تلاش چهره های معتدل برای ایجاد وحدت

در حوادث بعد از انتخابات, سیاسیون کشور هر یک مسیری را در پیش گرفتند, بعضی ها با حمایت قاطع از رئیس جمهور و دولت منتخب, هر گونه اعتراض به نتیجه انتخابات و وضعیت موجود را محکوم کردند و بعضی ها با حمایت از معترضان به نتیجه انتخابات, گام در مسیر انتقاد جدی و حتی تخریب دولت گذاشتند

در حوادث بعد از انتخابات، سیاسیون کشور هر یک مسیری را در پیش گرفتند، بعضی‌ها با حمایت قاطع از رئیس جمهور و دولت منتخب، هر گونه اعتراض به نتیجه انتخابات و وضعیت موجود را محکوم کردند و بعضی‌ها با حمایت از معترضان به نتیجه انتخابات، گام در مسیر انتقاد جدی و حتی تخریب دولت گذاشتند. در این میان برخی از فعالان سیاسی مسیری میانه را برگزیدند و با نگاهی واقع بینانه به ماجرا، وقوع اشتباهاتی از هر دو طرف را در به وجود آمدن وقایع تلخ بعد از انتخابات موثر دانستند.

برخی نیز سعی کردند بحث وحدت ملی را به عنوان تنها راه حل مشکلات کشور پیگیری کنند. از جمله شاخص ترین این افراد می‌توان به اشخاصی چون آیت‌الله مکارم شیرازی، حبیب‌الله عسگراولادی ، علی لاریجانی و محسن رضایی اشاره کرد که با روندی معتدل وارد عرصه تلاش برای ایجاد وحدت ملی شدند و با پیگیری‌های خود سعی کردند مسیری میانه را در پیش گرفته و دل‌های از هم دور شده در جریان انتخابات را به یکدیگر نزدیک کنند.

● ادامه اختلاف‌ها به نفع کشور نیست

آیت‌الله مکارم شیرازی مردی از دیار مرجعیت و روحانیت است که سخنانش حکایت از این دارد که همواره سعی می‌کند تمام مسائل و رویدادهای کشور را رصد کند. او در جلسات و نشست‌های مختلفی که از تاریخ برگزاری انتخابات تا کنون داشته، همواره دغدغه‌های خود را در خصوص وقایع اخیر عنوان کرده و بر ضرورت یافتن راه حلی برای ایجاد وحدت ملی تاکید کرده است. این مرجع تقلید هر از گاه در جلسات درس و سخنرانی خود به طور صریح یا تلویحی نگرانی خود را از وضعیت وحدت ملی ابراز داشته و تاکید کرده است که باید برای برون رفت از شرایط بعد از انتخابات تدبیری اندیشید. آیت‌الله مکارم شیرازی در تاریخ هشتم مهرماه در یکی از جلسات درس خارج فقه خود خواستار تشکیل هیاتی از نمایندگان مجلس و برخی نخبگان در خارج از مجلس می‌شود تا بلکه این افراد بتواننددست به دست یکدیگر داده و با کمک هم، میان گروه‌های سیاسی الفت برقرار کنند تا این اختلاف‌ها برچیده شود. این مرجع تقلید ۸۳ ساله که در ۲۴ سالگی درجه اجتهاد خود را از مراجع نجف دریافت کرده، معتقد است اگر این اختلاف‌ها ادامه یابد و تشدید شود، هرگز به نفع کشورمان نخواهد بود و دامن همه گروه ها، ملت، دولت و مجلس را خواهد گرفت.

آیت‌الله مکارم شیرازی، حدود ۵۰ روز پس از این پیشنهاد و در شرایطی که برخی از اصولگرایان حامی دولت و همچنین شخص رئیس جمهور معتقد بودند فضای کشور به حالت عادی خود بازگشته است و نیاز به طرحی برای خروج از فضای بعد از انتخابات نیست، هشدار داد باید حقایق را پذیرفت حتی اگر این حقایق تلخ باشند. آیت‌الله مکارم شیرازی در دیدار اعضای شورای مرکزی جبهه پیروان خط امام و رهبری تاکید کرد اگر حقیقت تلخی در برابر ما باشد، صلاح این است که حقیقت تلخ را بپذیریم و چاره‌ای برای آن بیندیشیم؛ زیرا با نفی و ندیدن، حقیقت تلخ از بین نمی‌رود و مشکل ما حل نخواهد شد.

در حال حاضر نیز که به ایام ماه محرم رسیده ایم، مکارم شیرازی سعی می‌کند تا از هر فرصتی برای توصیه افراد به ضرورت حفظ وحدت استفاده کند. او معتقد است در شرایط فعلی، کشور بیش از هر زمانی به وحدت نیاز دارد و باید ایام عزاداری ماه محرم را به فرصتی برای ایجاد وحدت و پایبندی به اصول انقلاب اسلامی تبدیل کرد.

آیت‌الله مکارم شیرازی این نکته را نیز یادآور شده است که منظور از وحدت این نیست که با اغتشاشگران دست بدهیم، زیرا هیچ عاقلی وحدت با مخالفان نظام، رهبری، قانون اساسی و فریب خوردگان غربی را نمی‌پذیرد.

از نگاه این مرجع تقلید تنش‌های داخلی، مهم‌ترین چالش پیش روی نظام اسلامی در شرایط فعلی است و باید با تدبیر و شجاعت، وحدت را برقرار و از این چالش‌ها عبور کرد.

● وحدت به معنی آشتی با آشوب طلبان ‌نیست

حبیب الله عسگراولادی دیگر فردی است که پس از انتخابات چه به صورت فردی و چه به همراه تشکل متبوعش یعنی جبهه پیروان خط امام و رهبری به دنبال رفع تنش‌های پس از انتخابات است. عسگراولادی کسی است که اگر چه در انتخابات ریاست جمهوری دهم با قاطعیت از کاندیداتوری محمود احمدی‌نژاد حمایت کرد، اما همواره گفتمان انتقادی خود را نسبت به فعالیت‌های دولت حفظ کرده است. عسگراولادی که بخش زیادی از عمر ۷۶ ساله خود را در عرصه سیاست و بخصوص در حزب موتلفه اسلامی گذرانده است، پیش از انتخابات با قاطعیت اعلام کرد احمدی‌نژاد کاندیدای تشکل‌های زیر مجموعه جبهه پیروان خط امام و رهبری است. اما همین عسگراولادی بعد از انتخابات، ضمن حمایت‌های اصولی از دولت، در نامه به محمود احمدی‌نژاد، برخی عملکردهای او پس از انتخابات از جمله انتصاب اسفندیار رحیم مشایی به سمت معاون اولی و اصرار بر این انتصاب( حتی پس از نامه رهبر معظم انقلاب) را زیر سوال برد.

عسگراولادی همواره نسبت به تخریب چهره‌های برجسته انقلاب و خط بطلان کشیدن بر کارنامه مسوولان ۳۰ سال گذشته نظام اسلامی انتقاد کرده و به صورت مشخص در خصوص شخصیتی همچون آیت‌الله هاشمی رفسنجانی معتقد است: آقای هاشمی رفسنجانی انصافا سردار بزرگی است و به حقیقت می‌توان گفت ایشان سردار پیش از انقلاب، پس از انقلاب و در نهایت سردار بزرگ جمهوری اسلامی است.

وی چندی پیش، به همراه برخی از اعضای شورای مرکزی جبهه پیروان خط امام و رهبری به قم رفت تا در دیدار مراجع تقلید برای تقویت وحدت ملی چاره‌ای بیندیشد. وی بعد از این دیدارها ابراز امیدواری کرد که رهنمودهای صریح مراجع و علما در خاموش کردن فتنه و رفع اختلافات موثر باشد.

عسگراولادی البته همواره نسبت به تخریب دولت نیز انتقاد کرده و در خصوص برخی شبهات مطرح شده در مورد طرح‌های وحدت ملی، با تاکید بر این‌که ما قصد آشتی با آشوب طلبان را نداریم، گفت: در این زمینه با آقایان کروبی و موسوی اتمام حجت کردیم که زیر چتر ولایت و قانون اساسی حرکت کنند و گام بردارند.

● وحدت، لازمه تحقق عدالت است

محسن رضایی آدم خاصی است و شاید بتوان گفت که در میان سیاستمداران روحیات منحصربه‌فردی دارد. او نشان داده است اگر چیزی به نظرش درست باشد، آن را انجام می‌دهد حتی اگر این کار به وجهه او در جامعه آسیب وارد کند. نمونه این کار را در انتخابات ریاست جمهوری نهم دیدیم. او که کاندیدای انتخابات بودبرخلاف تاکیدی که بر حضور در انتخابات داشت، یکی دو روز مانده به رای‌گیری انصراف داد تا نشان دهد حاضر است به خاطر بعضی صلاحدیدها پا روی حرف خود بگذارد. در انتخابات دهم هم با تردیدهای فراوان و خیلی دیرتر از سایر رقبا وارد عرصه شد. بعد از انتخابات مانند کروبی و موسوی انتقاداتی به نتیجه داشت، اما بعد از تنفیذ حکم ریاست جمهوری از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی دیگر به نتیجه انتخابات انتقادی نکرد.

در شرایط فعلی کشور بیش از هر زمان‌ به ‌وحدت نیاز داریم و باید ایام عزاداری ماه محرم را ‌فرصتی برای ایجاد وحدت و پایبندی به اصول انقلاب اسلامی ‌‌‌بدانیمرضایی ۵۵ ساله که ۱۶ سال از عمر خود را در سمت فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی سپری کرده، معتقد است در حال حاضر باید با وحدت و برادری شرایط موجود کشور را پشت سر گذاشت. او لازمه وحدت را در این می‌داند که فعالان سیاسی پیرامون رهبری متحد شوند و رهبری و اصل ولایت فقیه را محور اصلی وحدت قرار دهند. دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام با تاکید بر این‌که وحدت باید دو جانبه و دو سویه باشد، می‌گوید: وحدت یک طرفه امکان‌پذیرنیست، لذا نباید یک گروه بگوید گروه دیگر را شکست دادیم و آنها خوار و ذلیل پیش ما زانو بزنند تا ما به وحدت برسیم. این فکر، فکر اسلامی نیست. همه ما باید در مقابل خدا، ملت ایران، حقیقت و قانون اساسی زانو بزنیم.

رضایی از حوادثی که بتازگی اتفاق افتاد و در جریان آن به ساحت بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران بی‌احترامی شد نیز به عنوان فرصتی برای بروز وحدت استفاده کرد و با صدور بیانیه‌ای به همه دست اندرکاران سیاسی توصیه کرد با محکوم کردن این اقدام، پایبندی خود را به اصول انقلاب اسلامی اعلام کنند. وی در بیانیه خود، وحدت را به عنوان پیش زمینه‌ای برای تحقق عدالت خواند و گفت: تاکید بر وحدت و پرهیز از تفرقه به معنی آن نیست که عدالت و پیگیری حقوق ملت، نظام و اشخاص زیر پا گذاشته شود اما در فرصت‌های آینده وقت کافی برای این امور وجود دارد و باید توجه داشت که همیشه وحدت و انسجام، بستر عدالت بوده است.

● امروز بیش از همیشه نیاز به وحدت داریم

علی لاریجانی از دیگر افرادی است که بعد از انتخابات تلاش کرده است با در پیش گرفتن مسیری میانه، راه را برای وحدت گروه‌های مختلف درون نظام فراهم کند. وی یکی ازمتبحرترین سیاستمداران فعلی نظام است و حتی اگر به مساله‌ای منتقد باشد، می‌داند در چه چارچوبی این انتقاد را مطرح کند که هم مطلب خود را مطرح شده باشد و هم خدشه‌ای به مصالح ملی وارد نشود.

به عنوان مثال او که پس از ۲ سال دبیری شورای عالی امنیت ملی، در سال ۱۳۸۶ از این سمت استعفا کرد، هرگز تلاش نکرد تا اختلافات خود با رئیس جمهوری را رسانه‌ای کند. وی همواره نشان داده سیاستمدار باهوشی است، در انتخابات مجلس هشتم از شهرستان قم کاندید شد و توانست در اولین حضور خود در مجلس شورای اسلامی، به عنوان ریاست این قوه منصوب شود. او در این سمت همواره تلاش کرده است تا جایی که امکان دارد با قوه مجریه نیزهمکاری کند و با وجود برخی انتقادات از مجلس شورای اسلامی مبنی بر کوتاه آمدن در برابر دولت، همچنان تلاش دارد در چارچوب قانون، فضا را برای عملکرد دولت فراهم کند.

وی که متولد سال ۱۳۳۶ در شهر نجف اشرف است، یکی از معدود مسوولان کشور بود که در بحبوحه شرایط پس از انتخابات، ضمن نادرست خواندن تجمعات غیرقانونی، انتقاداتی را نیز نسبت به برخی دستگاه‌های کشور مطرح کرد و آنها را به نوعی در به وجود آمدن این گونه مسائل سهیم دانست. وی مدتی بعد کمیته‌ای را برای بررسی حوادث پس از انتخابات از جمله کوی دانشگاه و مساله کهریزک تشکیل داد و بدین وسیله نشان داد نسبت به این گونه مسائل بی تفاوت نیست. البته لاریجانی با فاصله گرفتن از انتخابات،‌ تلاش کرد کمتر در مورد مسائل بعد از انتخابات صحبت کند تا مبادا گروه‌های سیاسی بتوانند او را به نفع خود مصادره کنند.

لاریجانی در ششم خرداد امسال برای دومین بار به ریاست مجلس شورای اسلامی رسید و با وجود انتقاد برخی اصولگرایان حامی دولت نسبت به عملکرد وی در سال اول، چندی قبل ریاست فراکسیون اصولگرایان مجلس را نیز برای بار دوم از آن خود کرد.

لاریجانی بعد از تثبیت شدن در مواضع خود، با مشاهده استمرار شکاف‌های بعد از انتخابات و ادامه تخریب برخی از بزرگان نظام چندی پیش در مراسم اختتامیه دومین دوره جایزه ادبی جلال آل‌احمد بالاخره لب به سخن گشود و از وضعیت موجود و مسائلی که در ماه‌های بعد از انتخابات گذشته است، انتقاد کرد.

او با اظهار تاسف از این‌که درشت‌گویی در فضای سیاسی کشور، باب شده است و براحتی نسبت‌های ناروا و تحقیرهایی نسبت به افراد زده می‌شود، به طور خاص از آیت‌الله هاشمی رفسنجانی نام برد و گفت: این همه تهمت و تحقیر نسبت به آقای هاشمی رفسنجانی با چه انگیزه‌ای زده شد و چه فایده‌ای داشت؟

لاریجانی در این مراسم نسبت به تخریب دولت و رئیس جمهور هم انتقاد کرد و گفت: احمدی‌نژاد نیز که امروز سکان‌دار ریاست جمهوری کشور را در دست دارد، فرد خدوم و پرتلاشی است و دغدغه انقلاب را دارد، چرا باید دنبال تخریب باشیم؟

رئیس فراکسیون اصولگرایان مجلس با تاکید بر این‌که ایران امروز بیش از هر زمان دیگر به وحدت کلمه نیازمند است، گفت: بنده واقعا ادامه این مسائل از سوی کاندیداهای ریاست جمهوری را به مصلحت و منافع کشور نمی‌دانم و فکر می‌کنم با این روش‌ها به عزتمندی کشور لطمه وارد می‌شود.

● ضرورت تلاش بیشتر چهره‌های معتدل

به جز افرادی که نام برده شد، اشخاص دیگری هم هستند که همواره از آنها به عنوان محورهای وحدت ملی نام برده می‌شود که از جمله آنها می‌توان به آیت‌الله محمدرضا مهدوی کنی اشاره کرد. وی سال‌هاست خود را از مسوولیت‌های اجرایی کنار کشیده است و در حال حاضر تنها در مسوولیت ریاست دانشگاه امامصادق(ع) و دبیرکلی جامعه روحانیت مبارز فعالیت می‌کند. البته آیت‌الله مهدوی کنی آنچنان تمایلی به رسانه‌ای شدن فعالیت‌های خود ندارد و غیر از اخباری که گهگاه از سخنرانی‌های او منتشر می‌شود، سعی دارد اگر اقدامی انجام می‌دهد در سکوت خبری باشد. به هر صورت به نظر می‌رسد در شرایط فعلی کشور ضروری است تا شخصیت‌هایی که از سوی هر دو جناح تا حدودی مقبولیت دارند به تلاش‌های خود ادامه دهند تا بتوانند با جلب اعتماد دو طرف منازعات بعد از انتخابات، زمینه خروج کشور از تنش‌های داخلی را فراهم کنند.

حسین نیک‌پور