فواید و نتایج قیام حضرت سید الشهدا ع

یکی از موضوعات حائز اهمیت درخصوص قیام تاریخی و جاودانه امام حسین ع که تاکنون کمتر به آن توجه شده, بحث نتایج و فواید قیام آن حضرت است در این نوشتار قصد داریم تا به اجمال به برخی از این فواید و دستاوردها اشاره کنیم

یکی از موضوعات حائز اهمیت درخصوص قیام تاریخی و جاودانه امام حسین(ع) که تاکنون کمتر به آن توجه شده، بحث نتایج و فواید قیام آن حضرت‌ است. در این نوشتار قصد داریم تا به اجمال به برخی از این فواید و دستاوردها اشاره کنیم.

▪ تقرب و ارتفاع درجه امام حسین(ع): یکی از بزرگ‏ترین نتایج قیام امام‌، قرب و ارتفاع درجه آن حضرت نزد خداوند متعال است؛ به‌گونه‏ای که با تأمل در برخی کتب حدیثی و مقاتل از جمله عوالم، نفس المهموم، بحار و ناسخ التواریخ می‏توان به این عظمت و تقرب سید الشهدا‌ نزد خداوند پی برد. آنجا که از فضیلت و تقدیر از فداکاری امام‌، اصحاب، دوستان، شیعیان و گریه‏کنندگان بر آن حضرت‌ سخن رانده شده است یا احادیثی همچون حدیث رسول گرامی اسلام(ص) که فرمودند: برای امام حسین(ع)، درجه‏‏ای است که به آن درجه، احدی از مخلوق نمی‏رسد و همانا که برای او شیعیانی است که شفاعت می‏کنند و شفاعتشان پذیرفته می‏شود.

▪ نجات اسلام: از دیگر فواید قیام امام حسین(ع) می‏توان به نجات اسلام از نقشه‏های شوم خاندان بنی‌امیه برای محو اسلام اشاره کرد؛ به گونه‏ای که ریشه تمام مخاطرات و تحریکات ضد اسلام، در خانه ابی‌سفیان بود و مطالعه اجمالی تاریخ اسلام و حرکات بنی امیه در دوران جاهلیت و بعد از آن، نشان‌دهنده وضع خطرناکی است که اسلام از جانب آنها تهدید به زوال و انقراض می‏شد، اما امام حسین(ع) با عدم بیعت خود با یزید، اسلام را از چنگال نقشه‏های شوم خاندان بنی امیه و یزید نجات داد و به مسلمانان و همه آزادیخواهان تاریخ، درس دینداری، استقامت و مقاومت در برابر ظلم و ستم و کفر را داد و در یک کلمه، اسلام را نجات داد و به همگان فهماند که اسلام، بازیچه و ملعبه دست یزید و خاندان او قرار گرفته است.

در حقیقت بنی امیه با شهادت امام حسین(ع)، پرده از اعمال شنیع و مقاصد شوم خود برداشتند و خشم و غضب مردم مسلمان و سایر ملل را برانگیختند و باعث محو شدن خود از صحنه تاریخ شدند؛ به‌گونه‏ای که یکی از مستشرقین می‏نویسد: بزرگ‏ترین غلط سیاسی امویین ـ که اسم و رسم آنها را از صفحه عالم محو ساخت ـ کشتن حسین(ع) بود. یا به گفته عالم مصری: سپاهی که با حسین(ع) جنگ کرد‌ و او را کشت، سخت‏دل‏ترین سپاه بود و در آن، اثری از رحم انسانی نبود، بلکه آنان جمادات متحرک و شریری بودند که بر خود، بزرگ‏ترین عار و بدترین کارها و شنیع‏ترین کردار را مسجل کردند. به هر حال، در تکمیل نجات اسلام از دست بنی‌امیه به عنوان یکی از فواید قیام امام حسین(ع) می‏توان به محکومیت بنی‌امیه در افکار مسلمین و سایر ملل نیز به مثابه یکی دیگر از دستاوردهای این قیام اشاره کرد. به هر حال، یکی از عکس‏العمل‏ها و نتایج شهادت مظلومانه امام حسین(ع)، شورش‏ها و انقلاب‏هایی بود که برای سرنگونی حکومت امویان در جهان اسلام برپا شد و در این شورش‏ها عنصری که بیش از هر چیز، مردم را تهییج و تحریک می‏کرد، شهادت امام حسین(ع) و دعوت به قیام برای انتقام از بنی امیه و قاتلان آن حضرت‌ بود.

▪ بیداری شعور دینی: نتیجه دیگر قیام امام حسین(ع)، بیداری دینی مردم بود؛ چرا که بر اثر تبلیغات معاویه و همدستان و خاندان وی، مردم از عهد رسالت و برنامه‏های اصیل اسلام دور نگه داشته شده و براثر توسعه ممالک اسلامی و ممنوعیت تبلیغات صحیح دینی و خانه‏نشین شدن شایستگان، شعور دینی مردم تضعیف و افکار منحط شده بود و اکثریت مردم در برابر وضع موجود، خودباخته و شکسته خاطر و دلسرد شده بودند، اما شهادت امام حسین(ع) و اصحاب باوفایش، احساسات مردم را بیدار و بار دیگر، خصال انسانی را زنده ساخت و به مسلمانان درس مردانگی و استقامت و پایداری در برابر ظلم و ستم تا رسیدن به اهداف و مقاصد خود را داد و در یک کلمه، باعث بیداری شعور دینی مردم شد.

▪ محبوبیت اهل بیت و عزت بازماندگان: یکی دیگر از آثار نهضت امام حسین(ع) و شهادت وی و یارانشان این بود که محبت در دل‏ها نسبت به خاندان اهل بیت علیهم السلام افزون شد و موجب جلب عواطف و جذب احساسات عموم مردم به خاندان نبوت گشت؛ به گونه‏ای که اکنون نیز بعد از گذشت سده‏ها از این قیام تاریخی، این خاندان محبوب‏ترین و مورد احترام‏ترین هستند و به فرموده مولای متقیان امیر‌مؤمنان علی(ع) در کتاب شریف نهج البلاغه: بازماندگان کسانی که در راه حفظ شرف و دفاع از حق و حمایت از دین و اعتلای کلمه خدا جهاد می‏کنند و کشته می‏شوند، عددشان باقی‏تر و فرزندانشان بسیارترند؛ به این معنا که موجبات بقا و عزت و ترقی و تکثیر و بزرگی بر ایشان فراهم‏تر است از کسانی که زندگی باذلت و پستی و زیر ظلم ستمکاران و بدکیشان را اختیار می‏کنند.

▪ تأسیس مکتب عالی و همگانی تعلیم و تربیت: از جمله نتایج و دستاوردهای مهم قیام امام حسین(ع) که همواره مورد استفاده عموم و از جمله وسایل مهم تعلیم و تربیت و هدایت جامعه به سوی اخلاق فاضله و گذشت و فداکاری در راه حق و ایمان است، برنامه‏هایی است که به عنوان عزاداری و سوگواری و ذکر مصائب آن حضرت(ع) در طول سال اجرا می‏شود. این مراسم و برنامه‏ها بجز احیای مکتب امام حسین(ع) و پایمردی وی در راه و هدف متعالی خود، تأثیر بسیار مثبتی در تربیت جامعه و تهذیب اخلاق و اصلاح جامعه ایفا می‏کند؛ به‌گونه‏ای که مطالعه تاریخ فداکاری و نهضت تاریخی سیدالشهدا(ع) و یاران باوفای وی، ایمان را راسخ و اخلاق را نیک و پسندیده و همت‏ها را بلند می‏سازد. و چه سازمانی برای راهنمایی و تربیت و ترقی سطح فکر جامعه و اندرزهای اخلاقی و اجتماعی برتر از سازمان عزاداری امام حسین(ع) که مردم با جان و دل از آن استقبال می‏کنند و افتخار می‏کنند که نامشان در زمره دوستداران این خاندان و امام حسین(ع) ثبت شود.

قیام و نهضت تاریخی امام حسین(ع)، فواید و دستاوردهای بسیار دیگری نیز به همراه داشت که در این مجال کوتاه، پرداختن به همه آنها میسور نیست. اما به هر حال، مخلص کلام این‌که، قیام امام حسین(ع) در تاریخ جاودان شد و تا قیام قیامت نیز جاودانه خواهد بود و چراغ راه همه آزادیخواهان و عدالت‏خواهان جهان.

سیدجواد میرخلیلی