هورمون‌ها و شخصیت

صاحب نظران حوزه شخصیت و روانشناسی از کلمه شخصیت تعریف‌های گوناگونی ارائه داده اند. اما به طور کلی مجموعه‌ای از صفات پایدارکه تعیین کننده رفتار فرد هستند در همه تعاریف مد نظر …

صاحب نظران حوزه شخصیت و روانشناسی از کلمه شخصیت تعریف‌های گوناگونی ارائه داده اند. اما به طور کلی مجموعه‌ای از صفات پایدارکه تعیین کننده رفتار فرد هستند در همه تعاریف مد نظر قرار گرفته است.

عوامل متعددی در شکل گیری شخصیت انسان دخیل هستند. عوامل محیطی و تربیتی و تجارب زندگی فرد در کنار عوامل فیزیولوژیکی و ژنتیکی شخصیت فرد را شکل می‌دهند.

ژن‌ها رفتار را کنترل نمی‌کنند، بلکه آنزیم‌هایی را در کنترل دارند که بر فرایندهای زیست – شیمیایی موثرند.

و این فرایند‌ها به نوبه خود بر رفتار شخص اثر می‌گذارند. آنزیم‌ها و هورمون‌های کنترل کننده رفتار از غدد مختلف بدن ترشح می‌شوند. مهمترین این غدد،غدد درون ریز هستند. که ترشحات آنها عامل اصلی ایجاد کننده تعادل در محیط داخلی بدن است.

غدد درون ریز غددی هستند که مجرایی به بیرون ندارند و ترشحات خود را مستقیما به داخل جریان خون می‌ریزند.

مهمترین این غدد هیپوفیز است. ترشحات این غده فعالیت بخش‌های مختلف بدن را کنترل می‌کند. بسته به میزان و چگونگی کار این غدد فرد ویژگی‌های مختلف جسمی، خلقی و هیجانی را نشان می‌دهد.

که این ویژگی‌ها موجب تمایز‌ها و گوناگونی شخصیت افراد می‌شود. مثلا ترشحات هورمون تیروئید بر رفتار‌های پرخاشگرانه تاثیر دارد. و ترشحات هیپوفیز و غدد فوق کلیوی بر رفتار‌های جنسی، سطح انرژی و خلق و خو تاثیر می‌گذارند. توجه به تاثیر هورمون‌ها از زمان جالینوس، طبیب یونانی مورد توجه قرار گرفته بود. وی این تاثیر را به صورت غلبه یکی از اخلاط چهار گانه تبیین و تشریح کرده است. به گفته وی بسته به اینکه صفرا، سودا، خون یا بلغم در شخص غلبه داشته باشند، چهار نوع مزاج یا خلق به وجود خواهد آمد: خلق صفراوی در افرادی دیده می‌شود که عصبی مزاج و تند خو هستند. خلق سوداوی در افرادی دیده می‌شود خیالباف و مالیخولیایی هستند.

افراد دارای خلق دموی، افرادی خوش گذران و خوش خلق هستند و افراد بلغمی مزاج سرد و از نظر عاطفی بی ثبات هستند.

البته این طبقه بندی بسیار قدیمی است. و امروزه نقش هورمون‌ها و اهمیت آنها در تعیین ویژگی‌های شخصیتی بسیار بیشتر از بیش شناخته شده است.

در واقع دارو درمانی که گاهی اوقات تنها درمان موثر برای اختلالات شخصیتی است، با اثر گذاشتن بر روی هورمون‌ها به اصلاح و تغییر شخصیت فرد کمک می‌کند.

نویسنده : آذر نادی