ضرر غذاهای آماده

غذاهای آماده, فست فودها و انواع «هله هوله ها» خوراکی هایی است که سرشار از کالری, نمک و چربی انباشته بوده و از نظر تغذیه ای در سطح پایینی قرار دارند

غذاهای آماده، فست‌فودها و انواع «هله‌هوله‌ها» خوراکی‌هایی است که سرشار از کالری، نمک و چربی انباشته بوده و از نظر تغذیه‌ای در سطح پایینی قرار دارند. غذاهایی که چند سالی است مصرفش رواج یافته و بسیاری از ما بنا به مشغله تحصیل و کاری ناچار به انتخاب آنها در وعده‌‌ ناهار یا شام می‌شویم. در چند دهه‌‌ اخیر، استفاده از انواع غذاهای ساندویچی، چیپس، پفک و... آنچنان افزایش یافته که از دلایل عمده چاقی به شمار می‌روند.

در کنار ماشینی شدن بیش از پیش زندگی و استفاده‌‌ بیش از حد از خودرو، بی‌تحرکی یا ورزش مناسب و بی‌توجهی به این مسائل، اکنون بسیاری از هموطنان‌مان با انواع بیماری‌های قلبی ـ عروقی، دیابت و پرفشاری خون دست و پنجه نرم می‌کنند که موجب کاهش کیفیت زندگی این افراد شده است. به نظر می‌رسد که تنها راه مقابله با چنین مشکلاتی آموزش عمومی و ترغیب افراد به استفاده غذاهای سالم و مصرف بیشتر میوه و سبزیجات تازه است.

● چاقی

مصرف غذاهای آماده و ناسالم، نقشی کلیدی در ابتلای مردم به اضافه وزن و چاقی دارد. واقعیت تلخ این است که با وجود شرایط فعلی، شاهد آن خواهیم بود تا سال ۲۰۵۰ میزان مبتلایان به چاقی بشدت افزایش یابد. متاسفانه امروزه والدین هزینه‌ هنگفتی بابت تامین غذای بچه‌ها در مدرسه و دانشگاه متقبل می‌شوند، غافل از این که براساس نتایج تحقیقات صورت گرفته، لزوما هزینه‌ بالا به معنی مصرف غذاهای سالم نیست.

از سوی دیگر، بچه‌هایی که به طور مرتب از غذاهای آماده استفاده می‌کنند، به اندازه چشمگیری کربوهیدرات، چربی، نمک و شکر افزوده را در بدن خود انباشته می‌کنند و با توجه به نبود فیبرهای مفید غذایی، شرایط برای چاقی آنها افزایش می‌یابد. به این معادله باید کم‌تحرکی را نیز بیفزایید که با گسترش بازی‌های رایانه‌ای و سرگرم شدن به رایانه و تلویزیون، بچه‌ها را عملا از تعاملات اجتماعی، تحرک و تناسب اندا‌م دور کرده است. موضوعی که می‌تواند در سال‌های آینده، برای آنها دردسر آفرین باشد و مهم‌ترین علائم آن شیوع بیماری‌های قلبی در سنین پایین است.

جالب است بدانید مصرف تنها ۱۸۷ کالری اضافی در روز می‌تواند در پایان سال به سه کیلو‌گرم اضافه وزن بینجامد. مصرف غذاهای آماده نه تنها کالری انباشته را به بدن وارد می‌کند و شما را در معرض چاقی قرار می‌دهد، بلکه با احساس سیری کاذب سیکل غذایی‌تان را دچار اختلال می‌کند. شایان ذکر است که چاقی باعث بیماری‌هایی مثل انواع بیماری‌های قلبی ـ عروقی، دیابت و پرفشاری خون می‌شود.

● مرض قند (دیابت)

پس از مصرف غذاهای حاوی شکر افزوده - نظیر نوشابه‌های گازدار، نان سفید یا آبمیوه‌های صنعتی ـ سطح قند خون بشدت افزایش می‌یابد که بدن برای کنترل این وضع ناچار به ترشح انسولین و جذب قند می‌شود. خوردن پیوسته غذاهای ناسالم در طول روز موجب بالا ماندن دائمی سطح انسولین خون می‌شود که با ادامه‌ این وضع، سلول‌ها هورمون حیاتی انسولین را نادیده گرفته و با وقوع «مقاومت در برابر انسولین»، فرد به بیماری دیابت مبتلا می‌شود. یکی از اثرات جانبی چاقی، بروز دیابت نوع دو است؛ بیماری که در سه دهه‌ گذشته بشدت افزایش پیدا کرده و حتی در نوجوانان نیز شایع شده است.

● افسردگی

افسردگی از دیگر عوارض جانبی مصرف غذاهای ناسالم است که پدیده‌ای شایع در بین نوجوانان ساکن کشورهای صنعتی است. کارشناسان امر معتقدند که تغییر هورمونی در سن بلوغ، نوجوانان را بیش از گذشته مستعد تغییرات رفتاری و نوسانات خلق و خو می‌کند‌ و تغذیه سالم، نقش سازنده‌ای در تنظیم سطح هورمون‌های بدن دارد. به همین دلیل توصیه می‌شود این دسته افراد از مصرف غذاهای حاوی چربی‌های ترانس، چربی‌های اشباع و غذاهای صنعتی ـ نظیر انواع کنسرو، سوسیس و کالباس‌ها ـ دوری کنند. این غذاها در ۵۸ درصد موارد، نقش موثری در افزایش خطر افسردگی داشته‌اند.

● فقر مواد مغذی

غذاهای صنعتی باوجود ظاهر پرزرق و برق و انواع تائیدیه‌های رنگارنگ، خالی از هرگونه ویتامین، مواد معدنی و فیبرهای غذایی است. تحقیقات نشان می‌دهد کودکانی که به طور فزاینده‌ای از غذاهای ناسالم استفاده می‌کنند با مساله‌ای جدی به نام سوء‌تغذیه و نبود مواد مغذی مورد نیاز برای رشد مواجه می‌شوند که نتیجه‌ای جز کمبود یا تخلیه انرژی، نوسانات خلق و خو، کج خلقی و پرخاشجویی، اختلالات خواب و ضعف تحصیلی را در پی ندارد.

● نمک طعام، سم دوست‌داشتنی

شور خواری یکی از معضلات جدی در جامعه‌‌ امروز است. در حالی که متوسط مصرف جهانی نمک تنها ۵ گرم است، ایرانیان روزانه بیش از ۱۰ تا ۱۲ گرم نمک مصرف می‌کنند. نمک افزوده، خصوصیت مشترک بسیاری از غذاهای ناسالم است که خود از عوامل موثر در بروز پرفشاری خون، ضربان قلب، بیماری‌های کبد و کلیه است. به دلیل همین مصرف بالای نمک، بیماری‌هایی از این دست در ایران شایع‌تر است.

فاطمه آقازاده