شنبه, ۲۹ دی, ۱۴۰۳ / 18 January, 2025
مجله ویستا

پنج رنج نجاری


پنج رنج نجاری

مخاطرهای یک شغل از عوارض پوستی تا شنوایی

یکی از مشکلات اساسی که کارگران کارگاه‌های چوب‌بری با آن مواجه هستند، وجود گردوغبار چوب در فضای کارگاه‌هاست. استنشاق گردوغبار چوب می‌تواند ناراحتی‌هایی برای این افراد ایجاد کند. بهترین راه کنترل گردوغبار، جلوگیری از تولید یا خنثی کردن آن قبل از انتشار در محیط کار است. وقتی گردوغبار در هوا پخش شود، کنترل آن مشکل‌تر خواهدشد...

نجاری و کار با چوب، از شغل‌های قدیمی ‌است که به نظر بی‌دردسر می‌آید اما کار با چوب هم می‌تواند خطرناک باشد بنابراین این بار سلامت نجارها و خطرهای کار با چوب را مرور می‌کنیم.

برخی دستگاه‌های چوب‌بری، طوری طراحی و ساخته شده‌اند که با داشتن سیستم مکش در لحظه برش چوب، گردوغبار را جمع‌آوری می‌کنند و اجازه پخش آن را در هوای کارگاه نمی‌دهند. این بهترین روش برای کنترل گردوغبار در یک کارگاه نجاری است. استفاده از تهویه‌های عمومی‌ هم می‌تواند به تخلیه گردوغبار از فضای کارگاه کمک کند، به شرط اینکه در انتخاب و نصب آن از متخصص تهویه کمک گرفته شود چون نصب سیستم تهویه نامناسب به جز صرف هزینه خرید و نصب و مصرف انرژی، هیچ سودی نخواهدداشت و با انتقال گردوغبار شرایط پرخطرتری برای کارکنان ایجاد می‌کند. یکی از راه‌های دیگر کنترل گردوغبار، استفاده از رطوبت است. رطوبت در هوای کارگاه به سنگین شدن گردوغبار و ته‌نشینی سریع‌تر آن کمک می‌کند. راه دیگر،

تمیزکردن مداوم کف کارگاه است. هنگام تمیز کردن هم باید از سیستم‌های مکشی گردوغبار استفاده کرد و باعث انتشار گردوغبار در محل کار نشد.

عوارض پوستی

کارگران چوب‌بری که با درخت کاج در تماس هستند، بر اثر تماس با کرم‌های انگل این درختان دچار کهیر می‌شوند. کرک‌های ریز این کرم‌ها در پوست فرو می‌رود، باعث ترشح هیستامین می‌شود و پلاک‌های کهیری به‌وجود می‌آورد. چوب‌های خارجی نیز از عوامل ایجاد حساسیت در نجاران و مبل‌سازان به شمار می‌روند. گاهی چوب‌ها می‌توانند آلرژی‌زا شوند؛ مثل اگزمای گسترده و وسیع ناشی از خزه درخت بلوط و درماتیت آلرژیک ناشی از تماس با عصاره درخت کاج و آلرژی به درخت صنوبر. گاهی نیز کارگران نجاری به علت استفاده از چسب‌ها، حلال‌ها، روغن‌ها و موادشیمیایی دچار آلرژی و تحریکات پوستی می‌شوند.

آلرژی تنفسی

این بیماری بیشتر در کارگرانی دیده می‌شود که با قطعه‌های چوب درخت افرا که از مدتی قبل بریده شده‌اند، سروکار دارند. در این نوع درخت، بین پوسته و تنه در طول زمان کپک ایجاد می‌شود و این کپک‌ها ایجاد تحریکات تنفسی می‌کنند.

برخی سرطان‌ها

نمونه‌هایی از سرطان و تومور در حفره‌های بینی و سینوس‌ کارگران مبل‌سازی و چوب‌بری‌ها دیده شده است. انواع دیگری از سرطان مثل سرطان لوله گوارش و سرطان خون ‌هم بین کارگرانی که با چوب سروکار دارند، مشاهده شده است اما اثر سرطان‌زایی گردوغبار چوب ثابت نشده و به‌نظر می‌رسد موادی که در تهیه و آماده‌سازی چوب به کار می‌رود، علت به‌وجود آمدن سرطان باشد. گاهی استنشاق گردوغبار چوب، باعث ایجاد تومور بدخیم در بینی می‌شود. این تومور در افراد ۵۰ تا ۶۰ ساله که به مدت ۴۰ سال یا بیشتر با انواع چوب سروکار داشته‌اند، مشاهده شده، در تماس‌های کمتر از ۲۰ سال، موردی از این بیماری مشاهده نشده است.

حوادث کاری

طبق مطالعه‌های انجام شده روی هزار مورد حادثه در کارگاه‌های نجاری، مشخص شده است ۴ درصد حوادث هنگام کار با ماشین برش چوب با تیغه‌های باریک، درصد بیشتری به علت گیر کردن لباس یا آستین آن به تیغه چوب‌بری و تعدادی دیگر نیز به علت سهل‌انگاری هنگام تمیز کردن دستگاه یا گذاشتن و برداشتن قطعات چوب روی میز کار قبل از توقف کامل دستگاه، اتفاق افتاده است.

عوارض شنوایی

صدای بیش از حد در محیط کار، باعث کاهش موقت یا دائمی ‌شنوایی می‌شود. حداکثر زمانی که می‌توانیم در محیط کار با صدای ۸۵ دسی‌بل فعالیت کنیم، ۸ ساعت است و صدای تولیدی از دستگاه اره و ماشین چوب‌بری هنگام برش قطعات معمولا ۹۵ تا ۱۰۵ دسی‌بل است‌. البته اقدام‌هایی مانند تعمیر به موقع، سفت کردن پیچ‌ها و

تراز کردن دستگاه روی زمین تا ۱۰ دسی‌بل به کاهش صوت کمک می‌کند. پس نجارها باید سعی کنند در زمان‌های لازم دستگاه‌ها را روشن کنند، اگر در کارگاه همیشه دستگاه را روشن می‌گذارند، از گوشی‌های حفاظتی استفاده کنند و در ساعت‌هایی که با دستگاه‌ها کار نمی‌کنند به مکان دیگر کارگاه که صدا در آن کمتر است، بروند.

اول ایمنی، دوم کار

برای محافظت دست‌ها هنگام حمل قطعات چوب، از دستکش استفاده کنید ولی هنگام کار با قطعات گردان ماشین چوب‌بری دستکش خود را از دست خارج کنید چون ممکن است تیغه دستگاه دستکش را به خود بپیچاند و برای شما حادثه ایجاد کند. دستگاه‌های چوب‌بری، دارای حفاظ‌هایی برای ایمنی بیشتر هستند. هیچ‌گاه آنها را به بهانه انجام راحت‌تر یا سریع‌تر کار باز نکنید. دقت کنید حفاظ دستگاه سالم و در موقعیت صحیح نصب شده باشد. اگر دستگاه بدون حفاظ است، در اولین فرصت یک حفاظ مناسب برای آن تهیه کنید.

لازم است فضای جداگانه‌ای برای خوردن و آشامیدن و استراحت کارکنان در نظر گرفته شود. کارگران باید لباس کار مناسب داشته باشند و محل مناسبی برای نگهداری لباس‌ها در نظر گرفته شود. سرویس‌های بهداشتی باید متناسب با تعداد کارکنان وجود داشته باشد و مرتب نظافت شود. باید از استعمال دخانیات در محل نجاری پرهیز شود در غیر این صورت باید محل مناسبی را برای کشیدن سیگار در نظر گرفت. وسایل حفاظت فردی فقط قادرند از شخصی که از آنها استفاده می‌کند، محافظت کنند آن هم به شرط اینکه این وسایل را درست به کار ببرد؛ اما کنترل‌های مهندسی می‌تواند تمام افراد را در یک کارگاه از خطرها دور نگه دارد. در صورت استفاده از وسایل حفاظت فردی، باید نوع مناسب را انتخاب کرد و لزوم استفاده از این وسایل و روش استفاده صحیح از آنها را به کارگران آموخت.

محمدرضا میرغلامی