امام جواد (ع)

ابوجعفر محمد بن علی نهمین امام از امامان دوازده گانه شیعیان و یازدهمین معصوم از چهارده معصوم است. مشهورترین لقبهای آن حضرت جواد (بخشنده) و تقی (پرهیزگار) است. پدرش امام رضا (ع) و مادرش سبیكه یا ریحانه یا دره از مردم نوبی (شمال سودان) است. امام در سال ۱۹۵ هـ.ق در مدینه به دنیا آمدند.
امام جواد (ع) در سال ۲۰۳ هـ.ق پس از شهادت پدرش امام رضا (ع)، در سن هشت سالگی، به امامت رسید دوران هفده ساله امامت او با حكومت مامون و معتصم، خلفای عباسی، همزمان بود. هنگامی كه امام رضا (ع) به دعوت مامون از مدینه به توس رفت. اما جواد (ع) كه كودك بود، مانند دیگر افراد خانواده حضرت رضا (ع) در مدینه ماند و در سال ۲۰۲ هـ.ق برای دیدار پدر به مرو رفت و سپس به مدینه بازگشت.
پس از شهادت امام رضا (ع) مامون به بغداد رفت او كه از كمالات علمی و معنوی امام جواد (ع) آگاه بود، ایشان را از مدینه به بغداد دعوت كرد. اما دولتمردان حكومت عباسی و اطرافیان مامون از این اقدام ناخشنود بودند، به ویژه آنكه مامون تصمیم داشت دختر خود، ام الفضل، را به همسری امام جواد (ع) در آورد. مامون برای آنكه آنها را از مقام علمی و فضل آن حضرت آگاه كند، در بغداد مجلس بحثی، میان او و دانشمندان بزرگ آن روزگار، ترتیب داد. دراین مجلس، امام به پرسشهای علما پاسخ گفت و میزان دانش و هوش وی بر آنان آشكار شد. پس از آن مامون دختر خود را به همسری امام درآورد.
امام جواد (ع) پس از چندی به سفر حج رفت و از آنجا به مدینه بازگشت، و پایان خلافت مامون در آن شهر ساكن بود. پس از مرگ مامون به دستور معتصم عباسی، در سال ۲۲۰ هـ.ق، به همراه همسرش ام الفضل، به بغداد رفت و بنابر بعضی روایتها به دستور معتصم مسموم شد و به شهادت رسید.
امام جواد (ع) را همه مسلمانان عالمی بزرگ می دانستند. ایشان انسانی بردبار، نیكو سخن، عابد و بسیار باهوش بود. حدیثهای بسیاری از آن امام، در كتابهای حدیث، از جمله عیون اخبار الرضا، تحف العقول، مناقب، بحارالانوار و ........ نقل شده است.
▪ نیاز مؤمن به سه چیز
«أَلْمُؤْمِنُ یَحْتاجُ إِلی تَوْفیق مِنَ اللّهِ، وَ واعِظ مِنْ نَفْسِهِ، وَ قَبُول مِمَّنْ یَنْصَحُهُ.»:
مؤمن نیاز دارد به توفیقی از جانب خدا، و به پندگویی از سوی خودش، و به پذیرش از كسی كه او را نصیحت كند.
ـ استوار كن، آشكار كن!
«إِظْهارُ الشَّیْءِ قَبْلَ أَنْ یُسْتَحْكَمَ مَفْسَدَهٌٔ لَهُ.»:
اظهار چیزی قبل از آن كه محكم و پایدار شود سبب تباهی آن است.
ـ قطع نعمت، نتیجه ناسپاسی
«لا یَنْقَطِعُ الْمَزیدُ مِنَ اللّهِ حَتّی یَنْقَطِعَ الشُّكْرُ مِنَ الْعِبادِ.»:
افزونی نعمت از جانب خدا بریده نشود تا آن هنگام كه شكرگزاری از سوی بندگان بریده شود.
ـ تأخیر در توبه
«تَأخیرُ التَّوْبَهِٔ إِغْتِرارٌ وَ طُولُ التَّسْویفِ حَیْرَهٌٔ، وَ الاِْعْتِذارُ عَلَی اللّهِ هَلَكَهٌٔ وَ الاِْصْرارُ عَلَی الذَّنْبِ أَمْنٌ لِمَكْرِ اللّهِ «فَلا یَأْمَنُ مَكْرَ اللّهِ إِلاَّ الْقَوْمُ الْخاسِرُونَ».»:
ابوجعفر محمد بن علی نهمین امام از امامان دوازده گانه شیعیان و یازدهمین معصوم از چهارده معصوم است. مشهورترین لقبهای آن حضرت جواد (بخشنده) و تقی (پرهیزگار) است. پدرش امام رضا (ع) و مادرش سبیكه یا ریحانه یا دره از مردم نوبی (شمال سودان) است. امام در سال ۱۹۵ هـ.ق در مدینه به دنیا آمدند.
امام جواد (ع) در سال ۲۰۳ هـ.ق پس از شهادت پدرش امام رضا (ع)، در سن هشت سالگی، به امامت رسید دوران هفده ساله امامت او با حكومت مامون و معتصم، خلفای عباسی، همزمان بود. هنگامی كه امام رضا (ع) به دعوت مامون از مدینه به توس رفت. اما جواد (ع) كه كودك بود، مانند دیگر افراد خانواده حضرت رضا (ع) در مدینه ماند و در سال ۲۰۲ هـ.ق برای دیدار پدر به مرو رفت و سپس به مدینه بازگشت.
پس از شهادت امام رضا (ع) مامون به بغداد رفت او كه از كمالات علمی و معنوی امام جواد (ع) آگاه بود، ایشان را از مدینه به بغداد دعوت كرد. اما دولتمردان حكومت عباسی و اطرافیان مامون از این اقدام ناخشنود بودند، به ویژه آنكه مامون تصمیم داشت دختر خود، ام الفضل، را به همسری امام جواد (ع) در آورد. مامون برای آنكه آنها را از مقام علمی و فضل آن حضرت آگاه كند، در بغداد مجلس بحثی، میان او و دانشمندان بزرگ آن روزگار، ترتیب داد. دراین مجلس، امام به پرسشهای علما پاسخ گفت و میزان دانش و هوش وی بر آنان آشكار شد. پس از آن مامون دختر خود را به همسری امام درآورد.
امام جواد (ع) پس از چندی به سفر حج رفت و از آنجا به مدینه بازگشت، و پایان خلافت مامون در آن شهر ساكن بود. پس از مرگ مامون به دستور معتصم عباسی، در سال ۲۲۰ هـ.ق، به همراه همسرش ام الفضل، به بغداد رفت و بنابر بعضی روایتها به دستور معتصم مسموم شد و به شهادت رسید.
امام جواد (ع) را همه مسلمانان عالمی بزرگ می دانستند. ایشان انسانی بردبار، نیكو سخن، عابد و بسیار باهوش بود. حدیثهای بسیاری از آن امام، در كتابهای حدیث، از جمله عیون اخبار الرضا، تحف العقول، مناقب، بحارالانوار و ........ نقل شده است.

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان