آیا لبنان روی آرامش را خواهد دید؟

پس از ۴۱روز از وقوع درگیری ها بین اعضای گروه سلفی «فتح الاسلام»با نیروهای ارتش لبنان در اردوگاه فلسطینی نهرالبارد در شمال لبنان، گفته می شود ظرف یكی دو روز آینده به این قائله پایان داده می شود.
از بیروت، درگیری ها بین نیروهای گروه سلفی «فتح الاسلام» منشعب از گروه فلسطینی فتح انتفاضه روز سی ام اردیبهشت ماه هنگامی آغاز شد كه واحدهایی از نیروهای انتظامی لبنان قصد داشتند برای دستگیری سارقان مسلح عضو گروه مذكور كه روز قبل از آن به بانك «البحرالمتوسط» طرابلس یورش برده و ۱۲۵هزار دلار اموال آن را سرقت كرده بودند، وارد اردوگاه «نهر البارد» شوند.
این اقدام دیری نپایید كه تبدیل به معركه ای گسترده و درگیری نیروهای ارتش با اعضای گروه فتح الاسلام تبدیل شد كه در اردوگاه پناه گرفته بودند. ممنوعیت ورود ارتش لبنان به داخل اردوگاههای فلسطینی در این كشور بر اساس توافق قبلی دولت لبنان با مقام های فلسطینی، انباشت اسلحه و مهمات از سوی گروههای سلفی در داخل اردوگاه، فقدان تجربه ارتش لبنان در مواجهه با اینگونه حوادث و عوامل دیگر باعث شد تا آتش درگیری ها به سرعت شعله ور شده و ارتش لبنان متحمل تلفات و خسارات سنگین شود.
بر اثر این درگیری ها به جز تلفات گروه فتح الاسلام كه به دلیل ممكن نبودن ورود خبرنگاران و نیروهای امدادی به داخل اردوگاه شمارش آنها نامشخص است، تاكنون ۸۴نظامی لبنانی جان خود را از دست داده اند و دهها نظامی دیگر نیز زخمی و روانه بیمارستانها شده اند.در جریان این درگیری ها تعدادی از فلسطینیان بی پناه ساكن اردوگاه نهرالبارد كه پیش از آغاز درگیری ها تعداد آنها به ۴۵هزار نفر می رسید نیز جان خود را از دست دادند و اكثر آنان خانه و كاشانه های نیمه ویران خود را رها كرده و به اماكن دیگر پناه بردند.
اینك پس از ۴۰روز از این درگیری زمزمه هایی مبنی بر پایان این قائله ظرف ساعات آینده به گوش می رسد اما نه با سركوبی كامل و از بین رفتن تمام اعضای فتح الاسلام بلكه با پادرمیانی برخی گروههای فلسطینی از جمله انجمن علمای فلسطین و ناچاری گروه فتح الاسلام در تن دادن به تسلیم و سازش.
میانجیگران «انجمن علمای فلسطین» تاكنون چند بار به داخل اردوگاه نهر البارد رفته و با مسوولان گروه فتح الاسلام برای پایان دادن به این قائله به گفت وگونشسته اند. طرح این انجمن مبتنی بر عقب نشینی گروه فتح الاسلام به بخش قدیمی اردوگاه، اعلام آتش بس، بازگشت پناهندگان به اردوگاه، تشكیل كمیته امنیتی مشترك از گروه های فلسطینی، خارج كردن زخمی های فتح الاسلام از اردوگاه و تحویل آنان به ارتش كه تخمین زده می شود تعداد آنان ۱۰۰نفر باشد و تعیین سرنوشت همرزمان عرب آنان است.
همچنین تحویل سلاح سنگین و متوسط گروه فتح الاسلام به جنبش جهاداسلامی فلسطین، اعلام انحلال گروه فتح الاسلام و تحویل لبنانی های گروه فتح الاسلام به ارتش لبنان نیز از دیگر بندهای این طرح است.البته در این میان مسوولان ارتش لبنان اعلام كرده اند كه خواست اساسی ارتش لبنان تسلیم كسانی است كه نیروهای نظامی این كشور را مورد تعرض قراردادند تا آنان به دست عدالت سپرده شوند.
مقام های نظامی لبنان تاكید كرده اند ارتش از این حق خود حتی اگر سالها بگذرد نیز چشم پوشی نخواهد كرد.هرچند نسبت به پایان این قائله خوش بینی وجود دارد اما چند عامل شاید این واقعه را به تاخیر اندازد.از جمله این عوامل تلاش برخی افراد مجهول و ناشناس است كه سعی می كنند آتش این درگیری ها را همچنان شعله ور سازند.
در این زمینه می توان به حادثه مربوط به اصرار گروهی از پناهندگان فلسطینی برای بازگشت به اردوگاه نهرالبارد را مطرح كرد كه در اردوگاه بداوی در همان شمال لبنان روی داد و منجر به كشته شدن سه تن از پناهجویان فلسطینی شد.این پناهندگان كه پس از ۴۰روز آوارگی مضاعف و تحمل سختی ها با برگزاری راهپیمایی خواهان بازگشت به اردوگاه نهرالبارد بودند با نیروهای ارتش لبنان مواجه شدند كه آنان را به خویشتنداری و صبر فرا می خواندند.
نیروهای ارتش لبنان به آنان اعلام می كردند هنوز اردوگاه از وجود افراد فتح الاسلام پاك نشده و احتمال انفجار تله های انفجاری در داخل اردوگاه وجود دارد و پاكسازی و ایمن نشده است.اما در این بین بر اساس آنچه شاهدان می گویند برخی كه هدف آشوب و تداوم درگیری ها را دنبال می كنند اقدام به شلیك گلوله می كنند و بر اثر آن سه تن از پناهندگان بی پناه فلسطینی جان خود را از دست می دهند و ۴۰نفر نیز زخمی می شوند.
در همین پیوند «عباس زكی» نماینده سازمان آزادیبخش فلسطین «ساف» در لبنان نیز ساعتی بعد،طی اظهاراتی این رویداد را كار هرج ومرج طلب ها دانست و گفت افراد فرصت طللب و هرج و مرج خواه تظاهرات اعتراض آمیز پناهندگان فلسطینی را برای بازگشت به اردوگاه «نهرالبارد» از روند خود منحرف كردند.دومین عاملی كه شاید در پایان یافتن قائله نهرالبارد موثر باشد و آن را به تاخیر اندازد مایوس شدن میانجیگران فلسطینی است.
انجمن علمای فلسطین كه میانجیگری را از ابتدا بر عهده دارد، اعلام كرده كه تلاشهای خود را به حال تعلیق درآورده است.شیخ «داود مصطفی» رییس انجمن علمای فلسطین جمعه گذشته در نشستی خبری علت این امر را مسدود بودن راههای موجود برای حل سیاسی بحران در این اردوگاه عنوان كرد.البته وی ابراز امیدواری كرده كه با آماده شدن فضای سیاسی مناسب، این انجمن كار میانجیگری را از سر می گیرد اما وی تاكید كرده كه در پیش گرفتن راه حل غیر سیاسی برای حل این بحران موجب تعرض بیشتر به ارتش لبنان و پناهندگان فلسطینی خواهد شد.
سومین عاملی كه ممكن است پرونده فتح الاسلام را همچنان مفتوح نگهدارد تهدید گروه فتح الاسلام است كه پیش از این مطرح كرده است.اعضای این گروه گفته اند در صورت سركوبی آنان از سوی ارتش لبنان، گروههای خفته وابسته به فتح الاسلام در نقاط مختلف این كشور دست به عملیات خواهند زد و این تهدید باتوجه به اتفاقات تروریستی كه در سایر نقاط لبنان روی داده نباید دست كم گرفته شود.
گروه سلفی «فتح الاسلام» طی ماههای گذشته به جنایتهایی دست زده است كه از جمله آنها، انفجار دو اتوبوس در منطقه «عین علق» شمال شرق بیروت در ماه فوریه گذشته است.هرچند مقر این گروه اردوگاه پناهندگان فلسطینی «نهرالبارد» در شمال لبنان عنوان شده اما گفته می شود دارای گروههای تخریبی خفته در بسیاری از مناطق لبنان است.
فتح الاسلام چندی پیش در اقدامی علیه سربازان ارتش لبنان، به مقر آنان یورش برد و شماری از نظامیان را هنگام خواب و یا نقل و انتقال به محل خدمتشان به قتل رساند.گفته می شود این گروه حدود ۴۰۰عضو آموزش دیده دارد و ریاست آن را «شاكر العبسی» معروف به «ابوحسین» بر عهده دارد كه فردی فلسطینی - اردنی است و تحت پیگرد دستگاههای قضایی اردن است.
وی بر آموزش جنگجویان عرب در اردوگاههای القاعده نظارت داشته و یكی از متهمان ترور «لورنس وی» دیپلمات آمریكایی در اردن در سال ۲۰۰۲به شمار می رود و حكم اعدام وی به طور غیابی صادر شده است.
برخی طرفهای لبنانی مخالف دولت كنونی این كشور می گویند یكی از جریان های سیاسی مطرح كنونی در ایجاد و فعال ساختن گروه فتح الاسلام در لبنان نقش دارد و اقدام به حمایت مالی از آن كرده است.
آنان معتقدند برخی مقام های دولتی نیز در ورود این گروه به لبنان، آموزش و تجهیز آنان با هدف مبارزه با حزب الله و یا تلاش برای سوق دادن آن به درگیری های داخلی تسهیلاتی ایجاد كرده اند تا بهانه ای برای خلع سلاح آن باشد.
در مقابل دولت و حامیان آن پیدایش و اعزام اعضای گروه فتح الاسلام به لبنان را به سوریه نسبت می دهند در حالیكه سوریه اعلام كرده است با این گروه در حال مبارزه است و تاكنون تعدادی از آنان را به هلاكت رسانده است. به جز فتح الاسلام تعدادی دیگر از گروههای سلفی در لبنان فعال هستند كه از مهمترین آنها می توان به حركت التوحید الاسلامی (جنبش توحید اسلامی) ، عصبه الانصار الاسلامیه (گروه انصار) ، گروه «عصبه النور» و تشكیلات «جند الشام» اشاره كرد.نقطه اجماع میان گروههای سلفی در لبنان، اندیشه «بازگشت به گذشتگان صالح»، رد مذاهب دیگر و پایبندی به متون اساسی (قرآن و سنت) است.
سلفی گری در لبنان از اختلاط میان دو جریان وهابی و قطبی (سید قطب) تاثیر پذیرفته است، جریان قطبی توسط «ایمن الظواهری» و جریان وهابی توسط «اسامه بن لادن» در افغانستان ایجاد شد كه بر تكفیر جوامع معاصر تاكید می كنند.

منبع : روزنامه ابرار