یک روز آرام در لبنان

از ساعت ۸ صبح دیروز به وقت محلی آتش بس در لبنان برقرار شد و با دخالت شورای امنیت سازمان ملل متحد به جنگی ۳۴روزه در جنوب لبنان پایان داده شد. دولت های لبنان و اسرائیل از روز یكشنبه توافق ضمنی خود را برای برقراری آتش بس به اطلاع كوفی عنان رسانده بودند. كابینه فواد سنیوره نخست وزیر لبنان روز شنبه و كابینه اسرائیل روز یكشنبه رسما قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت را پذیرفتند. به موجب این قطعنامه باید عملیات نظامی و درگیری ها به طور كامل و فوری متوقف می شد. به این ترتیب یك ماه جنگ و كشتار در لبنان پایان یافت و از دیروز مردمان آواره شده دوباره عازم خانه های خود شدند. مردم لبنان به اتفاق جنبش حزب الله پیروزی خود را در این جنگ جشن گرفتند و علامه محمد حسین فضل الله این پیروزی را برای تمام كشور و ملت لبنان دانست و از مردم خواست در جهت حفظ آن بكوشند. در سوی دیگر این ماجرا، اسرائیل نیز خود را پیروز جنگ می داند و مدعی است كه با پذیرش قطعنامه، فرصتی به دولت لبنان و جامعه بین الملل داده است تا حزب الله را خلع سلاح و نیروهای مقاومت را از مرز های جنوب لبنان دور سازند. گزارش امروز ما به آخرین تحولات لبنان و اسرائیل اختصاص دارد.
●آتش بس شكننده
در پی اجرایی شدن آتش بس، ارتش اسرائیل دستور عقب نشینی نیرو های ذخیره خود را از مناطق جنوبی لبنان صادر كرد. با این حال نیروهای اصلی ارتش اسرائیل همچنان در مناطقی از لبنان ازجمله مارون الراس، بنت جبیل و عیتا الشعب مستقر هستند. اسرائیل در روز های پس از صدور قطعنامه آخرین تلاش جنگی خود را به كار برد تا بتواند زمین های بیشتری را در اختیار داشته باشد. مقامات این رژیم می گفتند بخشی از نیرو های اسرائیلی توانسته اند خود را به رودخانه لیطانی در عمق ۱۱ كیلومتری داخل خاك لبنان برسانند. به همین دلیل روز گذشته وقتی لبنانی ها قصد عبور از جنوب رودخانه لیطانی را داشتند با ممنوعیت تردد ارتش اسرائیل مواجه شدند. حتی در یك مورد سربازان اسرائیلی به طرف یك رزمنده مقاومت لبنان شلیك كرده و او را كشتند. این حادثه اولین مورد نقض آتش بس از سوی بعضی خبرگزاری ها گزارش شد زیرا پنج ساعت پس از اعلام آتش بس اتفاق افتاده بود. به گزارش شبكه خبری الجزیره با وجودی كه آتش توپ ها و سلاح های سبك خاموش شده اما هواپیماهای اسرائیلی همچنان به پرواز های تجسسی خود ادامه می دهند و یك مقام نظامی اسرائیل رسما اعلام كرد محاصره هوایی و دریایی لبنان را به منظور جلوگیری از قاچاق اسلحه برای حزب الله ادامه خواهد داد. در یك اقدام دیگر هواپیماهای اسرائیلی با پخش اطلاعیه هایی بر فراز بیروت ضمن محكوم كردن اقدامات حزب الله به مردم لبنان هشدار دادند كه اگر عملیات نظامی از سر گرفته شود پاسخ سختی به آن خواهند داد. در این اطلاعیه ها به مردم گفته می شد «سیاست های فریبكارانه و انزوا جویانه حزب الله این همه ویرانی و مرگ و آوارگی را برای شما به وجود آورد.» اسرائیل در این اطلاعیه ها هشدار می داد كه در صورت هرگونه تخلفی از قطعنامه، ما می توانیم پاسخ سختی به آن داده و در این باره هیچ تردیدی نخواهیم كرد. روز پیش از اجرای قطعنامه طرفین حزب الله و اسرائیل مواضع یكدیگر را به شدت مورد حمله قرار دادند.
حزب الله لبنان تنها در یك روز ۲۵۰ موشك به شهرك های اسرائیلی شلیك كرد. این حزب طی یك ماه گذشته حدود ۴ هزار موشك به طرف اسرائیل شلیك كرد. دیروز پیش از اجرای قطعنامه ارتش اسرائیل كشته شدن هفت سرباز خود در روز یكشنبه را تائید كرد. در یك خبر دیگر گفته شد كه پنج اسرائیلی دیگر هم در همین روز كشته شده اند. طی یك ماه گذشته دست كم ۱۱۷ نظامی اسرائیلی در درگیری های خود با حزب الله كشته شده اند. حزب الله روز یكشنبه ۱۴ تانك دیگر اسرائیل را منهدم كرد. این جنبش می گوید تاكنون ۴۵ تانك و خودرو زرهی اسرائیل را منهدم كرده است. با این حال اسرائیل هم در آخرین دقایق پذیرش قطعنامه و اجرای آتش بس مناطق مختلفی از لبنان را هدف قرار داد. در این حملات، هشت لبنانی در منطقه بعلبك، ۳ نفر در عین الحلوه، ۹ نفر در شرق لبنان و ۳ نفر در جنوب بیروت كشته شدند. در آخرین تلاش ها اسرائیل به تصور حضور نصر الله منطقه ای را در جنوب بیروت بمباران كرد اما این جنبش اعلام كرد آن منطقه خالی بوده و به هیچ یك از رهبران این جنبش آسیبی نرسیده است.
●پیام های تبریك
حزب الله لبنان دیروز با انتشار بیانیه ای ضمن تبریك پیروزی خود به مردم لبنان گفت: مردان پایدار، استوار و سرافراز مقاومت اسلامی لبنان، این پیروزی بزرگ را به ملت غیور و بزرگوار لبنان تبریك و تهنیت می گویند. در این بیانیه حزب الله یادآور شد كه مقاومت اسلامی در رویارویی با سربازان رژیم صهیونیستی ۶۱ تن از برادران خود را از دست داد و این بزرگواران در راه دفاع از حق و حقیقت به شهادت رسیدند. این در حالی است كه اسرائیل می گوید در جنگ اخیر دست كم ۵۳۰ تن از نیروهای حزب الله را كشته است. حزب امل لبنان هم اعلام كرد هفت تن از نیروهایش در درگیری ها كشته شده اند. علامه محمدحسین فضل الله مرجع شیعیان لبنان نیز با ارسال پیام تبریكی گفت: مقاومت ملت و دولت لبنان توانست توطئه های جهانی را كه قصد نابودی مقاومت در لبنان و حتی نابودی تمام انواع مقاومت و پایداری در مناطق عربی و اسلامی را داشت خنثی كند. وی از تمام لبنانی ها خواست از حوادث اخیر درس گرفته و آن را از ذهن خود دور نسازند. امیل لحود رئیس جمهور لبنان با تاكید بر این نكته كه «این مقاومت لبنانی است و آن طور كه اسرائیل مدعی می شود دربرگیرنده ایرانی ها و سوری ها نیست» گفت: اسرائیل بهای سنگینی برای این جنگ پرداخت. وی در مورد خلع سلاح حزب الله گفت: خلع سلاح این حزب امری داخلی است . لحود با یادآوری اینكه بالغ بر پنج میلیارد دلار به لبنان خسارت مالی وارد شده است، گفت اسرائیل باید غرامت این تخریب ها را بپردازد.
دیروز با برقراری اعلام آتش بس و آرامش نسبی در جنوب لبنان، ده ها هزار تن از آوارگان راهی منازل و مناطق مسكونی خود شدند. از آنجا كه در طول درگیری بمب ها و موشك های منفجر شده در مناطق جنگی باقی مانده و هر لحظه بیم انفجار آنها می رود، مسئولان امنیتی لبنان به مردم هشدار می دهند مراقب باشند و به اشیای مشكوك نزدیك نشوند. همین مقامات می گویند مردم نباید در مراجعه به مناطق مسكونی خود عجله به خرج دهند. مقامات رسمی لبنان می گویند از آغاز جنگ تاكنون ۱۱۴۵ لبنانی كشته و ۳۶۲۸ تن زخمی شده اند.
●پیروزی حزب الله
رزمندگان حزب الله دیروز با توزیع پوسترهایی از «پیروزی الهی» خود سخن می گفتند. به گزارش خبرگزاری فرانسه در این پوسترها كه همراه با تصاویر سیدحسن نصرالله بود عبارت «نصرالله پیروزی خداوند» به طرز بارزی به چشم می خورد. غالب گزارش ها و تحلیل هایی كه از جنگ اخیر لبنان می شود حاكی از آن است كه حزب الله با مقاومت سرسختانه خود توانست در مقابل تهاجم اسرائیل ایستادگی كرده و پیروز شود. تلویزیون خبری فرانسه «ال ث ای» دیروز با پخش گزارشی از عقب نشینی نیروهای اسرائیلی اعلام كرد: مقاومت نیروهای حزب الله در برابر ارتش اسرائیل جهان را شگفت زده كرد. روزنامه هاآرتص نیز با اعتراف به شكست اسرائیل گفت: اسرائیل درهم شكسته و خونین به سرآغاز و رهبر جدیدی احتیاج دارد. روزنامه دیلی تلگراف با نقل این خبر از روزنامه اسرائیلی یادشده به نقل از یك سیاستمدار اسرائیلی گفت: پس از خاتمه جنگ در جبهه ها، جنگ مخالفان با اولمرت آغاز خواهد شد و او باید به عملكرد نادرست خود در جنگ پاسخ دهد. در اسرائیل رهبران حزب لیكود به انتقاد از اولمرت پرداخته و خواستار تحقیق درباره ناكامی وی در جنگ با حزب الله هستند. سیلوان شالوم وزیر خارجه سابق اسرائیل می گوید: راهبرد اولمرت سبب شد كه ساكنان شهرهای شمالی اسرائیل گروگان سیدحسن نصرالله شوند. وی افزود: خلع سلاح نشدن حزب الله جایزه ای بزرگ برای افراطیون در جهان اسلام و عرب بوده و ضربه ای مرگبار برای میانه روها است. شالوم با تهدید به اینكه دولت اولمرت را به زیر می كشیم، گفت ممكن است با حزب راستگرای «بیتنا» برای تشكیل یك اتحاد مخالف ائتلاف كند. با این حال شیمون پرز گفت: اسرائیل نوعی از پیروزی سیاسی و نظامی در جنگ لبنان به دست آورده است و حزب الله از این جنگ شكست خورده بیرون رفت. پرز یادآور شد: قطعا نصرالله درباره دلایل بروز جنگی با بیش از یك هزار كشته و نیم میلیون آواره در لبنان مورد سئوال قرار خواهد گرفت. جنگ اخیر در پی ربوده شدن دو سرباز اسرائیلی توسط حزب الله آغاز شد. دیروز در خبرها آمده بود كه اسرائیل می خواهد به طور غیرمستقیم با حزب الله درباره آزادی این دو سرباز گفت وگو كند. در یك اظهارنظر دیگر روزنامه نیویورك تایمز كابینه اولمرت را مجروح جنگ در لبنان توصیف كرد و نوشت: اولمرت و عمیر پرتز وزیر دفاع اسرائیل متهم شده اند كه با عملكرد نادرست و تصمیمات غلط جنگی، احتمال كوتاه شدن عمر كابینه را بیشتر كرده اند. اسرائیل در آغاز این درگیری ها گفته بود حزب الله را خلع سلاح خواهد كرد اما به گزارش این روزنامه اولمرت اكنون فقط می تواند از صدمه زدن به این حزب سخن بگوید. بعضی منابع خبری دیروز گفتند تاكنون شش فرمانده عالی رتبه و ۱۸ افسر نظامی اسرائیل بركنار شده اند. احتمال می رود در آینده نزدیك دادگاه های نظامی به خاطر بررسی عملكرد نظامیان تشكیل شود.
●تدابیر اجرای قطعنامه
به منظور اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ باید ظرف یك هفته آینده ارتش لبنان در جنوب مستقر شود و نیروهای حافظ صلح سازمان ملل متحد نیز از دو هزار سرباز كنونی به ۱۵ هزار نفر افزایش یابد. دیروز مروان حماده وزیر ارتباطات لبنان گفت ارتش خود را برای استقرار در جنوب و اطراف رودخانه لیطانی آماده می كند. وی ابراز امیدواری كرد كه این نیروها پیش از پایان هفته جاری در مناطق جنوب مستقر شوند. از سوی دیگر خاویر سولانا هماهنگ كننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: نیروهای سازمان ملل این هفته یا اوایل هفته آینده به لبنان خواهند رفت. وی افزود: دست كم ۴ هزار نیروی بین المللی آماده انتقال به جنوب لبنان در كوتاه ترین زمان ممكن هستند. سولانا گفت تاكنون كشورهای پرتغال، فنلاند، اسپانیا، استرالیا، كانادا، مالزی و اندونزی برای اعزام نیرو اعلام آمادگی كرده اند. با این حال دیروز در خبرها آمده بود كه دولت لبنان جلسه مربوط به بررسی وضعیت پس از قطعنامه را به تعویق انداخته است زیرا می خواهد در ابتدا مقدمات استقرار ارتش را فراهم كند. موضوع مهم در این رابطه وضعیت حزب الله است كه اسرائیل می گوید باید خلع سلاح شود اما مقامات لبنانی می خواهند آن را به تعویق اندازند. دیروز نهاد محمود نماینده لبنان در سازمان ملل متحد گفت لبنان از طریق زور نمی خواهد این حزب را خلع سلاح كند. معنای این حرف این است كه ارتش لبنان نمی خواهد یا نمی تواند حزب الله را خلع سلاح كند و باید این پروژه روندی سیاسی و طولانی را طی كند. در مقابل این اظهارات نمایندگان فراكسیون مقاومت در لبنان به شدت با خلع سلاح حزب الله مخالفت می ورزند و می گویند تجربه جنگ اخیر نشان داد كه حزب الله نیروی مدافع لبنان بوده و نباید خلع سلاح شود. به نظر بسیاری از كارشناسان با قطع جنگ بین اسرائیل و حزب الله، درگیری و منازعات سیاسی داخلی در هر دو سوی لبنان و اسرائیل آغاز خواهد شد. این اختلافات تا زمانی كه روندی همسو را طی كنند می توان به تداوم آتش بس فعلی امیدوار بود در غیر این صورت دور تازه ای از جنگ در منطقه بعید نخواهد بود.

محمد علی عسگری

منبع : روزنامه شرق