چوگو یادگار کویر ,ناشناخته در استان

ایستگاه استقرار بازیکنان مستطیلی است به ابعاد ۱۴ متر که درپشت خط عرضی زمین قرار دارد

رضا ایزدی با تعجب می گوید: چوگو!! تا به حال اسمش را هم نشنیده ام.

سمانه تقی زاده نیز بیان می کند: چوگو؟! منظورتان همان چوگان است؟ با اسب و ....

نه! از هر که پرسیدیم جواب مشابه گرفتیم! حق هم داشتند رشته ای که دراستان فعالیت ندارد شناختنش علاقه و تحقیق پی گیر می خواهد و بس!

پس به سراغ رئیس هیئت ورزش های همگانی رفتیم، او هم پاسخ داد راستش هنوز چوگو در استان ما وجود ندارد چرا که فضای باز و بزرگی می خواهد که ما در اختیار نداریم.

از او می پرسیم: رشته های سافت بال و ... هم فضای لازم را ندارند ولی فعالیت می کنند که می افزاید: مسئول انجمن چوگوی کشور به من گفته است هر وقت خواستید انجمن راه اندازی کنید ما کمک می کنیم و مربی می فرستیم و اگر در این رشته فعالیت کنیم به نفع ماست چون استان های محدودی در این رشته فعال هستند و به طور قطع در کمتر از یک سال باتوجه به توانمندی و استعدادی که در ورزشکاران استان می بینم، صددرصد جزو ۴ استان برتر در این رشته خواهیم شد.

«غلامرضا بازخانه ای» بیان می کند: پس از پایان امتحانات در تابستان، به طور قطع در پی این هستیم که چوگو را در استان فعال کنیم.

از بازخانه ای می پرسیم: چرا باید استان های دیگر بازی های بومی و محلی خود را تحت عنوان انجمن رسمی در فدراسیون ورزشی جای دهند ولی استان ما با وجود بازی های بسیار جذاب و زیبا و بومی و محلی در کشور شناخته شده نیست که جواب می دهد: حتما فعالیت ما چشمگیر نبوده است و وقت نگذاشتیم چرا که مشغله من به عنوان رئیس هیئت که در اداره کل تربیت بدنی هم فعالیت می کنم زیاد است و نتوانستیم این کار را انجام دهیم.

باتوجه به صراحت و صداقت کلام سوال دیگری برایمان نماند!

و حالا این شما و این اطلاعاتی از دنیای اینترنت درباره رشته ورزشی چوگو:

پیشینه این رشته ورزشی بومی و محلی در ایران به سده های قبل بر می گردد.

چوگو در استان های مختلف کشور به نام های برو بیا، حلال و حرام، گوفربجک، بالا و پایین، دارتوپا نیز معروف است.

چوگو شباهت زیادی به بازی بیس بال دارد فقط نوع ضربه زدن، توپ و ایستگاه های این رشته آن را از ورزش بیس بال جدا کرده است.

این رشته ورزشی در ۲ نوع زمین در اندازه های ۶۰در ۹۰ متر و ۷۰در ۱۱۰متر برگزار می شود و فعالیت رسمی این رشته در ایران از سال ۶۴ زیر نظر ورزش های بومی و محلی کشور آغاز شد.

● قوانین و مقررات چوگو

▪ مشخصات زمین باز

زمین مسابقه مستطیلی است به ابعاد حداقل ۱۰-۷۰ متر وحداکثر ۹۰۱۱۰ متر که دارای ۴ ایستگاه به شرح زیر است:

ایستگاه استقرار بازیکنان مستطیلی است به ابعاد ۱۴ متر که درپشت خط عرضی زمین قرار دارد.

ایستگاه دوم (محل زدن ضربه ) به توپ توسط بازیکنان تیم دایره ای است به شعاع ۵/۱ متر که مرکز آن در وسط خط عرضی است و قوس آن به طرف داخل زمین بازی ترسیم می شود .

ایستگاه سوم محل رفت مستطیلی است به ابعاد ۱۴ متر که مماس با خط عرضی به طرف زمین بازی ترسیم می شود .

ایستگاه چهارم ( دکه ) دایره ای است به قطر سه متر در فاصله ۵۰ متری مقابل ایستگاه دوم یا محل زدن ضرب ترسیم می شود .

دالان های خروجی ۱و۲ درسمت راست ایستگاه یک و چپ ایستگاه سوم یا دهانه ۵ متری قرار دارد که با پرچم های نیم متری مشخص شده است .

▪ خطوط امتیاز

زمین بازی به ۵ قسمت به شرح زیرتقسیم شده است:

الف) منطقه بدون امتیاز به فاصله ۱۵ متر داخل زمین به موازات خط عرضی زمین ترسیم می شود .

ب) منطقه یک امتیازی بعداز منطقه ۱۵ متری قرارداد به فاصله ۳۰ متری خط عرضی زمین است.

ج) منطقه دو امتیازی به فاصله ۴۵ متری خط عرضی است .

د) منطقه ۳ امتیازی به فاصله ۶۰ متری ازخط عرضی قرار دارد که دکه یا ایستگاه ۴ دراین منطقه وارد منطقه ۴ امتیازی به بعداز منطقه ۳ امتیازی قرارگرفته است که تا آخرین قسمت زمین را شامل می شود .

● ماده دو : وسایل بازی

الف) توپ بازی

از توپ تنیس استاندارد استفاده می شود

ب) چوب بازی

جنس چوب سبک و محکم به طول ۷۰ سانتی متر وبه صورت استوانه ای به قطر ۵ سانتی متر است.

ج) لباس بازیکنان

کلیه ورزشکاران موظف به پوشیدن لباس ورزشی و یک شکل هستند که شامل پیراهن شماره دار جلو و پشت، جوراب وکفش کتانی وشورت بلند است.

در زمین چمن ورزشکاران می توانند با پای برهنه بازی کنند ولی پوشیدن کفش های استک دار ممنوع است.

تعداد بازیکنان اصلی هر تیم ۶ نفر و تعداد بازیکنان ذخیره هر تیم ۳ نفر هستند .

سالار هر تیم به وسیله بازوبند و با پیراهن شماره ۶ از دیگر بازیکنان متمایز می شود ضمن این که هر تیم دارای یک مربی و یک سرپرست است که هیچ کدام نمی توانند در مسابقات شرکت کنند .

تیمی که برای زدن توپ در ایستگاه اول قرار می گیرد تیم زننده و تیمی که درداخل زمین قرار می گیرد تیم گیرنده نامیده می شود .

حداقل تعداد بازیکن هر تیم برای شروع بازی ۵ نفر است .

وقت بازی در مسابقات رسمی ۳۰ دقیقه بدون استراحت است.

قضاوت مسابقه به وسیله ۳ نفر داور و یک منشی صورت می گیرد که به شرح زیر است:

سرداور، داورایستگاه اول، داور ایستگاه چهارم و منشی

● نحوه و مقررات بازی

بازی به وسیله سرداور وباحضورداور اول وبا استفاده از سکه برای تعیین زمین و ایستگاه ها، بین سالارهای ۲ تیم آغاز می شود .

پس از تعیین زمین و استقرار داوران و جای گیری بازیکنان در زمین وکنترل وقت بین سرداور و منشی، بازی توسط سرداور و منشی بازی با صدای سوت آغاز می شود .

بازیکنان تیم زننده باید در محل استقرار قرار بگیرند و به ترتیب از شماره یک شروع به زدن ضربه کنند .

هر بازیکن حق زدن ۲ ضربه را دارد قانون استفاده از ضربه دوم زمانی قابل اجراست که ضربه اول به توپ اصابت و یا این که توپ ازمحل ۱۵ متری عبور نکرده باشد .

اگر زننده توپ با ضربه خودش به دکه برود و برگردد، در صورتی که توپش درمحوطه یک امتیازی افتاده باشد ۳ امتیاز خواهدگرفت و اگر توپش در محوطه ۳ امتیازی فرود آید ۵ امتیاز و اگر در منطقه ۴ امتیازی باشد ۶ امتیاز خواهدگرفت.

چنان چه بازیکن نتوانست با ضربه خودش آزاد شود باید با ضربه نفر بعدی به دکه برود و برگردد بی آن که توپ به وسیله یاران مدافع به او اصابت کند این بازیکن آزاد می شود و بدون کسب امتیاز منفی درمحل استقرار بازیکنان قرارخواهدگرفت.

بازیکن درموقع برگشت از دکه دوم باید از یکی از دالان ها برای آزاد شدن خود عبور کند .

چنان چه بازیکن در هنگام رفت و برگشت از دکه توسط هریک از یاران گیرنده از هر ناحیه ای به غیراز صورت مورد اصابت قرارگیرد از همان محل باید برگردد .

اگر بازیکن با ضربه ای که به توپ می زند نتواند به ایستگاه دوم برود باید با ضربه نفر بعدی برود و در صورت امکان برگردد امتیازی دراین مرحله نمی تواند کسب کند ولی خود را آزاد کرده است . بازیکن باید با ضربات خود برود و برگردد تا امتیازات رفت وبرگشت را کسب کند .

بازیکنان که در محل استقرار ایستگاه زدن توپ، محل رفت دکه قراردارند فقط زمانی اجازه خروج از آن محل ها را دارند که ضربه نفر بعدی قابلیت آزادکردن آن ها را داشته باشد. خروج غیرمجاز و تکرار آن موجب کسب امتیاز منفی هر یک از یاران خاطی است و کنترل آن به عهده سرداور وایستگاه اول است .

چنان چه بازیکنی که توپ را زده است، چوب را از دست خود بیندازد و بخواهد با توپ خود به ایستگاه ۴ برود و اقدام به حرکت کند و دو پای خود را از نیم دایره بیرون بگذارد ولی پشیمان شود و بخواهد برگردد، باید به ایستگاه چهارم برود .

چنان چه بازیکن تیم مدافع توپ را که توسط تیم زننده زده شده است در هوا بل بگیرد ۳ امتیاز بدست می آورند و تیم ها جابه جا خواهند شد.

گرفتن توپ در هوا با یک یا دو دست صحیح است ولی اگر توپ به دست بازیکن مدافع اصابت کرد و به هوا پرتاب شد و دوباره آن را تصاحب کرد، بدون این که با شیئی یا زمین تماس داشته باشد، قبول است اما چنان چه توپ را از دست بازیکن خارج و یا به بدن او برخورد کند بل محسوب نمی شود و امتیازی هم در برنخواهد داشت .

اگر ضربه به توپ به وسیله یاران زننده مستقیم باشد و بدون برخورد با مانعی از محدوده انتهایی زمین خط عرضی به خارج برود قبول است و۴ امتیاز کامل می گیرد و این به دلیل زیبایی و قدرت ضربه است .

اگر توپ در برخورد با موانعی دور از دسترس یاران تیم گیرنده قرارگیرد امتیاز ضربه به حساب نمی آید و بازیکنان محوطه رفت و یا زننده توپ یاران مستقر در دکه هم نمی توانند رفت و برگشت کنند این ضربه با اعلام سرداور دوباره تکرار می شود.

اگر تیم گیرنده توپ «مدافع» توپ را از راه زمین به دست بیاورد وبه هریک از بازیکنان دسته زننده که درحال دویدن هستند، بزند ((غیراز قسمت صورت وسر )) ۲ امتیاز می گیرد.

یاران دسته گیرنده که توپ را از راه زمین گرفته اند و می خواهند بازیکن یا بازیکنان دسته زننده را که در حال رفت و برگشت هستند برای کسب ۲ امتیاز بزنند در این حال چنان چه با توپ یار اول را بزنند ۲ امتیاز کسب می کنند و اگر دوباره توپ را تصاحب کنند و بار دوم را هم باتوپ بزند ۲ امتیاز دیگر خواهدگرفت .

چنان چه یک پای بازیکن تیم مهاجم از خط دالان ها گذشته باشد و یک پای او روی خط ایستگاه ۴ قرارداشته باشد اگر توپ به او اصابت کرد قبول نیست . چنان چه نفرات زننده حتی سالار ضربه خود را زده باشند و بازیکنان در ایستگاه ها گرفتار شده باشند و نتوانند عمل رفت و برگشت را انجام دهند و یار آزاد نداشته باشند در این وضعیت به طور اجبار تیم جابه جا می شود و ۳ امتیاز می گیرد.در صورتی تیم گیرنده از اصابت توپ به مهاجمان صاحب امتیاز می شود که عمل زدن به صورت کامل انجام شده باشد پرتاب توپ و توپ ازدست بازیکن خارج شده باشد (زدن ضربه در صورتی که توپ در دست است قابل قبول نیست)

اگر چوب به طورعمد و برای۲ بار پیاپی از دست خارج شود یک امتیاز منفی خواهد داشت.

اگر بازیکنی که درحال رفت و برگشت است هنگام حرکت مورد اصابت توپ مدافعان قرارگیرد و بتواند توپ مهاجم را در هوا بگیرد ۲ امتیاز صاحب می شود اگر این توپ درحال رفتن به سوی ایستگاه ۴ بود باید توپ را به داور ایستگاه ۴ تحویل دهد و اگر درحال برگشت بود باید آن را به داور ایستگاه اول بدهد .

شیرازی