شنبه, ۱۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 4 May, 2024
مجله ویستا

شناخت دندانها


شناخت دندانها

دندان از دو قسمت کلی تشکیل شده است: تاج و ریشه

ساختمان دندان

دندان از دو قسمت کلی تشکیل شده است: تاج و ریشه

دندانهای مختلف بر حسب وظایف مختلفی که برعهده دارند دارای تاج و ریشه¬های متفاوتی نیز می باشند.

مینا لایه بسیار سخت آهکی است که بصورت یک لایه پوشش خارجی تاج را تشکیل می دهد. مینا سخت ترین بافت بدن است و در عین حال نیز بسیار شکننده می باشد.

ضخامت مینا در نواحی مختلف دندان بین ۲۵/۰ تا ۵/۲ میلیمتر است.

عاج نیز نسج سختی است که در زیر مینا بوده و حجم اصلی دندان را تشکیل می¬دهد و در قسمت تاج بوسیله مینا پوشیده شده است. در مرکز عاج حفره¬ای است که دارای عروق و اعصاب است، این عروق و اعصاب پالپ PULP نام دارد. باید دانست که عاج بافتی زنده است و چنانچه بعلت پوسیدگی یا از بین رفتن مینا یا ترکهای مینائیف، مستقیما" در تماس یا محیط دهان قرار گیرد احساس درد و حساسیت دندان را به دنبال می آورد. عاج ریشه ها نیز بوسیله سمان که سختی آن کمتر از مینا است پوشیده شده است. "سمان" ماده¬ای است سخت و آهکی.

پالپ یا به اصطلاح اکثر مردم عصب دنددان بافت نرم و حساسی در درون عاج و شامل عروق و اعصاب است و بوسیله مجرای ریشه تا انتهای ریشه ها ادامه دارد. عروق و اعصاب در درون استخوان فک توسط مجاری انتهای ریشه وارد دندان می شوند.

چنانچه پالپ دندان به علت نفوذ پوسیدگی و غفونت یا... از بین برود دندان مرده تلقی می گردد.

ریشه دندان درون حفراتی هم شکل ریشه¬ها در استخوان فک قرار دارند و رشته های ظریف و محکمی بنام الیاف پریودنتال ریشه را محکم به استخوان فک متصل می نماید.

تحلیل این الیاف بعلت هجوم میکروبها و بیماریهای لثه، یکی از علل لق شدن و از دست دادن دندانها ست.

برجستگی¬های قله مانند تاج، کاسپ نام دارد. در بین این برجستگی ها شیارها و فرورفتگیهائی است که اغلب شروع پوسیدگی نیز از همین نقاط است. عمق این شیارها بعلت ضخامت بسیار کم مینا در این نقاط مکان مناسبی برای پیشرفت پوسیدگی است.

اگر دندانهای خلفی را مانند یک مکعب در نظر بگیریم، سطح فوقانی دندانهای فک پائین و سطح تحتانی دندانهای فک بالا که در عمل جویدن و خرد کردن غذا دخالت دارند، را سطح جونده و لبۀ تیز دندان های قدامی را که در عمل بریدن غذا دخالت دارد، لبه برنده می گوئیم.

هر انسان در طول زندگی خود دارای دو دوره رویش دندان است: دندانهای شیری و دندانهای دائمی.

دکتر کامران یزدانی

جراح ـ دندانپزشک