واقعیات سیاسی

مطلب پیش رو برگردان سرمقاله هفته نامه پترولیوم آرگوس با عنوان واقعیات سیاسی است که دگرگونی های پس از بحران اقتصادی و جایگاه نفت و گاز در آن مورد بحث قرار گرفته است

مطلب پیش رو برگردان سرمقاله هفته نامه پترولیوم آرگوس با عنوان "واقعیات سیاسی" است که دگرگونی های پس از بحران اقتصادی و جایگاه نفت و گاز در آن مورد بحث قرار گرفته است.

تونی هیوارد، مدیر اجرایی شرکت بی پی می گوید: تامین نیازهای انرژی در آینده، به مهم ترین دستور جلسه نشست های سیاسی و اقتصادی جهان تبدیل شده است." صنعت نفت می پذیرد که دخالت دولت در عرصه انرژی افزایش خواهد یافت. اما شرکت های نفتی به تازگی ادعا می کنند نگرش سیاسی جدیدی که از زمان بحران های سال گذشته به وجود آمد، حتی اگر همچنان مانع توسعه نفت باشد، فرصت هایی را برای رشد سرمایه گذاری آنان درمنابع گاز طبیعی فراهم می کند.

در پی افزایش بی وقفه بهای نفت که در ماه جولای سال گذشته متوقف شد، سقوط مالی سال های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ و تداوم رکود؛ دورنمای سیاسی دگرگون شده است.

سیاستمداران دیگر نظام بازار را بهترین پاسخ به مبرم ترین مشکلات جهان نمی دانند و این به معنای پایان اجماعی است که به مدت سی سال وجود داشت. مدیران شرکت های نفت و گاز در کنفرانس نفت و پول در لندن در روزهای ۲۰ و ۲۱ اکتبر پذیرفتند که همه چیز تغییر کرده است. جیم مولوا، مدیر شرکت کونوکو فیلیپس، گفت: فکر می کنم جهان تغییر کرده است.

اما جهان برای نیل به توسعه پایدار هنوز هم نیازمند انرژی است و در شرایطی که رکود جهانی آخرین روزهای خود را پشت سر می گذارد، تقاضا رو به افزایش خواهد گذارد.

تونی هیوارد می گوید: میزان و پیچیدگی این چالش خاص با کارکردهای معمول اقتصاد بازار همخوانی ندارد. وی می افزاید: کاهش اثرات ناشی از دگرگونی های آب و هوایی و تضمین امنیت انرژی از چنان اهمیتی برخوردارند که بازار آزاد به تنهایی نمی تواند آن ها را تامین کند.

مدیران شرکت های نفتی این واقعیت سیاسی را می پذیرند که ایجاد بازار آزاد برای سرمایه گذاری در ذخایر نفت در دستور کار گفت و گوها نیست. تونی هیوارد مدیر اجرایی شرکت بریتیش پترولیوم می گوید: تقریبا ۸۰ درصد منابع نفت جهان دور از دسترس تکنولوژی و نیروی کار متخصصی است که شرکت های نفتی می توانند آن را تامین کنند. بیشتر شرکت های نفتی عمده با رکود در تولید روبه رویند. اما ادغام شرکت ها دیگر راهی برای افزایش تولید نیست.

موانع سیاسی به همان اندازه محدودیت هایی که در زمینه فعالیت شرکت ها وجود دارد، ادغام شرکت های بزرگ را در مقایسه با دهه های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰، که لسه فر بر آن حاکم بود، کمتر امکان پذیر می سازد. مولوا می گوید: به نظر من در آینده شاهد تمرکزگرایی چندانی نخواهیم بود زیرا از نقطه نظر سیاسی واقعا ممکن نیست. وی می افزاید: "دولت ها احتمالا خواهند گفت: چرا ما به تمرکز نیاز داریم؟ نگرانی ما بهای انرژی و نوسان قیمت ها است و چندان مطمئن نیستیم که به تمرکزگرایی نیاز داشته باشیم."

محدودیت هایی که در زمینه ایجاد ظرفیت نفت در آینده وجود دارد، از طریق کنترل فزاینده دولت بر مصرف جبران خواهد شد. ادگارد حبیب از مدیران شرکت شورون می گوید: هنجار جدید یک دهه مدیریت تقاضا است.

برخی مدیران شرکت ها اقدام های دولتی را برای محدود کردن مصرف نفت به عنوان راهی برای ارتقای امنیت عرضه و مقابله با دگرگونی های آب و هوایی مورد تایید قرار می دهند. جان هس، مدیر شرکت هس از مالیات بنزین در آمریکا به عنوام اهرمی برای بهبود کارآیی مصرف سوخت حمایت می کند. وی می گوید: ما باید با شجاعت تمام خواستار اعمال استاندارد مصرف یک گالن به ازای هر ۵۰ مایل باشیم. چنین کارآیی می تواند موجب صرفه جویی تقاضا به میزان ۵ میلیون بشکه در روز باشد.

برخلاف نفت، شرکت های بزرگی که در زمینه گاز فعالیت دارند، با محدودیت های اندکی رو به رویند. رکود موجب کاهش تقاضا شده است، در حالی که افزایش عرضه ال ان جی و تولید گاز به اشکال غیر متعارف، قیمت های گاز را به سوی معادل ۲۵ دلار هر بشکه نفت سوق داده است. زمانی که بازار رقابتی است، مخالفت سیاسی با تمرکز گرایی را از طریق ادغام شرکت ها در یکدیگر غیرمحتمل می سازد.

● نبود محدویت

افزایش تولید گاز در آمریکا از منابع غیر متعارف نشان می دهد که چگونه بازاری که با محدودیت سرمایه گذاری روبه رو نیست، می تواند به انگیزه های قیمتی واکنش نشان دهد. مدیر اجرایی انی، پائولو اسکارونی در کنفرانس نفت و پول گفت: "تولید گازهای غیر متعارف بازار را کاملا دگرگون کرده است."

شرکت ها در بخش گاز با موانع اندکی در زمینه دسترسی رو به رو هستند. حتی عربستان سعودی، که در زمینه دسترسی به نفت آن محدودیت هایی وجود دارد، ازسال ۲۰۰۳ از شرکت های خارجی برای اکتشاف در زمینه گاز دعوت کرده است، هر چند که دستاوردی نداشته است. شرکت های دولتی مانند گازپروم روسیه نیز برای توسعه منابع خود به صورت ال ان جی، به نیروی کار ماهر شرکت های عمده نیازمندند.

شرکت های نفتی عمده از دولت ها می خواهند برای کاهش آلاینده های دی اکسید کربن نقش هدایت کننده ای برای گاز قائل شوند.

هیوارد می گوید: گاز سوختی است که بیشترین پتانسیل را در کاهش آلایندگی با پایین ترین هزینه دارد.

انتظار می رود میزان رشد تقاضای گاز طبیعی تا سال ۲۰۳۰ دو برابر میزان تقاضای نفت باشد و سیاست دولت ها می تواند مشوق این روند باشد. هیوارد گذار انگلیس از زغال به گاز را سرمشقی می داند که دیگر کشورها می توانند از آن پیروی کنند. وی می گوید این تغییر از آن جهت امکان پذیر شد که دولت" انگیزه های عمده و مقرراتی را تدوین کرد که به صنعت نفت وگاز و مصرف کنندگان اجازه داد از زغال به گاز گذر کنند." صنعت برق در آمریکا و چین که سوخت پایه آنان را زغال تشکیل می دهد، برای جایگزین کردن گاز حتی می توانند گام های بزرگ تری بردارند.