سبزه خرفه + خواص بذر خرفه

خرفه گیاهی یکساله و از خانواده پرتولاکاسه می‌باشد. خرفه دارای برگ‌های پهن و گوشتی، ساقه‌ای قرمز رنگ و گلهای سفید یا زرد رنگ می‌باشد. گل‌های آن در انتهای ساقه تشکیل شده و اوایل روز تا ساعت 9 الی 11 باز می‌ماند. طول این گیاه تا 40 سانتی متر نیز می‌رسد. این گیاه در اصل از هند و خاورمیانه بوده، در مورد خاستگاه اولیه آن اختلاف نظر وجود دارد. در ایران معمولا خرفه کاشته می‌شود، ولی به طور وحشی نیز در مناطق شمالی ایران در اطراف رشت، لاهیجان، اطراف تهران و اراک یافت می شود، همچنین معمولا به صورت خودرو در باغچه منازل، کنار جوی‌ها و در مناطق مرطوب می‌روید. از کاربردهای خرفه، استفاده از تخم پرپهن خرفه، در شیرینی پزی برای تزیین نان برنجی و نان کشمشی و غیره بوده، همچنین از آن برای تهیه ترشی خرفه استفاده می‌شود، از دیگر کاربردهای خرفه، استخراج روغن خوراکی از آن است.

علاوه بر کاشت این گیاه به منظور کاربرد دارویی و تغذیه‌ای، کاشت سبزه خرفه از رسوم ما ایرانی‌ها در ایام عید است. کاشت سبزه خرفه به همراه سبزه شاهی و منداب یا سبزه خاکشیر، از بذرهای مورد استفاده برای انداختن سبزه در ایام عید نوروز به شمار می‌رود.

ارزش غذایی خرفه

در بیشتر مناطق دنیا، خرفه را به صورت خام (به عنوان سبزی خوردن و سالاد) یا پخته استفاده می‌کنند. خرفه بیشترین امگا 3 را نسبت به سایر سبزیها و صیفی‌جات دارا می‌باشد. از ویتامین‌های موجود در این گیاه می‌توان از ویتامین‌های A،C، B و E نام برد. همچنین این گیاه سرشار از منیزیم، کلسیم، پتاسیم و آهن می‌باشد. غنی بودن از اکسیدان‌ها و بتاکاروتن از دیگر مزیت‌های این گیاه است.

خواص دارویی خرفه

به دلیل داشتن امگا 3 در کاهش بیماری های قلبی و عروقی مؤثر می‌باشد و همچنین برای جلوگیری از توسعه بیش فعالی و اوتیسم در کودکان کمک می‌کند. از دیگر خواص خرفه خاصیت ضد عفونی کنندگی، درمان اختلالات و التهاب مجاری ادرار، درد معده، بیماری‌های کبد، التیام تورم و آبسه، قطع اسهال، التهابات گوارشی و زیاد کردن ادرار است، همچنین بین مصرف خرفه و دیابت ارتباط وجود داشته و خوردن خرفه باعث پایین آمد قند خون بیماران دیابتی می‌شود.

نحوه کشت بذر خرفه و انداختن سبزه خرفه

زمان کاشت خرفه بهار و پائیز می‌باشد. این گیاه در هر نوع خاکی می‌تواند رشد کند ولی اگر خاک دارای رطوبت کمتری باشد موجب رشد بهتر آن می‌گردد. بذر خرفه را به صورت دست‌پاش بکارید و روی آن را با یک لایه (حدوداً یک سانتیمتر) خاک یا بسترهای آماده کشت سبزی و صیفی پوشش دهید. بذرهای خرفه را به مقدار انبوه و کنار هم بپاشید و خاک کمی رویشان بریزید. و خاک را تا سبز شدن بذرها مرطوب نگه دارید. می‌توانید هشت هفته قبل از پایان سرما و یخبندان، بذرها را داخل یک گلدان کاشته و در منزل نگهداری کنید و پس از زمان سرما و یخبندان آن را به بیرون منتقل کنید به این دلیل که، بوته‌های خرفه در مقابل سرما حساس هستند و درشرایط هوای سرد ازبین میروند.

برای انداختن سبزه خرفه، مقداری بذر خرفه را در یک ظرف جدا خیس می‌کنیم .بذر خاکشیر را هم در یک ظرف جدا خیس می کنیم و وقتی لعاب پیدا کرد بذر خرفه را بهش اضافه می کنیم .

بذر خرفه به دلیل اینکه لعابی ندارد به تنهائی قابل استفاده نیست و بذر خاکشیر به آن کمک می‌کند. بنابراین بهتر است برای سبزه خرفه، از سه واحد بذر خرفه با یک واحد بذر خاکشیر استفاد کرد. همچنین برای مدل دار کردن، سبزه خرفه میتوانید از بذر شاهی نیز استفاده کرده و شکل دلخواه خود را به آن بدهید و بعد جاهای خالی را با بذر خرفه و خاکشیر بپوشانید. سبزه در چند روز اول به آب و رطوبت زیادی برای رشد نیاز دارد اگر به درستی مرطوب نشود بذرها خشک می شوند. همچنین گرما و سرما بر رشد سبزه تاثیر زیادی دارد، اگر در محل گرمی باشد سرعت رشد آن سریعتر از محل سرد است و نور خورشید هم سرعت رشد جوانه ها را بیشتر خواهد کرد.

گردآوری: مجله اینترنتی وب