ایست ایران در مقابل چراغ سبز آمریکا

محمد علی حسینی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روز دوشنبه نوزدهم فروردین اعلام کرده که تهران درخواست مجدد مسئولین آمریکایی برای برگزاری دور آتی گفت و گوهای سه‌ جانبه پیرامون مسائل عراق را در یادداشتی رسمی از طریق سفارت سوئیس دریافت کرده و تحت بررسی دارد.
این خبر نشان از اصرار آمریکا برای برگزاری دورجدیدی از مذاکرات با ایران دارد اما تاکنون چندین بار زمان برگزاری این دور از مذاکرات به تعویق افتاده و و هنوز ایران در این خصوص اعلام آمادگی نکرده است.
اولین دور مذاکرات ایران و آمریکا ۷ خرداد سال ۸۶ ( ۲۸می ) برگزار شد، دور دوم ۲ مرداد ( ۲۴ ژولای ) و دور سوم ۱۵ مرداد (۶ آگوست ) برگزار شد. به نظر می رسید بر طبق اعلام برخی منابع خبری در اسفند ۸۶ مبنی بر اینکه هیاتی از ایران به ریاست رضا امیری مقدم به عراق اعزام شده تا ۱۵ اسفند دور چهارم مذاکرات میان ایران و آمریکا را درباره عراق آغاز کند، دور چهارم مذاکرات برگزار شود، اما این مذاکرات انجام نشد و هیات ایرانی بدون هیچ مذاکره و گفت و گویی به ایران بازگشت.
دور اول و دوم این مذاکرات بین حسن کاظمی قمی، سفیرایران درعراق، و رایان کروکر، سفیرآمریکا درعراق، برگزار شد. اما دور سوم در سطح کارشناسان در منطقه الخضراء بغداد برگزار شد و سطح هیات اعزامی به مذاکرات برای برگزارای دور چهارم، به مانند دور قبل بود که نشان دهنده کاهش سطح مذاکرات است.
با اینکه روال برخی مذاکرات رسمی دیپلماتیک این است که کار از سطح مقامات رسمی شروع شده و پس از توافق طرفین بروی موضوعات مورد بحث، ادامه کار بصورت تخصصی تر به کارشناسان سپرده شود، اما در خصوص مذاکرات ایران و آمریکا پیش از برگزاری اولین دور مذاکرات، طرف آمریکایی درخواست ارتقای سطح مذاکرات را داشت اما منوچهر متکی، وزیر امور خارجه ایران، بالاترین سطح گفت ‌و گو با آمریکا را در سطح سفرا دانست و گفت:" ضرورتی برای بالا بردن سطح مذاکرات از سطح سفرا وجود ندارد."
شاید بتوان علت کاهش سطح مذاکرات ایران و آمریکا از سفیر به کارشناس را نیز در ابهام طرفین نسبت به آینده مذاکرات و کسب نتایج مورد توافق جستجو کرد.
با این وجود اظهارات برخی مقامات آمریکایی در خصوص برگزاری دور تازه مذاکرات با ایران طی ماه های اخیر نشان از این دارد که واشنگتن به نسبت گذشته تمایل بیشتری به حل اختلافات خود با ایران از طریق مذاکره و گفت و گو پیدا کرده و این نکته ای است که با سکوت تهران مواجه شده است.
نمونه این ابراز تمایل را می توان در درخواست پنج وزیر امور خارجه سابق آمریکا برای مذاکره با ایران دید.
روز جمعه ۹ فروردین سال جاری ( ۲۸ مارس ۲۰۰۸) برخی رسانه های خارجی اعلام کردند که هنری کیسینجر، جیمز بیکر، کالین پاول، وارن کریستوفر و مادلین آلبرایت،وزرای خرجه سابق ایالات متحده، که در میزگردی در دانشگاه جورجیا شرکت کرده بودند، از رئیس جمهوری آینده این کشور خواستند تا زندان گوانتانامو را تعطیل کند و بدون پیش شرط با ایران وارد مذاکره شود.
این پنج نفر که در سیاست خارجی چهل سال گذشته ایالات متحده نقش داشته اند، همچنین تاکید کردند که برای حل مسائل جهانی گفت و گو با کشورهای متحد و غیر دوست ضروری است.
هنوز رسانه های ایرانی و آمریکایی برای اعلام خبری از برگزاری دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا بی تابی می کنند و با ارائه تحلیل ها و انعکاس نظرات کارشناسان در این خصوص سعی در ترقیب طرفین برای ادامه مذاکرات دارند؛ در همین حال منوچهر متکی، وزیر امور خارجه ایران، در اواخر سال قبل علت لغو دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا درباره عراق را دلایل فنی برشمرد و گفت:" مسئولین ذبریط توضیح لازم را خواهند داد، گرچه هنوز توضیح مشخصی از سوی منابع رسمی وزارت امور خارجه در این خصوص ارائه نشده است."
با این حال تازه ترین اظهار نظر رسمی در خصوص زمان برگزاری دور جدید مذاکرات تهران و واشنگتن را از سوی محمد الحاج حمود، معاون وزیر امور خارجه عراق، در مصاحبه با روزنامه عراقی الصباح می بینیم که در دو روز پیش خبر از تعیین تاریخ دور جدید گفت‌‌‌‌‌ و گوهای طرفین درباره امنیت عراق ظرف چند روز آینده داد.
حال باید تا چند روز دیگر منتظر باشیم تا خبری از تعیین زمان مذاکرات منتشر شود اما نکته قابل تامل این است که با توجه به شرایط فعلی ایران در جامعه جهانی و احتمال اتحاد بیشتر کشورهای جهان علیه ایران، برداشتن هرگامی در مسیر اعتماد سازی، گفت و گو و رفع ابهامات، بی شک دارای آثار مثبت در سیاست خارجی ایران بوده و ضامن تامین منافع ملی کشور خواهد بود. حتی اگر محور این گفت و گو ها مسائل فی مابین ایران و طرف های مذاکره کننده نبوده و فاکتورهای دیگری چون امنیت و ثبات در عراق مطرح باشد.

نویسنده : مینا علی اسلام

منبع : دیپلماسی ایرانی