چهارشنبه, ۲۷ تیر, ۱۴۰۳ / 17 July, 2024
جلاد
![جلاد](/web/imgs/21/151/koldq1.jpeg)
فیلم جلاد (١٩٦٣) در قالب زندگى ساده ى یک مامور کفن و دفن و یک جلاد به مسئله ى مرگ مى پردازد. رویکرد به مرگ در این فیلم توسط دو نفر و با دیدگاه هاى مختلف نشان داده مى شود. یکى مامور کفن و دفن است: تابوت براى مردگان مى برد تا مراسم خاکسپارى را سامان دهد و دیگرى مامور دولت است و گردن مجرمان را مى شکند. او زندگى را از گروهى از مردم مى گیرد. جلاد( آمادئو) زندگى فقیرانه اى دارد. او در انتظار دریافت آپارتمانى است که دولت قرار است در ازاى خدمتش به او اهدا کند اما زمان بازنشتگى اش فرا رسیده است؛ بنابراین آپارتمان به او تعلق نخواهد گرفت. آمادئو دامادش ( خوزه) را وادار مى کند تا حرفه ى او را به عهده بگیرد. اما خوزه نمى تواند خود را راضى به کشتن دیگرى کند هر چند دیگرى جنایت کار باشد.
کشتن و مرگ در این فیلم تابوهایى هستند که جامعه حاضر به پذیرش آن ها نیست. خوزه که همان مامور کفن و دفن سابق است در جامعه پذیرفته نمى شود هیچ کس حاضر به ازدواج با او نیست. این در حالى است که جامعه به این حرفه نیازمند است و ضرورت وجود کسى که امور مرحله ى گذار افراد را از زندگى به مرگ فراهم کند؛ غیرقابل انکار است. افراد از او مى گریزند. «مى توان گفت در میان بیشتر قبایل بدوى تابوی مردگان, هم از نظر عواقبی که تماس با اموات به بار می آورد و هم از لحاظ طرز رفتار با بازماندگان متوفا شامل رویکرد مشترکی است. در بعضی قبایل همه ی افرادی که به مرده دست زده و او را لمس کرده باشند؛ نجس و تابو می شوند و از هر نوع معاشرت با دیگران محروم می مانند. فرد تابو باید دوره ی زمانی خاصی را بگذراند تا از حالت تابو خارج شود. پس از این دوره ی زمانی کلیه ی وسایلی که او در دوران تابو استفاده کرده است نابود می شود.( فروید13:1362) کسانی که مقررات تابو را نقض کنند نیز تابو خواهند شد یعنی ناپاک و خطرناک شناخته شده و کسی با آن ها معاشرت نخواهد کرد. چنین باوری با تفاوت های جزیی در بیشتر جوامع رایج است. دختر جلاد نیز نمی تواند همسری برای خود بیابد؛ به سبب شغل پدرش همه از او می گریزند. اما شکل روایت داستان بر اساس محور هم نشینی نشان می دهد که مردم تابوهای شدیدتری در مورد جلاد در مقایسه با خوزه اعمال می کنند. زمانی که خوزه اقدام به ازدواج با کارمن( دختر جلاد) می کند؛ همسر برادر او پس از مراسم به او می گوید که دیگر به دیدن آن ها نیاید. او هم چنین تلاش می کند مانع شود که همسرش به عنوان شاهد مراسم، سند ازدواج را امضا کند. او خطاب به شوهرش می گوید به خاطر آینده ی بچه های شان این کار را انجام ندهد. خود خوزه نیز زمانی که در می یابد؛ کارمن از او باردار است و بایست ازدواج کنند؛ نگرانی خود را بابت تولد بچه ای که پدر بزرگش یک جلاد است بیان می کند. این ها نشان می دهد تماس با مردگان تنها عامل شکل گرفتن تابوی تماس با خوزه، آمادئو، کارمن و ... نیست. جلاد به دلیل دیگری نیز ناپاک شناخته شده است. او جان انسان ها را می گیرد. او انسان ها را می کشد. در باور عمومی او قاتل است.
ترس از مرگ عامل انگ خوردن افراد مرتبط با مرگ است.«به هنگام ترس با چیزی بیرون از خودمان مواجه هستیم، چیزی که خواسته ی ما را نفی می کند. ما در زندگی مان از این هراس داریم که چیزهای مهمی ویران یا از ما ستانده شوند، چیزهایی نظیر آزادی مان، شان و شرف مان، سلامتی مان، مقام و مرتبت اجتماعی مان – و در نهایت – خود زندگی مان» (اسوندسن1393: 23-24). «توماس آکویناس می نویسد: "هر ترسی ناشی از عشق و علاقه ی ما به چیزی است." آن چه در ما ترسی بر می انگیزد چیزی است که به نحوی از انحا نقشه ی زندگی ما را تهدید می کند. شاید تهدیدی برای جان مان باشد، ...، یک خواست و آرزو در همه ی ترس ها جنبه ی محوری دارد – ما از یک چیز می ترسیم اگر که خواهان خلاف آن چیز باشیم. در چنین خواست ها و آرزوهایی آدمی خودش را در موقعیتی می یابد که تسلط کاملی بر آن موقعیت ندارد»(همان 71). مرگ و هر چه به شکلی با مرگ در ارتباط باشد؛ در برابر زندگی قرار می گیرد و ایجاد وحشت می کند. مرگ مرزهای این جهان یعنی جهان هستی و جهان نیستی را می شکند و حسی از کشیده شدن به نیستی را ایجاد می کند. « ساده ترین و معمول ترین راه خلاص شدن از کابوس مرگ فکر نکردن به آن است»(می1393: 137) نادیده گرفتن مرگ افراد، اشیا و حوزه های مربوط به آن راهی برای خلاص شدن از وحشت مرگ است.
خوزه با وجود وحشت اش از کشتن دیگری به سبب نیاز مالی مجبور به قرار گرفتن در موقعیت کاری پدر همسرش می شود. او امید دارد که برای اعدامی فرا خوانده نشود. در خیابان در مشاجرات مردم میانجی گری می کند. خسارتی که دیگران باید بپردازند می پردازد مبادا کسی کشته شود و دیگری به اعدام محکوم شده؛ او را برای اجرای حکم فرا بخوانند. اما در نهایت او برای انجام حرفه اش فراخوانده می شود. صحنه های داخل زندان، بلندی دیوارها، سالن خالی بزرگ و مرتفعی که انسان های بسیار کوچک در تصویر به واسطه ی در کوچکی می توانند از آن عبور کنند؛ به ناتوانی ، احاطه شدن و مفعول بودن گذر کنندگان حتا اگر جلاد یا نظامی باشند اشاره می کند. خوزه را در حال مقاومت شدید به مثابه ی مجرمی که به محل اعدام می رود؛ روی زمین می کشند و می برند. قبل از آن همان طور که برای مجرم مراسم نیایش و مناسکی خاص جهت آمادگی مواجهه با مرگ تدارک دیده اند؛ برای خوزه نیز کارهایی انجام می دهند . تلاش می کنند با صحبت و خوراندن الکل آرامش کنند. در مراسم اعدام مجرم با آرامش پیش می رود و جلاد مقاومتی به مثابه ی کسی دارد که به محل اعدام خود می رود. همان قدر که سیستم حاکم مالک بدن مجرم است بر بدن جلاد هم حاکم است. نظام اجتماعی همه ی بدن ها را به تعبیر فوکو رام می کند. فوکو در کتاب مراقبت و تنبیه به انضباط، ایجاد حصار، قرار دادن افراد در محیط هایی (بناهایی) که به حصول اهداف نظام منجر شود؛ اشاره می کند. اما اشاره ی اصلی او درباره ی زندانیان، دانش آموزان و گروه هایی است که زیر تسلط نظام اداری خاصی هستند. ( فوکو177:1384 -195) اما با نگاه به تصاویر انتهایی فیلم جلاد نزدیکی بسیاری میان اداره کنندگان و اداره شوندگان زندان دیده می شود.
منابع:
اسوندسن، لارس(1393) فلسفه ی ترس، مترجم خشایار دیهیمی، تهران: نشر گمان
برلانگا، لوئیس گارسیا(1963)، فیلم جلاد،اسپانیا.
فروید، زیگموند(1362) توتم و تابو، ترجمه ایرج پورباقر،تهران: آسیا
می، تاد (1393) مرگ، مترجم رضا علیزاده، تهران: نشر گمان
nasrinriahi30@yahoo.com
![](/imgs/no-img-200.png)
تعمیرکار درب برقی وجک پارکینگ
دورههای مدیریتی دانشگاه تهران
فروش انواع ژنراتور دیزلی با ضمانت نامه معتبر
مسعود پزشکیان ایران دولت سیزدهم دولت چهاردهم پزشکیان دولت محمدجواد ظریف علی باقری رهبر انقلاب ترور رئیس جمهور انتخابات
تهران قتل شهرداری تهران تب دنگی تعطیلی ادارات پشه آئدس تیراندازی زلزله شاهچراغ عزاداری محرم شورای شهر تهران سازمان تامین اجتماعی
واردات خودرو خودرو اربعین قیمت دلار قیمت طلا قیمت خودرو حقوق بازنشستگان بازار خودرو بازنشستگان سایپا مالیات سهام عدالت
فرهاد مشیری سینما تلویزیون سینمای ایران وزارت ارشاد دفاع مقدس لیلی رشیدی شورای عالی انقلاب فرهنگی تئاتر مختارنامه سینمای جهان بازیگر
فناوری آزمون سراسری ماه درمان و آموزش پزشکی
رژیم صهیونیستی دونالد ترامپ غزه ترامپ جنگ غزه اسرائیل فلسطین آمریکا روسیه ترور ترامپ چین جو بایدن
فوتبال پرسپولیس استقلال تراکتور علیرضا بیرانوند باشگاه پرسپولیس رئال مادرید نقل و انتقالات لیگ برتر نقل و انتقالات یورو 2024 تیم ملی اسپانیا مهدی طارمی
سرعت اینترنت تیک تاک هوش مصنوعی اینترنت ناسا گوگل گرمایش جهانی اپل شیائومی ربات
دیابت گرمازدگی کاهش وزن افسردگی صبحانه