مذاكره با شیطان

هر آنكه سهمی در میدان سیاست داشت یا گوشه و حاشیه ای اگر برگزید و باز هم میل نظارت داشت, نتوانست این روزها در مورد برافروختن آتش مذاكره ای كه به آب شدن یخ روابط ۲۸ ساله ایران و آمریكا منتهی می شد, سخنی نگوید

هر آنكه سهمی در میدان سیاست داشت یا گوشه و حاشیه‌ای اگر برگزید و باز هم میل نظارت داشت، نتوانست این روزها در مورد برافروختن آتش مذاكره‌ای كه به آب شدن یخ روابط ۲۸ ساله ایران و آمریكا منتهی می‌شد، سخنی نگوید. همه از هر دری گفتند و از هر سری كه به بهانه خاموش ساختن این آتش یا برافروخته‌تر كردن آن، گردن‌فرازی كرد نیز به‌زعم خود تصویری ارائه دادند.

یكی از سر و روی آنان كه تابو شكستند و دم از مذاكره زدند، نمادی از تضعیف‌كنندگان ترسیم كرد و دیگری، سر و شكل آنان را به مثابه مسوولا‌ن مقتدر و مصلحت‌شناس به تصویر كشید. در این میان همه و همه، چه موافقان و چه مخالفان، هزار اما و اگر و باید و نباید را هیزم این آتش ساختند تا هركدام به باور و خیال خویش نقشی تاریخی در این برهه مهم ایفا كنند. حال یكی اگر هیزم تر ریخت و دیگری هیزم خشك، خیالی نبود چرا كه این آتشكده این بار دیگر برای شعله‌ور شدن و شعله‌ور ماندن، نیازی به هیزم گروه‌ها و احزاب و جریان‌های سیاسی موافق و مخالف نداشت و تنها عبور كوتاه از گفت‌و نظرهای لا‌یه‌های سیاسی اصولگرایان كافی بود تا به بدنه دولت و مجلس رسید و دریافت كه اصل چیست و آنان كه در حاشیه بر طبل موافق و مخالف می‌كوبند، تا چه اندازه فرعند؟حال هر چقدر هم <كیهان> و <جوان> و <قدس> و <اطلا‌عات> و <حزب‌ا...> در جراید خویش داد اعتراض سر دهند <مگر در ماهیت شیطان بزرگ چه تغییری رخ داده كه اینك نظر مسوولا‌ن ایران برای مذاكره با شیطان تغییر یافته است>، كسی این داد‌ها را خارج از <جنگ زرگری> تعبیر و تلقی نمی‌كند. به همان اندازه كه نخستین بار است كه كسی دیگر بر دفاع جراید اصلا‌ح‌طلب از مذاكره ایران و آمریكا، خرده نمی‌گیرد و آنان را به مثابه <پادوهای آمریكایی> مورد عتاب و خطاب قرار نمی‌دهد.

بر این اساس آسان هم اگر نباشد اما دشوار هم نیست كه متهمان دیروز، امروز برای انتقام‌جویی، اتهام‌زنندگان خود را برای اجرایی ساختن مذاكره با دشمن ۲۸ ساله سرزنش نكنند و نمی‌كنند. چنانچه عطاءا... مهاجرانی به عنوان اولین كسی كه مقاله تاریخی‌اش در مورد مذاكره با آمریكا به چاپ رسید، اینك در حاشیه به انتقام‌جویی برنمی‌آید و می‌نویسد: به نظر می‌رسد دولت می‌تواند در جهت منافع كشور و ملت با آمریكا مذاكره كند. ‌ از سوی دیگر عباس عبدی كه به نظرسازی دروغین برای نشان دادن رغبت افكار عمومی برای مذاكر با آمریكا متهم شده بود نیز اینك در مقام انتقام نیست، وقتی او نیز در حاشیه می‌گوید: <آقایانی كه با قاطعیت چنین مذاكراتی را بی‌فایده و به ضرر می‌دانستند، باید به این نكته توجه كنند كه آنان در موقعیت تامین آب و نان مردم نیستند.> ‌

بدین ترتیب اگرچه خود اصولگرایان در نشست‌هایی كه برگزار می‌كنند با اما و اگر از گام‌های محكمی كه دولت در پس پرده برای مذاكره برداشته سخن می‌گویند و ترجیح می‌دهند رسانه‌ها را نیز توصیه كنند تا <از لخت‌تر كردن مذاكره اجتناب كنند> اما ظاهرا از عریان ساختن آنچه كه منافع ملتی در آن باشد نمی‌هراسند بلكه این همه پنهان شدن شاید از هراس زخم زبانی است كه می‌پندارند دامن جریان اصولگرایی را بگیرد.

اما این روزها رصد كردن اخبار جراید كافی است تا روشن شود كه وقتی پای منافع مردم در میان است جریان اصلا‌ح‌طلب را توان زخم زبان زدن هم اگر باشد، مرام آن شاید نیست كه اینچنین این روزها به جای نقد، دولت را ترغیب به برداشتن گام‌های اصولی می‌كنند. بدین سبب وقتی شاخص چهره اصولگرایی مجلس در میان دانشجویان می‌گوید: <اگر مصلحت باشد با شیطان هم مذاكره می‌كنیم>، از هراس همین زخم زبان‌هاست كه خبرنگاران را به توصیه‌ای چنین فرامی‌خواند تا مبادا عریان نوشتن از باورها و اعتقادات درونی اصولگرایان، باب انتقاد و انتقام را در اردوگاه رقیب بگشاید و یك قصه كهنه از سر گیرند، غافل از آنكه انذار و انتقادی اگر هست تنها به عدم تكرار شیوه‌های پیشین است تا مبادا هنوز هم برای ورود به حریم‌های دیگر همچنان با تحكم و اقتدار بانگ ممنوع سر دهند و فردا خود برای ورود به آن از زخم زبان‌ها بهراسند.

مسیح علی‌نژاد