عیار طلا چیست

من و شما هرروزه درباره عیار طلا می گوییم و می شنویم, اما براستی چند نفر از ما بدرستی می دانیم عیار یا اصلا «عیار طلا» چیست

من و شما هرروزه درباره عیار طلا می‌گوییم و می‌شنویم، اما براستی چند نفر از ما بدرستی می‌دانیم عیار یا اصلا «عیار طلا» چیست؟ چه خاصیتی دارد و چگونه محاسبه می‌شود؟ شاید تعداد کسانی که اطلاعات کافی دراین باره دارند، زیاد نباشند. پس این چند سطر را برای تکمیل اطلاعات‌تان بخوانید، بد نیست.

«عیار» واحد اندازه‌گیری خلوص آلیاژهای طلا و دیگر فلزات گرانبهاست. عیار طلا هم به درجه خلوص طلا در هر شیء‌ طلایی اطلاق می‌شود. طلا فلزی ذاتا نرم است که در صورت استفاده از آن برای ساخت اشیا، ممکن است تغییر شکل پیدا کند. به همین دلیل برای سفت و سخت‌شدن اشیای طلایی معمولا با طلا فلزهای دیگری را مخلوط می‌کنند. مهم‌ترین این فلزها عبارتند از: مس، نقره و پلاتین. حال هرقدر درجه وجود سایر فلزات در شیء طلایی بالاتر باشد، عیار طلا پایین‌تر و قیمت آن کمتر و برعکس هر قدر طلای شیئی بیشتر باشد. عیار آن بیشتر و باارزش‌تر است.

برای شناسایی عیار طلا در اشیا از اعداد مختلفی استفاده می‌شود که این اعداد برای شناسایی راحت‌تر درصد طلای موجود در اشیای طلایی، ساده‌سازی و براساس فرمول ریاضی خاصی استاندارد شده است. هریک از این اعداد بیانگر وجود درصد مشخصی از طلا در یک شیء است. این درصد براساس عرف و فرهنگ عمومی مردم یک کشور، رواج استفاده از طلا و همچنین میزان ذخایر طلای کشورها تعیین می‌شود. به عنوان مثال در ایران، فرهنگ عمومی طلای ۱۸ عیار را می‌پسندد، اما در کشورهای عربی، طلای ۲۴ عیار را ترجیح می‌دهند. عیار طلا از ۸ تا ۲۴ متفاوت است. در طلای عیار ۸ معادل ۳/۳۳ درصد طلا وجود دارد. این‌گونه طلا در کشورهای شمال اروپا نظیر آلمان استفاده می‌شود که مردم این کشورها عموما علاقه چندانی به استفاده از مصنوعات طلایی ندارند.

با این حال در تمام این کشورها عیارهای مختلف طلا به چشم می‌خورد، اما معمولا فرهنگ عمومی هر کشور، عیار خاصی از طلا را بر دیگران ترجیح می‌دهند. عیار طلای ۹ یعنی در آن شی‌ء ۵/۳۷ درصد طلا وجود دارد. این طلا در انگلستان و روسیه رواج بیشتری دارد. مردم ایالات متحده بیشتر از طلای ۱۰ عیار که در آن ۷/۴۱ درصد طلای خالص وجود دارد، استفاده می‌کنند. پس از عیار ۱۰، اکنون دیگر کمتر کشورهایی هستند که عیارهای ۷ تا ۱۴ استفاده کنند؛ بلکه این فاصله با سه عیار معروف پر می‌شود. پراستفاده‌ترین عیار طلا، ۱۸ است. در طلای ۱۸ معادل ۷۵ درصد طلای خالص وجود دارد و چون درجه خلوص آن منطقی و رو به بالاست، در بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران، اقبالی عمومی دارد. طلای ۱۸ عیار در کشورهای جنوب اروپا و منطقه مدیترانه‌، بخشی از خاورمیانه و حتی بخشی از ایالات متحده استفاده می‌شود. درواقع می‌توان گفت عیار ۱۸ بیشترین و رایج‌ترین عیار طلا در دنیاست. پس از آن نوبت به عیار ۲۱ می‌رسد که ۵/۸۷ درصد طلای خالص در آن وجود دارد. بخشی از کشورهای عربی جنوب خلیج‌فارس مشتری مصنوعات ساخته‌شده از طلای ۲۱ هستند. پله بعدی عیار ۲۲ است. در این طلا ۶/۹۱ درصد طلا وجود دارد و باز هم کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس، هند و بنگلادش، پاکستان و سریلانکا مشتری آن هستند.

سرانجام هم طلای ۲۴ عیار که تقریبا طلای خالص با درجه خلوص ۹/۹۹ درصد است، در صدر قرار دارد. این طلا مشتریان محدودی در کشورهای عربی، چین، هنگ‌کنگ و تایوان دارد و همه‌گیر نیست. بد نیست بدانید طلای ۲۴ عیار بیشتر در قالب شمش‌های طلا عرضه می‌شود که طلافروشان به عنوان مواد اولیه کارشان، پس از خرید شمش‌ها و مخلوط‌کردن فلز، عیار آن را تغییر داده و مصنوعات مختلف با آن می‌سازند. همچنین سکه‌های طلای حکومتی رایج در کشورها از جمله ایران با طلای ۲۴ عیار است. شمش طلای در اختیار حکومت‌ها نیز که بیشتر به عنوان ثروت ملی و پشتوانه پول ملی مطرح است، به طلای خالص ۲۴ عیار نگهداری می‌شود.