چه کرمی بخریم چقدر کرم بزنیم

پرسشی از دکتر حسین طباطبایی متخصص پوست و مو

می‌دانید کدام کِرِم‌های آرایشی و بهداشتی را می‌توان بدون نسخه پزشکان خرید و استفاده کرد؟ می‌دانید بهترین طرز استفاده از کِرِم‌ها چیست؟ دکتر حسین طباطبایی، متخصص پوست و مو و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهند.

▪ آقای دکتر! کدام کِرِم‌های آرایشی و بهداشتی را می‌توان بدون تجویز پزشکان از داروخانه‌ها خرید و مصرف کرد؟

ـ با توجه به اینکه کِرِ‌م‌های آرایشی و بهداشتی استاندارد و باکیفیت، قیمت نسبتا بالایی دارند و با توجه به مبلغ ویزیت نه چندان بالای پزشکان و متخصصان پوست، توصیه من این است که ترجیحا کِرِم‌های آرایشی و بهداشتی را هم که اثر دارویی ندارند، با تجویز پزشک مصرف کنید. خوشبختانه در تمام شهرستان‌های کشورمان هم پزشکان متخصص پوست و مو در دسترس بیماران هستند. با وجود این، کِرِم‌های مرطوب‌کننده و ضدآفتاب را می‌توان بدون تجویز پزشک خریداری کرد.

▪ کِرِم‌هایی که در ماهواره‌‌ها تبلیغ می‌شوند، قابل اعتمادند؟

ـ اصلا! در تبلیغات ماهواره‌ای، کِرِم‌ها را برای همه به طور یکسان تجویز می‌کنند و توجهی به اختلافات سن، جنس، بیماری‌های احتمالی پوستی یا داخلی، نوع پوست و... ندارند. بدیهی است که این محصولات برای همه مصرف‌کنندگان نمی‌توانند مفید باشند. این در حالتی است که تاجر تبلیغ کننده را دارای حسن‌نیت بدانیم ولی واقعیت این است که در بسیاری موارد، فوایدی که برای کِرِم توصیف می‌شود، گمراه‌کننده است و هیچ‌گونه اشاره‌ای به عوارض جانبی آن نمی‌شود. اگر بیماران در بازار کشوری که محصول را ساخته، تحقیق کنند، می‌بینند که اصلا چنین کِرِمی وجود ندارد و آن را برای مصرف در بازار ایران تهیه کرده‌اند یعنی هیچ‌گونه نظارت قانونی و بهداشتی روی آن اعمال نمی‌شود. بیماران بدانند که پزشکان متخصص پوست کشورمان به دلیل ضرورت‌های شغلی‌شان از تمام کِرِم‌های استاندارد و مفید اطلاع دارند و دلیل عدم تجویز این کِرِم‌ها برای بیماران، صرفا شناخت آنها از عدم تاثیر یا عوارض جانبی قابل‌توجه آنهاست.

▪ مگر اینها چه عوارضی دارند؟

ـ اولا تاثیر‌هایی که در تبلیغ محصول بیان می‌کنند، اصلا دیده نخواهد شد. ثانیا علایم حساسیت پوستی مانند قرمزی، پوسته‌پوسته شدن، خارش و سوزش پوستی ایجاد و بعضی‌ها دچار لک‌های پوستی تیره، روشن و حتی جوشگاه‌هایی در پوست می‌شوند و بالاخره اینکه مبلغ زیادی صرف می‌شود بدون اینکه نتیجه مثبتی عاید شود. تازه، اگر بیمار دچار عوارض پوستی شود، هیچ مرجعی برای پاسخگویی وجود ندارد. اکثرا تلفن تماس قبلی که با آن محصولات خریداری می‌شود، قطع یا واگذار شده است.

▪ بهترین روش مصرف یک کِرِم آرایشی و بهداشتی چیست؟

ـ بهترین راه مصرف کِرِ‌م‌های استاندارد و بدون نیاز به نسخه، مطالعه بروشور داخل محصول است؛ هر چند معمولا اطلاعات ارائه شده کامل نیست.

▪ به نظر شما برای درمان‌ مشکلات پوستی به کدام پزشکان باید مراجعه کرد؟

ـ بدیهی است که متخصصان پوست در درجه اول، مجاز به تجویز کِرِم‌های آرایشی و بهداشتی هستند؛ چون تجویز این کِرِم‌ها در حیطه دانش‌ تخصصی آنهاست. چنانچه پزشکان متخصص پوست در دسترس نباشند، دکتر داروساز (نه تکنیسین داروخانه) و پزشکان دیگر هم هستند.

▪ آیا فروشگاه‌ها هم می‌توانند این کِرِم‌های آرایشی- بهداشتی را بفروشند؟

ـ تنها مکان مجاز فروش کِرِم‌های آرایشی بهداشتی داروخانه‌ها هستند که علاوه بر نگهداری کِرِم‌ها در درجه حرارت و رطوبت مناسب، آشنایی کامل به نوع، استاندارد بودن محصول و کنترل تاریخ مصرف دارند. هرگز محصولات فاقد مجوز از وزارت بهداشت و احیانا تقلبی را نه می‌خرند و نه می‌فروشند؛ چون مسوولیت مستقیم در برابر مراجع قانونی و بهداشتی دارند. فروش این‌گونه محصولات خارج از داروخانه غیرقانونی است، حتی پزشکان متخصص پوست هم در مطب‌شان اجازه فروش کِرِم‌های‌ آرایشی بهداشتی را ندارند.

▪ حرف آخر؟

ـ کِرِم‌های ضدچروک، دور چشم، مرطوب‌کننده و ضدآفتاب‌ ۴ پایه اصلی تجویز کِرِم‌ها هستند که بسته به جنس، سن، نوع پوست و بیماری‌های زمینه‌ای پوستی و داخلی از انواع مختلف تجویز می‌شوند. به عنوان نمونه، یک خانم ۵۰ ساله با پوست خشک در مقایسه با یک خانم ۳۰ ساله با پوست چرب، به کِرِم‌های متفاوتی نیاز دارد. در مواردی، روشن‌کننده‌ها و ضدلک‌ها، لایه‌بردارها، شوینده‌های مناسب پوست و... هم اضافه می‌شوند. مرطوب‌کننده‌ها به‌طور نامحدود از صبح تا شب، موقع احساس خشکی پوست مصرف می‌شوند. گاهی افرادی که پوست چرب دارند، فکر می‌کنند به مرطوب‌کننده نیاز ندارند، در حالی که این‌گونه افراد هم به مرطوب‌کننده فاقد چربی دارند. کِرِم‌های ضدآفتاب ۲۰ تا ۳۰ دقیقه قبل از خروج از منزل باید با ضخامت کافی مالیده و هر ۲ تا ۳ ساعت یک بار تکرار شود، به شرطی که به‌طور طولانی در فضای باز باشند، بدون توجه به نوع هوا اعم از آفتابی، ابری، بارانی. برخی از افراد باید کِرِم های ضدآفتاب استفاده کنند. کِرِم‌های ضدچروک عمدتا شب‌ها ۵/۰ تا ۱ ساعت قبل از خواب به ضخامت کافی و همراه با کِرِم‌های دور چشم مالیده می‌شوند که تا موقع خواب جذب شده‌اند و تا فردا صبح برای نماز صبح یا شست‌وشوی صورت روی پوست می‌مانند. کِرِم‌های ضدچروک مخصوص روز هم ساخته شده و با کِرِم ضدچروک شب متفاوت است. کِرِم‌های دور چشم صبح‌ها و شب‌ها باید استفاده شوند. چنانچه ضخامت کِرِم‌های مصرفی نازک باشد، تاثیر آنها کاهش می‌یابد.

دکتر گلرخ ثریا