تبعات جبران​ناپذیر مکمل های غیرمجاز

گرایش جوانان به رشته ورزشی پرورش اندام و به قولی تب بدنسازی در کشور ما بالاست که علل و عوامل خاصی دارد

گرایش جوانان به رشته ورزشی پرورش‌اندام و به قولی تب بدنسازی در کشور ما بالاست که علل و عوامل خاصی دارد.

در این میان مسأله استفاده جوانان از داروهای نیروزای غیرمجاز هم بسیار شایع است تا جایی که به قول اکثر ورزشکاران حرفه‌ای و کارشناسان، مصرف نکردن مواد نیروزا در ورزش پرورش‌اندام بخصوص در رده حرفه‌ای ناممکن است.

اما کارشناسان معتقدند مصرف مواد نیروزا آن هم به صورت مجاز باید فقط برای رده حرفه‌ای مطرح باشد، ولی به دلیل تأثیر بسیار سریع داروها و مکمل‌های غیرمجاز که متأسفانه اثر آنها بسیار کوتاه‌مدت است ورزشکاران به استفاده از این مواد گرایش پیدا می‌کنند و البته دچار عوارض بسیاری از جمله افسردگی، پرخاشگری، ناتوانی جنسی، سکته، خونریزی داخلی، تشنج، پوکی استخوان، لرزش دست و پا، کابوس، خودکشی و قتل می‌شوند.

از بد ماجرا، یکی از محل‌های فروش داروهای نیروزای غیرمجاز خود باشگاه‌های پرورش‌اندام است. علت آن هم شاید این باشد که عملکرد باشگاه‌های پرورش‌اندام بتدریج از تیررس نظارت‌ها خارج شده است تا آنجا که در این مراکز با عناوین مختلف، داروها و مکمل‌های غذایی و ورزشی که عمدتا به صورت غیرمجاز و قاچاق و بدون هیچ‌گونه نظارت بهداشتی وارد کشور می‌شوند در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌گیرد، بی‌آن‌که به عوارض آنها توجهی شود.

بیشتر این مکمل‌های ورزشی سرطان‌زاست، اما استفاده از این داروها در دوره‌های تحصیلی راهنمایی، دبیرستان و دانشگاه‌ها بیشتر است و بیشتر نوجوانان و جوانان در معرض آسیب استفاده از داروهای مکمل و روانگردان قرار دارند که بسیار نگران‌کننده است. ‌نگرانی از عوارض ناشی از تستسترون در داروهای مکمل ورزشی بسیار است و داروهایی که در بدنسازی استفاده می‌شود می‌تواند عوارض جنسی هم داشته باشد.

● شایع‌ترین مواد نیروزای غیرمجاز

ناندرولون، تستسترون، متاندیون (متان)، هورمون رشد، انسولین، سوما، LH، HCG، کلنبوترول، فوروسماید (لازیکس)، آمفتامین (در ایران کراک با مخلوطی از آمفتامین و هروئین)، مت آمفتامین (شیشه)، دی‌اکسی مت آمفتامین (اکس)، کوکائین، مواد مخدر سنتی (حشیش و ترکیبات تریاکی)، دگزامتازون، بتامتازون، پردنیزولون، هیدروکورتیزون، تریامسینولون، الکل، ایندرال (پروپرانول) و آتنولول از جمله شایع‌ترین مواد نیروزای غیرمجازی است که میان ورزشکاران ایرانی رواج یافته است.

در این میان مکمل‌های مجازی هم برای استفاده در ورزش‌های حرفه‌ای و قهرمانی وجود دارد که مورد تائید ستاد مبارزه با دوپینگ (نادو) است که استیمول، مگامس ۴۰۰، کربومس، مسیووی، فایبر کلیر، ماکس گلوتامین، سنتری، وگان گلاتین اکی ناسه، سان کیست، ویتامین C و آنتی ایجینگ از آن جمله‌اند.

البته به دلیل قیمت بالای مکمل‌های غذایی در مقایسه با قیمت ناچیز داروهای استروئیدی در باشگاه‌هایی که افراد کم درآمد و قشر متوسط جامعه حضور دارند طبیعتا استفاده از این داروها افزایش می‌یابد. طبق آمار​های منتشر شده حدود ۴۰ هزار باشگاه ورزشی در شهرهای مختلف کشور وجود دارد که اغلب این باشگاه‌ها نه‌تنها فاقد استانداردهای لازم هستند چه‌بسا به علت ضعف بنیه علمی جوانان و تمایل و علاقه آنها به تغییر شکل و فرم بدنشان، آنها را با تشویق به مصرف انواع و اقسام داروهای زیان آور در معرض خطرات جدی قرار می‌دهند.

در حالی که نطفه اعتیاد پنهان در باشگاه‌های بدنسازی شکل می‌گیرد، اما هیچ یک از دستگاه‌های اجرایی در آیین‌نامه داخلی شان مسئولیتی برای مقابله با آن در نظر نگرفته‌اند.

شاید نفس گرایش جوانان به ورزش نقطه مثبتی در سلامت جامعه محسوب شود، اما رواج استفاده از داروها و مواد نیروزای غیرمجاز در رشته ورزشی پرورش‌اندام به معضلی تبدیل شده ‌است و معلوم نیست در مقابل این پدیده مخرب که سلامت جوانان و نسل مولد کشور را به خطر انداخته، چه کسی پاسخگوست؟