طرح ساماندهی خود از نابسامانی رنج می برد

ورود اینترنت در كشور ما از همان ابتدا با ناملایمت های بسیاری همراه بود تا جایی كه در اوایل از اینترنت به عنوان پایگاه شیطانی برای ترویج فساد یاد می شد

ورود اینترنت در كشور ما از همان ابتدا با ناملایمت‌های بسیاری همراه بود تا جایی كه در اوایل از اینترنت به عنوان پایگاه شیطانی برای ترویج فساد یاد می‌شد اما رفته رفته رویكرد مثبت و آموزشی این وسیله ارتباطی باعث شد تا اینترنت از انزوای خود بیرون بیاید و تا حدودی به جایگاه اصلی خود بازگردد. هرچند هرازگاهی مواردی چون نبود زیرساخت‌‌های مناسب مخابراتی برای دسترسی به اینترنت پرقدرت یا موارد فرهنگی چون فیلترینگ سایت‌ها باعث می‌شد تا به نوعی رشد این وسیله ارتباطی با كندی صورت بگیرد.

اما با تمامی این كمبودها‌، شاهد هستیم در كمتر از چند سال از عمومیت اینترنت صدها هزار سایت و وبلاگ با محتوای صد درصد فارسی در این دنیای مجازی تاسیس شده است و این خود نشان از محبوبیت اینترنت نزد عموم كاربران دارد.

با تمامی این ماجراها اما گویا روزهای التهاب برای اینترنت تمام‌نشدنی است چرا كه درج خبری با عنوان طرح ساماندهی سایت‌های اینترنتی بار دیگر موجی از نگرانی را میان صاحبان صدها‌هزار سایت و وبلاگ ایجاد كرد. هر چند در ابتدا مجریان این طرح به صراحت اعلام كرده بودند كه این طرح با هدف حمایت از پایگاه‌های قانونی، دسترسی آزاد و سالم مردم به اطلاعات و رعایت حقوق اجتماعی و ارزش‌های فرهنگی تصویب شده است اما چندی بعد شواهد نشان از مسائل دیگری داد.

● این طرح پرخطربه سود كیست

داستان ساماندهی پایگاه‌های اینترنتی از مدت‌ها قبل به نوعی مورد توجه وزارت فرهنگ و ارشاد قرار گرفته بود و در همین رابطه رایزنی‌های صورت می‌گیرد تا اینكه هیات وزیران آیین‌نامه ساماندهی فعالیت پایگاه اطلاع‌رسانی اینترنتی كشور را در چهار فصل و یازده ماده مورد تصویب قرار می‌دهد و براساس ماده سه آئین نامه نظارت بر ساماندهی پایگاه‌‌های اینترنتی به عهده وزارت فرهنگ و ارشاد گذاشته می‌شود و قرار می‌شود این وزارتخانه ساختار مناسب تشكیلاتی را با استفاده از ظرفیت‌های موجود برای ساماندهی، هدایت و حمایت از فعالیت‌های اینترنتی مجاز و برخورد قانونی با فعالیت‌های غیرمجاز، پیش‌بینی و راه‌اندازی كند.

همچنین مقرر می‌شود كارگروهی مركب از وزیران فرهنگ و ارشاد ، اطلاعات،‌ ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات و دادگستری وظیفه تعیین مصادیق پایگاه‌های غیرمجاز اینترنتی را برعهده بگیرند و عاقبت این آئین نامه شكل اجرایی به خود می‌گیرد و معاونت امور مطبوعات و اطلاع رسانی وزارت ارشاد درباره ساماندهی پایگاه‌های اطلاع رسانی بیانیه‌ای صادر و اعلام می‌كند، ‌ در اجرای آیین‌نامه‌ ساماندهی پایگاه‌های اطلاع رسانی مصوب ۵ آذر ماه ۸۵ هیات وزیران به اطلاع كلیه دارندگان پایگاه‌های اطلاع رسانی وب سایت‌ها و وبلاگ‌ها می‌رساند كه از روز دوشنبه ۱۱ دی ۱۳۸۵ با مراجعه به نشانی‌های اینترنتی www.samandehi.ir وwww.Samandehi.com می‌توانند نسبت به ثبت الكترونیكی پایگاه خود اقدام كنند. گفتنی است بر اساس آیین‌نامه، سایت‌ها و وبلاگ‌های اینترنتی پایگاه‌هایی که در موعد مقرر اقدام به ثبت سایت نکنند مسدود خواهند شد.

كلید خورد رسمی ساماندهی سایت‌ها باعث شد اظهارنظرها در مورد این طرح حالت جدی‌تری به خود بگیرد و اولین اظهارنظرها پس از بررسی مفاد آئین‌نامه مطرح شد.

به عنوان نمونه می‌توان به فصل سوم و ماده ۷ آئین نامه ساماندهی اشاره كرد، همان بخشی كه داده‌های اینترنتی ممنوعه را در ۱۶ گروه تقسیم بندی كرده است گرچه بسیاری از بندها در اكثر كشورها جرم محسوب می‌شود اما با نگاهی دقیق‌تردر جزئیات به مواردی برخورد می‌شود كه به نوعی سردرگمی را به همراه خواهد داشت.

مثلا تجارت هرمی در این آئین نامه جرم محسوب شده است ولی به درستی تعریف دقیقی از آن صورت نگرفته است و برای بسیاری مشخص نیست آیا سایت‌هایی كه در ازاری مراجع كاربران به آنها جوایز نقدی یا غیرنقدی می‌پردازند جزو تجارت هرمی محسوب خواهند شد یا نه و موارد بسیار دیگری كه برایشان تعریف دقیقی صورت نگرفته و تنها در یك بند و به طور كلی برایشان توضیحی نوشته شده است.

به هر حال بعد از نواقص موجود در آئین نامه، بالا آمدن سایت ساماندهی نیز اما و اگر‌های بسیاری را در جامعه اینترنتی به وجود آورد تا جایی كه در كمتر از چند روز پس از اجرای طرح عده زیادی از وبلاگ‌نویسان دراقدامی به افشای چند نكته از جزئیات پشت پرده سایت ساماندهی كردند. یكی از این افشاگری‌‌ها به مشكلات امنیتی ارتباط پیدا می‌كرد به گفته این عده ،شرایط فعلی میزبانی سایتی که قرار است اطلاعات تفصیلی تمام پایگاه‌های ایرانی را نگهداری کند به این شرح است كه‌، محل میزبانی سایت توسط دو سرور صورت می‌گیرد كه این دو سرور در آمریكا و چین قرار دارد و شركت خارجی طرف قرارداد شركت میزبان وحشی wildhoster.com است و شركت داخلی karahost.com كه به اطلاعات دسترسی دارد و به نوعی دارنده سرور اصلی سایت در آمریكا است و در این جا ذكر این نكته ضروری است كه چندی پیش وزیر ارتباطات در مورد یكی از دستاوردهای وزارتخانه خود چنین اظهار نظر كرده بود:« هم اكنون نه تنها برای میزبانی سایت‌های ایرانی مشكلی نیست بلكه امكان میزبانی سایت‌های خارجی نیز در ایران وجود دارد» با چنین اظهار نظری این سئوال را می‌توان مطرح كرد اگر كشور ما از نظر دیتاسنتر مشكلی ندارد پس چرا سایتی با چنین اطلاعات حساس و مهمی باید در خارج از كشور و البته كشوری چون آمریكا میزبانی بشود.

به هر حال پس از محل میزبانی سایت ساماندهی نكته دیگری كه توجه بسیاری را به خود جلب كرده است مربوط به قالب سایت است چرا كه طبق مدارك جمع‌آوری شده توسط عده‌ای از فعالان اینترنتی گفته می‌شود قالب سایت ساماندهی از یك سایت خارجی به آدرس www.checkm۸.com كپی‌برداری شده است كه این خود یك كار غیرقانونی و غیرحرفه‌ای است كه البته پس از فاش شدن این ماجرا مدیران سایت سعی كردند فلش آن را كه كپی كاملی از این سایت خارجی است را تغییر دهند.

غیر از ایراد به میزبانی و شكل ظاهری سایت، اطلاعات الزامی خواسته شده درباره ثبت هر سایت كه مواردی چون نام مدیر سایت، تلفن و نشانی کامل مسئول سایت، سال ایجاد وب سایت، هدف از ایجاد وب سایت، زبان برنامه نویسی، نوع بانک اطلاعاتی، تعداد بازدید روزانه، نام سایت میزبان، کشور محل میزبانی، کاربری سایت، نوع محتوای آن، طیف مخاطبان سایت و ... را شامل می‌شد به نوعی نگرانی‌های را میان صاحبان سایت‌ها ایجاد كرد چرا كه چنین اطلاعات طبقه‌بندی شده‌ای در هیچ یك از كشورهای دنیا برای تمامی پایگاه‌های اینترنتی وجود ندارد و ناگفته پیدا است كه دراختیار داشتن چنین اطلاعاتی چه امتیاز بزرگی برای یک شرکت تجاری محسوب می‌شود و چه سوء استفاده‌هایی از این اطلاعات می‌تواند انجام گیرد. همچنین فرستندگان هرزنامه برای اطلاعات کامل و دسته‌بندی‌شده‌ تمام سایت‌های یک کشور حاضرند مبالغ كلانی پول پرداخت كنند و آیا شرکتی که نام خود را میزبان وحشی ( wildhoster) گذاشته از چنین پولی خواهد گذشت و چه تضمینی وجود دارد که آن شرکت چینی و یا شرکت داخلی دست به فروش اطلاعات نزند.

---