پنجشنبه, ۱۸ بهمن, ۱۴۰۳ / 6 February, 2025
یاد قرآن در اشعار شاعران فارسی زبان
قرآن، این چشمه سار زلال، در سیر زمان منشا پیدایش علوم بسیاری در تمدن با شكوه اسلام شده و از آن جمله در آثار ادبی فارسی - شعر و نثر - انعكاسی گسترده داشته است. گاه شاعران فارسی زبان از «قرآن» در اشعار خود یاد می‌كنند. چنان كه «ناصر خسرو قبادیانی» بارها بدین نام مبارك اشاره كرده و به «حافظ» بودن خود نیز اشارتی دارد و گوید:
تا در دلم قرآن مبارك قرار یافت
منت خدای را كه نكرده است منتی
پر بركت است و خیر، دل از خیر و بركتش
پشتم به زیر بار مگر فضل و منتش
و نیز می‌گوید:
قرآن را به پیغمبرت ناورید
مقرم به مرگ و به حشر و حساب
مگر جبرئیل آن مبارك سفیر
كتابت ز بر دارم اندر ضمیر
سنائی غزنوی نیز در بسیار جاها از قرآن گفته است كه كوتاهتر و جامعتر از همه بیت معروف اوست:
اول و آخر قرآن ز چه «با» آمد و «سین»
یعنی اندر ره دین، رهبر تو قرآن بس
از كمال الدین اسماعیل شاعر بزرگ قرن هفتم هجری نیز به یك بیت بسنده می‌كنیم:
رسنی محكم است قرآنت
خویشتن را بدان رسن در بند
از سر خیل عارفان و حافظان قرآن، شمس الدین محمد حافظ شاعر بزرگ قرن هشتم هجری نیز سخنی نقل كنیم:
عشقت رسد به فریاد ار خود به سان حافظ
قرآن ز بر بخوانی در چارده روایت
سخنی هم از محمد بن حسام خوسفی شاعر شیعی قرن هشتم و اوایل قرن نهم هجری كه با قرآن انس فراوان داشته و قرآنهای زیادی را با خط خوش نوشته است، می‌آوریم:
تطهیر اهل بیت به قرآن مبین است
آخر ببین كه پایه این منزلت كراست
و از سخن دلنشین اقبال لاهوری كه نیز مانند ابن حسام و بسیاری از شاعران دیگر با قرآن مؤانست زیاد داشته است یاد كنیم كه گوید:
فاش گویم آنچه در دل مضمر است
چون كه در جان رفت، جان دیگر شود
از یك آیینی مسلمان زنده است
این كتابی نیست چیزی دیگر است
جان چو دیگر شد، جهان دیگر شود
پیكر ملت ز قرآن زنده است
زمانی نیز شاعران، آیات مباركات قرآن را در اشعار خود درج و اشارات و تلمیحاتی را كه مورد نظر آنان است بیان می‌كنند. این نوع بهره وری از قرآن كریم از اندازه فزون است و مصححان دواوین شاعران و استادان رنج فهرست كردن آیات را بر خود هموار كرده و در تعلیقات دیوانها آورده‌اند.
در این جا به نقل مواردی اندك - به جهت نمونه - اكتفا می‌كنیم:
عثمان مختاری غزنوی از قصیده سرایان فصیح قرن پنجم و ششم هجری، در دیوان خود به مناسبتهایی از آیات قرآن سود جسته است؛ از جمله در وصف ممدوح خود می‌گوید:
نشان رفقش یحی العظام و هی رمیم
مبشران فلك بانگ بر زمان زدند
نتیجهٔ سخطش كل من علیها فان
كه بر ملوك بخوان كل من علیها فان
امیر معزی هم در دیوان خود آورده است:
بر آن زمین كه قرار است دشمنان تو را
نوشت دست اجل كل من علیها فان
برگرفته از گلستان قرآن
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست