پزشک خوب به دنبال رضای خداست

اگر یک پزشک همواره خداوند را ناظر بر عملکرد خود بیند و بداند که خداوند با اعطای هنر پزشکی, نعمت بزرگی را به وی بخشیده, بی تردید هر چه از دستش برآید برای مردم انجام خواهد داد

اگر انسان یک انسان مطلوب باشد، بی‌شک در هر حرفه و پیشه‌ای که قرار بگیرد مطلوب خواهد بود. از این‌رو یک پزشک مطلوب باید در وهله اول یک انسان مطلوب باشد و راز انسان مطلوب بودن نیز در رضای خداست.

اگر یک پزشک همواره خداوند را ناظر بر عملکرد خود بیند و بداند که خداوند با اعطای هنر پزشکی و قدرت و دانش این علم، نعمت بزرگی را به وی بخشیده، بی‌تردید هر چه از دستش برآید برای مردم انجام خواهد داد و همیشه به عنوان یک پزشک مطلوب به جامعه خدمت خواهد کرد. یک پزشک نباید از مراجعه بیماران به وی خسته و دلزده شود. در روایات آمده است که امام صادق(ع) در جمعی از علما و بزرگان فرمودند: «از زیادی حاجات مردم ملول نشوید، زیرا این نعمت خداوند است که به سوی شما سرازیر می‌شود.»

به اعتقاد من، اولین فاکتوری که یک پزشک مطلوب باید دارا باشد، خلق و خوی مناسب است. یادمان باشد که باید با هم‌نوع خود انسان‌وار رفتار کنیم، در برخورد با بیماران عجله نداشته باشیم و تا جایی که امکان دارد فرصت و زمان کافی در اختیار آنها قرار دهیم. متواضع باشیم، پای درد و دل بیماران خود بنشینیم و در کل رفتاری نداشته باشیم که شخص مراجعه کننده احساس تحقیر کند.

البته به روز نگاه داشتن اطلاعات و دانش نیز از دیگر فاکتورهای یک پزشک مطلوب محسوب می‌شود. یک پزشک مجرب هر لحظه در فکر ارتقای دانش خود است.

به روز کردن اطلاعات در گذشته و مذهب ما نیز جای دارد و این نشان دهنده ارزش و جایگاه این اتفاق است. در روایت داریم که روزی امام صادق (ع) از جمعی پرسیدند که اگر بدانید تنها تا یک ساعت دیگر زنده هستید چه کار خواهید کرد. هر کس جوابی داد. یکی گفت توبه، دیگری گفت عبادت و ... امام صادق (ع) فرمودند اما من در آن یک ساعت باقی مانده در عمرم چیزی را که نمی‌دانم فرامی‌گیرم. حتی علما و فرهیختگان ایرانی نیز هر روز به فکر به روز کردن اطلاعات خود بودند. در زندگی‌نامه ابوریحان بیرونی آماده است که این عالم و فقیه بزرگ در لحظاتی که در بستر مرگ قرار داشتند نیز به فکر علم‌آموزی و افزایش اطلاعات خود بودند.

البته امروزه به دلیل برخی مشکلات و گرفتاری‌های جامعه، مسایل مادی در اولویت کار یک پزشک قرار گرفته است. این مغایر ارزش‌ها و جایگاه یک پزشک است، اما باید پذیرفت امروزه زندگی کردن سخت‌تر از گذشته است. یک پزشک هزینه‌هایی از جمله کرایه مطب، حقوق کارکنان مطب، بیمه و... را باید پرداخت کند و با توجه به گرانی‌ها و تورم موجود در جامعه نمی‌توان از یک پزشک توقع داشت که مسایل مالی را فراموش کند.

اما در هر حال گه‌گاه حرکاتی از سوی برخی از پزشکان به چشم می‌خورد که بیمار را مجبور به مراجعه مجدد به مطب کرده و برای شخص مراجعه‌کننده خرج‌تراشی می‌شود که امیدواریم پزشکان کشورمان با پی بردن به منزلت خود و همچنین ماموریتی که خداوند به آنها داده چنین مواردی را به کار نبندند. به اعتقاد من، اگر شرایطی فراهم شود که بیمار و پزشک ارتباط مادی و مالی نداشته باشند و یک سازمان یا ارگان ثانوی مانند بیمه‌ها این موضوع را به عهده بگیرد، کمتر شاهد چنین مشکلاتی خواهیم بود.

در این مورد باید یادآور شوم که نمی‌توان از این مساله غافل شد که امروز پزشکان جوان برای ارایه بهترین خدمات به بیماران و راضی نگه داشتن آنها سعی می‌کنند از پیشرفته‌ترین خدمات استفاده کننده و معمولا انجام آزمایش‌ها، ام.آر.آی، سونوگرافی، آندوسکوپی و تست‌هایی از این قبیل که با دستگاه‌های پیشرفته امروزی انجام می‌شود، بار هزینه‌ای زیادی را به دوش بیمار می‌گذارد.

البته به اعتقاد من، تربیت یک پزشک آگاه و مطلوب تنها وظیفه دانشگاه‌ها، اساتید و موسسات عالی نیست، بلکه یک دانشجوی پزشکی باید واقف باشد که چه مسوولیت سنگینی در راه است و در این زمینه تلاش‌های لازم را به کار ببندد. علم پزشکی یک علم تجربی است و هر روز اطلاعات و مباحث جدیدی به این علم اضافه می‌شود. یک دانشجوی رشته پزشکی باید با ارایه تحقیقات، حضور در کنگره‌ها و نشست‌ها و انجام مطالعات گسترده درصدد جمع‌آوری اطلاعات جدید باشد، ضمن اینکه در این زمینه دانشگاه‌ها نیز باید امکانات و تجهیزات مورد نظر را در اختیار وی قرار دهند و اساتید وی را در این مورد راهنمایی کنند.

در خاتمه یک توصیه به پزشکان جوان دارم و آن اینکه پزشکان از روزی که پا به وادی طبابت می‌گذارند کسب درآمد و تامین نیازهای مادی زندگی را فراموش کنند، چرا که ما معتقدیم که روزی انسان‌ها دست خداوند است و در شرایطی که تلاش و کوشش را سرلوحه قرار دهیم، از این روزی بی‌نصیب نخواهیم ماند. از این رو باید در اندیشه آن باشند که علمی را‌ که به دست آورده‌اند در راه خداوند هزینه کنند و با ارایه بهترین خدمات، رضایت خداوند را جلب نمایند. پزشکی شغل مقدسی است و صاحبان این مشاغل باید ارزش و جایگاه خود را بهتر بدانند.

در پایان روز پزشک را به تمام پزشکان تهنیت می‌گویم و امیدوار هستم که هر روز برای پزشکان کشورمان روز پزشک باشد و هر روز به فکر خدمت به مردم باشند.

دکتر هادی منافی

رییس اسبق سازمان نظام پزشکی