آمارهای جمعیتی

اصولاً آمارهای جمعیتی دو شکلند:
▪ یکی: سرشماریها و آمارگیریهای نمونه‌ای که بیشتر ویژگیهای جمعیت را به دست میدهد
▪ دیگری ثبت وقایع حیاتی که بیشتر واقعه‌ها و حرکات جمعیت را …

اصولاً آمارهای جمعیتی دو شکلند:

یکی:

سرشماریها و آمارگیریهای نمونه‌ای که بیشتر ویژگیهای جمعیت را به دست میدهد

دیگری ثبت وقایع حیاتی که بیشتر واقعه‌ها و حرکات جمعیت را نشان میدهد. متصدی اولی در ایران مرکز آمار و متصدی دومی، ثبت احوال و وزارت کشور است. اما در بعضی از کشورهای شمال اروپا (اسکاندیناوی) این دو روش با هم تلفیق شده‌اند و ثبت دایمی را پدید آورده‌اند. به این ترتیب که وقتی کسی به دنیا میاید، سرپرست او باید به دفتری مراجعه کند و پرونده‌ای برایش بگشاید و از این به بعد هر اتفاقی که برای او میفتد با مراجعهٔ سرپرست یا بعدها خود فرد در آنجا ثبت میشود. مثلاً در شش سالگی اضافه میشود که به مدرسه رفت و ... . این روش در خیلی از کشورها و از جمله ایران قابل اجرا نیست. چون اعتماد کافی وجود ندارد و کسی مطمئن نیست که از این اطلاعات فقط استفادهٔ آماری بشود و از سوی دیگر خیلیها حتی برای گرفتن شناسنامه مراجعه نمیکنند چه برسد به اینکه هر دفعه بیاید و چیزی به پرونده بیفزاید. به قول استاد ترم قبلمان که میگفت وقتی مجریان سرشماری رجوع میکنند جواب درست دریافت نمیکنند چه برسد به ثبت احوال که باید خود فرد مراجعه کند. با همین قیاس ثبت دایمی را ببینید.

امروز که در مورد آمارهای جمعیتی و نیز ثبت دایمی در کلاس صحبت میشد، داشتم فکر میکردم اگر نظامی که در مساجد در زمان جنگ برای تحویل دفترچه بسیج شکل گرفت، درست بود چقدر آمارهای ارزشمندی امروز داشتیم. در زمان جنگ، خانوارها باید برای تحویل دفترچهٔ بسیج در مسجد محل پرونده‌ای بر اساس تعداد افراد باز میکردند و اگر کسی بدنیا میامد به آن اضافه میکردند و اگر کسی فوت میشد، کسر میکردند یا اگر مهاجرت میکرد، پرونده‌اش به مسجد مقصد منتقل میشد و این تا حد خوبی همان ثبت دایمی است. حیف که این آمار قابل اعتماد نیستند... اگر بودند امروز منبع خوبی برای انواع تحقیقات داشتیم.