ناشران گله مند

امسال در حالی برای دومین سال متوالی، نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در محل مصلا برگزار می شود، که مسئولان وعده هماهنگی ها و وضعیت بهتری را برای برگزاری نمایشگاه در مکان جدید می دهند. با این حال، برخی ناشران و اهل قلم از معطل ماندن کتاب های شان در انتظار مجوز و نرسیدن آن ها به نمایشگاه گله دارند.
اما تعدادی از مسئولان موسسه های انتشاراتی و تعدادی از ناشران، وضعیت نشر را در سال گذشته، دارای رکود و عوامل اقتصادی و تاخیر در صدور مجوز را از جمله عوامل این رکود دانسته اند. البته در این بین، تعدادی از ناشران هم ترجیح دادند از تعداد کتاب هایی که در انتظار مجوز انتشار دارند، سخنی به میان نیاورند.
انتشارات آگه، در ۶ماه اخیر با تجدید چاپ ها، ۵۰عنوان کتاب منتشر کرده، که این تعداد را در نمایشگاه کتاب امسال نیز عرضه می کند; اما ۲۰عنوان از کتاب های نشر یادشده به دلیل تاخیر در صدور مجوز به نمایشگاه کتاب امسال نخواهد رسید. نشر ققنوس، ۴۰عنوان کتاب چاپ اول را در ۶ماه اخیر منتشر کرده و با چاپ های مجدد، این آمار به ۸۰عنوان می رسد که این تعداد در نمایشگاه خواهند بود. اما از سوی دیگر، این موسسه انتشاراتی حدود ۱۵عنوان کتاب در حوزه ادبیات دارد که به دلیل طولانی شدن روند صدور مجوز به نمایشگاه کتاب امسال نخواهند رسید.
در همین راستا; انتشارات مروارید، تعداد کتاب های منتشرشده اش در ۶ماه اخیر با کتاب های منتظر مجوزش برابر است; این ناشر ۲۰عنوان کتاب را در انتظار مجوز دارد و ۲۰عنوان را نیز در ۶ماه اخیر منتشر کرده است. از سوی دیگر، مسئول انتشارات نیلوفر، ترجیح می دهد از تعداد کتاب هایی که در انتظار مجوز مانده اند، صحبت نکند. مسئول نشر چشمه نیز تنها به تعداد عنوان کتاب های منتشرشده اشاره دارد که تعداد آن ها در ۶ماه اخیر، ۲۰عنوان در حوزه ادبیات بوده است. مسئول نشر قطره هم به تعداد کتاب های منتظرمانده اشاره نمی کند.
به گفته مدیر انتشارات توس، از میان آثار منتظر مجوز، دو عنوان در همین روزها مجوز انتشار خواهند گرفت. او ترجیح می دهد به تعداد کتاب های منتظرمانده اش اشاره ای نداشته باشد. مسئول انتشارات خوارزمی نیز اشاره دارد که در چند ماه اخیر تنها ۷عنوان کتاب منتشر کرده که از این تعداد، بیشترشان تجدید چاپ هستند و ۲عنوان کتاب دیگر نیز تا نمایشگاه کتاب منتشر خواهند شد و ۲عنوان هم منتظر مجوز نشر مانده اند.
این موسسه انتشاراتی البته اشاره می کند که دلیل فعالیت کم این انتشارات، علاوه بر مشکلات نشر به این دلیل بوده که می خواهد کتاب هایی را که پیش از این از سوی این مرکز نشر منتشر شده و مدت ها از چاپ شان می گذرد، تجدید چاپ کند و به این دلیل، روی کتاب های چاپ اول کار نکرده است. یکی از مسئولان انتشارات کاروان هم می گوید: «دادن اطلاعاتی از تعداد کتاب هایی که منتظر مجوز هستند، در روال کاری این موسسه انتشاراتی نیست.» مسئول نشر مرکز نیز تنها به عنوان کتاب هایی که در نمایشگاه حضور خواهند داشت، اشاره می کند. این انتشاراتی ۳۰عنوان کتاب را در ۶ماه اخیر تجدید چاپ کرده است. مسئول بخش انتشارات نشر ثالث هم به تعداد کتاب های منتظرمانده در انتظار مجوز اشاره نمی کند; اما می گوید که ما در ۶ماه اخیر، ۹۴عنوان کتاب منتشر کرده ایم; از این تعداد ۵۴عنوان چاپ اول بوده اند، که اگر مجوز انتشار کتاب زودتر صادر می شد، قطعا ۲برابر این تعداد کتاب منتشر می کردیم. انتشارات آهنگ دیگر، ۹عنوان کتاب در انتظار دریافت مجوز انتشار دارد و از ۷ماه گذشته، برای کتاب جدیدی مجوز نگرفته است.
انتشارات زمستان نیز در ۶ماه اخیر هیچ کتابی را منتشر نکرده است و تمام آثار «مهدی اخوان ثالث» که قرار است در قطع جیبی منتشر شوند و کلیات این شاعر از چند ماه قبل در انتظار دریافت مجوز نشر هستند.» نشر ویستار، در ۶ماه اخیر ۱عنوان کتاب منتشر کرده و ۳عنوان تجدید چاپ داشته است. این موسسه انتشاراتی ۶عنوان کتاب را برای دریافت مجوز انتشار ارائه داده، که بیش از ۲سال است جوابی دریافت نکرده است.
مدیر این انتشارات می گوید: «ما با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به تفاهمی دوجانبه رسیده ایم; به ما مجوز نمی دهند، ما هم کتابی ارائه نمی دهیم.» نشر بازتاب نگار نیز در ۶ماه اخیر هیچ کتاب چاپ اولی نداشته است و ۱۰عنوان کتاب این انتشارات در انتظار دریافت مجوز انتشار هستند، که به گفته مدیر این انتشارات، بعضی از این کتاب ها مجوز دریافت نکرده اند و به برخی دیگر نیز هنوز جوابی داده نشده است. از سوی دیگر، چندی پیش، اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران در نامه ای خطاب به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رسیدگی به آن چه را که وضعیت نابسامان صدور مجوز نشر کتاب خوانده شده بود، خواستار شد.
در این نامه، تاخیر در ارائه مجوز نشر و انتظار ماه ها و بلکه بیش از یک ونیم سال برای دریافت مجوز، نبودن قانونی مشخص برای ممیزی و یکسان نبودن سیاست ها، لغو مجوز انتشار بعد از صدور مجوز، ندادن پاسخ سریع در مواردی به کتاب هایی که رفع ایراد شده و مجددا از سوی ناشر تحویل داده شده است و نبودن نظامی هماهنگ و یکدست و گم شدن کتاب هایی که برای دریافت مجوز به این وزارتخانه ارائه شده اند، مورد اعتراض ناشران قرار گرفته بود. اتحادیه ناشران و کتابفروشان در نامه خود به این نکته نیز اشاره داشت که از سال ها قبل، دیدگاه این اتحادیه درباره ممیزی این بوده که کتاب باید منتشر شود و بعد از انتشار اگر شخص یا نهادی از محتوای آن شکایت داشت، از نویسنده یا ناشر شکایت کند; ولی حال که قرار است شیوه نظارت قبل از چاپ اعمال شود، بهتر است قانونمندتر باشد. اتحادیه ناشران و کتابفروشان به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پیشنهاد کرده بود، هیاتی از طرف وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برای رسیدگی به شکایت های ناشران خسارت دیده تشکیل شود تا این افراد بتوانند بدون ترس از تبعات منفی این شکایت، مشکلات مشخص و موردی خود را با مسوولان در میان بگذارند.

منبع : روزنامه ابتکار