پناهگاه حیات وحش حیدری

منطقه حیدری نیاشبور یکی از مناطق شکار ممنوع استان خراسان رضوی با وسعتی حدود ۴۶۳۵۰ هزار هکتار وسعت قبلی منطقه ۲۰۰۰۰ هکتار بوده که با الحاق منطقه گورخر به آن وسعتش افزایش یافت و به وسعت کنونی رسیده در هفتاد کیلومتری شهرستان نیشابور و در عرض جغرافیایی ۳۲ ۳۶ تا ۴۹ ۳۶ و طول جغرافیایی ۳۰ ۵۸ تا ۴۶ ۵۸ واقع گردیده است

● پرندگان نیشابور

▪ موقعیت و وسعت جغرافیایی منطقه:

منطقه حیدری نیاشبور یکی از مناطق شکار ممنوع استان خراسان رضوی با وسعتی حدود ۴۶۳۵۰ هزار هکتار ( وسعت قبلی منطقه ۲۰۰۰۰ هکتار بوده که با الحاق منطقه گورخر به آن وسعتش افزایش یافت و به وسعت کنونی رسیده ) در هفتاد کیلومتری شهرستان نیشابور و در عرض جغرافیایی ۳۲/۳۶ تا ۴۹/۳۶ و طول جغرافیایی ۳۰/۵۸ تا ۴۶/۵۸ واقع گردیده است. روستا های مجاور منطقه عبارتند از : بقیع ، بجنو ، برمهان ، خربره ، کلیدر ، برکشاهی و کلاته.

منطقه با سیمای کوهستانی و صخره ای دارای تپه ماهور های فراوان و دره های نسبتا عمیق و یک اکوسیستم فعال با ذخیره گاه های طبیعی که دارای تنوع فون و فلور قابل ملاحظه ای می باشد. این منطقه از سال ۱۳۷۳ به عنوان منطقه شکار ممنوع اعلام گردید.

پرندگان به برخورداری از قدرت پرواز صاحب بزرگترین زیستگاه هستند منطقه حیدری نیز با داشتن شرایط کوهستانی و همچنین منابع آبی غنی پناهگاه خوبی برای انواع پرندگان است. در حال حاضر به معرفی تعدادی از آنها که در این منطقه می باشند می پردازیم :

۱) عقاب طلایی Goldeneagle

▪ مشخصات :

طول بدن پرنده ۷۵ تا ۸۸ سانتیمتر ، دم نسبتا بلند و مستطیل شکل و پس سر به رنگ مسی طلایی است.پرنده نابالغ به رنگ قهوه ای تیره و پرهای پس سر به رنگ زرد مسی با قاعده سفید بی رنگ است شاهپرهای اولیه و ثانویه و دم سفید چرکی است که نوار تیره و پهنی در انتها دارد و با افزایش سن ، از سفیدی آن کاسته می شود.

▪ صدا :

صدای این پرنده به صورت ارس کردن بلند و شبیه ( کلیاک – کلیاک – کلیاک ) شنیده می شود.

▪ زیستگاه :

این پرنده در کوهستان های کم گیاه و خشک ، جنگلهای کوهستانی و صخره های ساحلی به سر برده و روی درختان بلند یا لبه پرتگاه می سازد.

۲) کبک Chukar

▪ مشخصات :

این پرنده ۳۳ سانتی متر طول ، جثه ای جمع جور و اندازه ای متوسط دارد. پرو بال در روتنه خاکستری نخودی و در پهلو ها نوارهای بلوطی خرمایی سیاه سفید ، و صورت سفید است که نوار پهن سیاه ابرویی گوشواره مانندی در آن دیده می شود که تا بالای سینه امتداد پیدا کرده ، زیر تنه زرد بلوطی و روتنه خاکستری مایل به صورتی است و حاشیه های دم خاکستری رنگ که در هنگام پرواز و گسترده بودن به رنگ بلوطی دیده می شود.

▪ صدا : :

صدای پرنده بلند و سریع ، شبیه ( کا _ کا _ کاکا _ کاکا ) شنیده می شود.

▪ زیستگاه :

در دامنه های کوهستان و مناطق شیبدار صخره ای و سنگلاخی به سر می برد.

۳) سنگ چشم دم سرخ Lsabelline shrike

▪ مشخصات :

طول بدن ۱۸ سانتیمتر است سر و روتنه خاکی شنی و خط ابرو به سمت عقب امتداد دارد. شهپرهای دم قرمز ، چانه و گلو سفید نخودی ، زیر تنه نخودی صورتی و قاعده شاهپرهای بال سفید شفاف است ، پرهای پرواز تیره ، پرهای پوششی زیر دم و دمگاه قرمز است که به همین واسطه پرنده ماده از پرنده جوان یکساله تمیز داده می شود کنتاره های سینه به صورت هلالی شکل صورتی قرمز است منقار نسبتا کوچک و سیاه و انتهای آن اندکی قلاب مانند است.

▪ صدا :

صدای این پرنده ارام و آهنگین و کوتاه ، شبیه ( شاک) و هنگام ترس به صورت یکسری کلمات خشن ، شبیه ( کک _ کک _ کک ) شنیده می شود.

▪ زیستگاه :

در استپهای خشک با بوته ها و درختان پراکنده آکاسیا ، مناطق نیمه بیابانی و کوههای فرسایش یافته به سر برده و زمستانها ، به صورت مهاجر عبوری در کشتزارها دیده می شود.

۴) سینه سرخ Robin

▪ مشخصات :

این پرنده ۱۴ سانتیمتر طول دارد و به واسطه صورت و سینه قرمز حنایی اش قابل شناسایی است جثه تپل ، چشمها سیاه و بزرگ و بالها کوتاه است ، زیر تنه سفید مایل به خاکستری و منقار و پاها تیره است. در پرنده جوان قرمزی ی سینه به قهوه ای تیره نزدیکتر و پرواز لکه های قهوه ای و نخودی است. اعلب در حال جست زدن در نزدیکی زمین و جایی که سایه است دیده می شود ف راست می نشیند و تا اندازه ای اهلی است.

▪ صدا :

صدای ساده و آهنگین با ملودیهای زیبا شبیه ( تیک) یا ( تی ک _ایک ) و نیز ( ته سی پ ) شنیده می شود.

▪ زیستگاه :

این پرنده در باغهای سایه دار ، پرچین ها و جنگلهای با پوشش زیر اشکوب به سر می برد و در سوراخها ، شکاف درختان و انتهای پرچین ها آشیانه می سازد.

قاسم پور