گرامیداشت روز پرستار

مادرم, ای كه هر روز و شب با اخلاق نیكویت, با دست مهربانت و با چشم دل سوزت به پرستاری از من همت می گماری و در ایام بیماری, بی درنگ و سرگردان به دنبال التیامم می گردی و آسایش من را به همه دنیا ترجیح می دهی, این رو ز را به تو نیز تبریك می گویم, ای پرستار بی توقع زندگی من

● پیدایش پرستاری

آنگاه كه رنج و درد بر كالبد انسان حمله ور گشت و سلامت وی را پایان داد، پرستاری به وجود آمد؛‌ یعنی از زمان پیدایش بشر،‌ این حرفه مقدس بر عرصه گیتی نمایان شده است. در مسیر تاریخ، پرستاری همپای پزشكی در خدمت انسان ها بوده است و به تدریج، این دو در قالب علم پیشرفت نموده اند و در زمان های بحرانی، مانند حوادث طبیعی و جنگ ها، خدمات شایان توجهی انجام داده اند.

● پرستاری در اسلام

پرستاری از مجروحان و كمك به ناتوانان، در فطرت و نهاد هر انسانی وجود دارد كه حاكی از اهمیت آن در زندگی اجتماعی است. سیره رهبران الهی نیز همواره بر این بوده كه در میدان انجام كارهای پسندیده، گوی سبقت را از همه انسان ها بربایند و انسان كامل عصر خویش و الگو برای آیندگان باشند تا بدین ترتیب، بزرگ ترین مشوق انسان ها در عمل به نیكی ها گردند. یكی از كارهای نیك ،" پرستاری" از بیماران است و رهبران الهی نیز بدان همت می گماردند.

● پرستاری حضرت یوسف (ع)

زمانی كه حضرت یوسف (ع) در زندان مصر بود،‌ به زندانیان خدمت می كرد. خدمات او به زندانیان به گونه ای بود كه توجه آنان را به سوی خود جلب كرد،‌به طوری كه آن حضرت را از نیكوكاران می دانستند. در این مورد در تفسیر آیه ۳۶ سوره یوسف "ما تو را از نیكوكاران قرار دادیم" از امام صادق (ع) نقل می كنند كه حضرت یوسف (ع) در زندان از بیماران زندانی پرستاری و نیازهای آنان را برآورده می كرد.

● پرستاری در فرهنگ اسلامی

در فرهنگ اسلامی و تعابیر قرآنی، آن هنگام كه پرستار برای یاری انسان نیازمندی تلاش می كند و برای جلب رضای پروردگار نیازهایش را برمی آورد، ‌مثل آن است كه او را از مرگ رهایی بخشیده و بدین كار، موجبات خرسندی خداوند را فراهم كرده است؛ زیرا پرستاری كه با تلاش خویش جان مجروح یا بیمار ناتوانی را نجات می دهد و برای بهبودی وی فعالیت می كند، به یقین او را زنده كرده است و هر كه فردی را زنده كند و به جامعه پر تلاش انسان ها باز گرداند، مثل آن است كه خدمتی شایان به همه مردمان كرده است. قرآن كریم در آیه ۳۲ سوره مائده در این باره می فرماید: " وهر كس انسانی را از مرگ رهایی بخشد، ‌چنان است كه گویی همه مردم را زنده كرده است".

● نُسَیبه، پرستار با ارزش

تاكید اسلام بر بزرگداشت كار پرستاری و سفارش به انجام آن، باعث شده بود كه بسیاری از اصحاب رسول خدا اعم از زن و مرد، به این كار اهتمام ورزند.

"نسیبه" یكی از زنان صدراسلام است كه با پیامبر (ص) بیعت نمود. وی بیشتر روزها روزه دار بود و از عبادت خداوند غفلت نمی ورزید. این زن شجاع و با شهامت،‌ در جنگ های احد،‌ حنین، ‌حدیبه و یمامه شركت داشت و همواره مشكی بر دوش می كشید و خورجینی نیز در برداشت و هر جا تشنه ای می یافت و یا ناله مجروحی را می شنید، ‌بی درنگ بر بالینش حاضر می شد. وظیفه او، ‌رساندن آب به سربازان و نیز مداوای زخمیان بود.

● حضرت زینب (س) پرستار نهضت وانقلاب حسینی

حضرت زینب (س) در سال پنجم هجری از مادری چون فاطمه زهرا (س) متولد شد و در دامان ایشان، پیامبر اسلام (ص) و حضرت علی (ع) پرورش یافت. یكی از سیره های عملی زندگی این بانوی الهی، پرستاری و دست گیری از حال بیماران و درماندگان بود. اتفاقات سختی كه در طول حیات سراسر مرارت بار ایشان رخ داد؛ همچون بیماری مادر بزرگوارشان، ضربت خوردن پدر، مسمومیت برادر و بالاخره حادثه بزرگ كربلا، زینب را به عنوان الگوی پرستاران معرفی كرد و سالروز ولادتش، به عنوان روز پرستار برگزیده شد.

پرستار بزرگ صحرای كربلا، در آن روز سخت، وظایف سنگینی به عهده داشت: تقویت روحیه مجروحان و خانواده شهیدان، رسیدگی به بازماندگان و كمك به اطفال. هم چنین ایشان به مراقبت از حضرت سجاد (ع) نیز كه در بیماری شدید به سر می برد، مشغول بود.

حیف است زینب سلام الله علیها را تنها پرستار بیمار بخوانند زیرا پرستاری از بیمار یكی از كوچك‏ترین مسؤولیت ‏های حضرت زینب سلام الله علیها بود، و هر چند پرستاری وظیفه سنگین و ارزشمندی است و پرستار متعهد باید با صبر و حوصله، تحمل هر نوع ناملایمات برای انجام خدمتش ‏بنماید و چنین كاری از عهده هر كس برنمی‏آید ولی با این حال ‏مقام زینب كبری سلام الله علیها، آن‏قدر والا و عظیم است كه او را پرستار نهضت وانقلاب حسینی باید بنامیم، زیرا این پرستاری به مراتب مهم‏تر و سرنوشت‏ سازتر از پرستاری بیمار بود. زینب نقش نگهداری از قیام خون بار حسینی را بر عهده داشت كه ‏قطعا اگر او این بار را بر دوش نمی‏گرفت، خون سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین صلوات الله علیه پایمال می‏شد و بسیار دشوار بود كه نهضت ابی عبد الله علیه السلام به مردم‏ اعلام و ابلاغ گردد و شاید بدون اسارت خاندان رسول الله وپیش‏تازی عقیله بنی هاشمی علیها السلام در رسوا نمودن هیئت‏ حاكم، و تبلیغ او از انگیزه قیام برادرش، یزیدیان به هدف پلید خود نائل می‏آمدند و نام رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم را نه تنها از مناره‏های مساجد بلكه از تاریخ، پاك و محو می‏كردند و این بود نیت ‏شوم آنان.

حضرت زینب علیها السلام با مجاهدت و قیام شجاعانه خویش در برابر زورگویان وهم‏چنین فریب ‏خوردگان زمانش، آن چنان از قیام امام حسین علیه السلام دفاع كرد كه ‏تا قیام رستاخیز، همانند او نه در مردان و نه در زنان، وجود ندارد و این نام جاودان و مقدس برای همیشه با عظمت ‏باید برده شود.

عقیله بنیهاشم علیها السلام در پس آن مصیبت ‏بزرگی كه "تصغر عندها المصائب‏" آن چنان ‏بار سنگین پرچم ولایت را بر دوش گرفت و در برابر كفر و زندقه‏ ایستاد و سخنرانی كرد و خطابه خواند و مردم را بیدار كرد و حركت را در مردگان آغاز نمود كه از آن جا حركت توابین و دیگر حركت‏های اسلامی آغاز شد و تا امروز و فردا و فرداها، آثار این ‏حركت عظیم زینبی، هویدا است و به بركت این بانوی بزرگوار و قیام مباركش، هم‏چنان بیرق‏های خونین عاشورا به نشانه روز انتقام مظلوم از ظالم، در سراسر جهان افراشته می‏شود زیرا زینب كبری سلام الله علیها بود كه پیام ‏خونین حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام را به تمام نسل‏ها و عصرها رساند.

در خاتمه شایسته است از پرستاران فداكار و بی توقعی یاد كنیم كه همواره از مهربانی و دلسوزیشان بهره مند بوده ایم: به مادرانی كه همواره در زندگی به شیر زنانی همچون زینب (س) تاسی نموده اند تا دررویارویی با مصائب و دشواریهای زندگی مرهمی بر دلهای مجروحمان گذارند. لذا بخش آخر این مقال به این فرشتگان اختصاص یافته است .

● پرستار مهربان

مادرم، ای كه هر روز و شب با اخلاق نیكویت، با دست مهربانت و با چشم دل سوزت به پرستاری از من همت می گماری و در ایام بیماری،‌ بی درنگ و سرگردان به دنبال التیامم می گردی و آسایش من را به همه دنیا ترجیح می دهی، این رو ز را به تو نیز تبریك می گویم،‌ ای پرستار بی توقع زندگی من.