودن نحوه پذیرش گردشگران پزشکی خارجی در کنار بیماران ایرانی به یکی از اقدامات کمیته یاد شده در زمینه توسعه گردشگری سلامت اشاره می‌کند و می‌افزاید: کمیته گردشگری سلامت از سال گذشته برنامه‌ای را با عنوان دپارتمان گردشگران سلامت در بیمارستان‌های علاقه‌مند برای توسعه گردشگری درمانی طراحی کرده است تا این بیمارستان‌ها علاوه بر پذیرش جداگانه بیماران خارجی بتوانند نحوه ورود در بازارهای هدف و البته ایجاد ارتباط با شرکت‌های اعزام‌کننده گردشگران سلامت را بیاموزند و برنامه‌ریزی کنند.

اما به عقیده وی، ‌اکنون خلأ قانونی در صنعت گردشگری درمانی کشورمان باعث شده برخی افراد به صورت واسطه‌ای وارد این بازار پرپول شده و زمینه‌ساز بحران در صنعت گردشگری درمانی کشورمان بشوند. این گونه برخی‌ها با سوءنیت و دیگران بدون اطلاع از خدمات پزشکی باعث رنج و ناراحتی گردشگران نیازمند خدمات درمانی شده‌اند که این آثار نامطلوبی در سابقه پزشکی ایران در ذهن گردشگران بین‌المللی خواهد داشت.

عماد عزتی