صدور نفت قزاقستان به چین

در 17 مه 2004 قزاقستان و چین برای دومین بار برای ساخت خطوط نفتی میان دو كشور توافق كردند این توافقنامه درست هفت سال پس از اعلام شركت ملی نفت چین مبنی بر سرمایه گذاری 5 9 میلیارد دلاری در قزاقستان تصویب شد اما افزایش میزان تقاضای تفت چین سبب شده است ساخت این خطوط نفتی پس ازچند سال فراز و نشیب دوباره در دستور كار سران دو كشور قرار گیرد

واردات نفت خام چین درسال گذشته با 31 درصد افزایش، به 91 میلیون تن یا روزانه افزون بر 83/1 میلیون بشكه در روز رسید. متوسط رشد GDP چین در سال گذشته 1/9 درصد بوده كه در سه ماه چهارم سال گذشته به 7/9 درصد رسید. این میزان رشد در سه ماه اول سال جاری نیز ادامه داشت. در چهار ماه اول سال جاری نیز، میزان افزایش تقاضا در چین با 33 درصد افزایش به 40 میلیون تن (روزانه بیش از 3/2 میلیون بشكه) رسید. كشورهای خاورمیانه و سودان 50 درصد از واردات نفت چین را به خود اختصاص داده اند. قزاقستان سهم بسیار اندكی از واردات نفت چین را به خود اختصاص داده كه در سال جاری به علت وجود مشكلات پشتیبانی و حمل و نقل كاهش یافته است. چین در سال گذشته روزانه افزون بر 24 هزار بشكه نفت از قزاقستان وارد كرده است كه این میزان 3/1 درصد از واردات نفت چین است. صادرات نفت قزاقستان به چین در سال جاری كاهش یافته و به 21 هزار بشكه در روز رسیده است كه این مقدار یك درصد از كل واردات نفت چین را شامل می شود. اما در همین دوره صادرات نفت روسیه به چین افزایش یافته است كه این افزایش تا حدودی به علت خدمات ریلی شركت یوكوس روسیه است. در سال گذشته روسیه روزانه افزون بر 105 هزار بشكه نفت به چین صادر كرده است كه 8/5 درصد واردات نفت چین را شامل می شود. در سال جاری، روسیه روزانه افزون بر 173 هزار بشكه نفت به چین صادر می كند كه 7 درصد از واردات نفت چین را شامل می شود. صادرات نفت روسیه به چین درماه آوریل به 264 هزار بشكه در روز رسید كه با این رقم، روسیه سومین منبع صادرات نفت به چین پس از عمان و آنگولا شد. برای افزودن بر امکان صدور نفت قزاقستان به چین باید خط لوله ای از میلیون تن نفت خام (روزانه افزون بر 200 هزار بشكه) نفت انتقال می یابد كه هزینه آن 700 تا 850 میلیون دلار برآورد شده است. مقامات قزاقستان توقع دارند كه ساخت این خط انتقال نفت ازماه اوت آغاز شود و تا پایان سال آینده پایان یابد و تا سال 2010، 10 میلیون تن به ظرفیت آن افزوده شود. حتی اگر این خط لوله ساخته شود، به دلیل آن كه بازار مصرف نفت در منطقه زینجیانگ چین با جمعیتی حدود 19 میلیون نفر رونق ندارد و بازار مصرف اصلی چین در شرق این كشور قرار دارد، چین می باید با سرمایه گذاری 2/1 میلیارد دلاری، دو خط لوله برای انتقال نفت ایجاد كند.اولین خط لوله برای انتقال نفت خام به طول 1500 كیلومتر از شانشان در استان زینجیانگ به پالایشگاه لنژو در شمال ایالت است و دومین خط لوله به طول 1800 كیلومتر از «ادرولكی» به لنژو كشیده خواهد شد.گزارش هایی نیز درباره ایجاد خط لوله 10 هزار كیلومتری درجاده ابریشم در طول دو سال وجود دارد. هرچند ممكن است افزایش میزان تقاضا در چین و نیاز به حفظ امنیت انرژی دراین كشور سبب شود كه دولت ریسك بالای سرمایه گذاری روی این پروژه ها را بپذیرد، اما اگر این طرح ها با موفقیت انجام شود، تاثیر مثبت آن را نه تنها برچین بلكه برافزایش نرخ تقاضای نفت و در بعد كلان، تاثیر آن را بر قیمت ها آشكارا می توان دریافت.

منبع: نشریه بررسی های اقتصادی خاورمیانه، دوشنبه 29 تیر ماه