همت بالای یک پیشکسوت

اغلب کارشناسان حوزه هنرهای سنتی نمایشی بر این باورند که ریشه های ایرانی این هنرحالا دیگر حتی نام و نشان خود را از دست داده و نسل جدید بنا بر نبود آموزش از شناخت مختصر آن ها هم عاجز است._
ریشه های نمایشی ایرانی که جای پای آن ها را می توان در تئاترمدرن جهان یافت، با کمال تاسف سال هاست که مورد بی مهری قرار گرفته اند و برخی از اساتید رشته های مختلف آن در گمنامی به سر می برند.
گونه های نمایشی ظریفی چون روحوضی ،نقالی ،شبیه احمدی در کتاب کهنه های نونمونه هایی از اشعار مربوط به گونه روحوضی یا همان ضربی را همراه با نت موسیقایی آن ها ارائه کرده که در نوع خود کم نظیر است و می تواند به عنوان منبعی قابل مطالعه برای پژوهشگران این حوزه به کار آید. سازی،مرشد و بچه مرشد،معرکه گیری و...علاوه بر وجوه زیبا شناسانه داری سمت و سویی منتقدانه هستند که همواره در طول تاریخ ایران سابقه داشته و تاثیرات خود را بر جا گذاشته اند.
یکی از چهره هایی که می توان گفت بخشی از توان خود را معطوف شناساندن گونه های یاد شده کرده است، مرتضی احمدی است،این هنر مند با سابقه تئاتر،تلویزیون و سینما یکی از چهره هایی است که اشراف قابل ملاحظه ای در گونه های یاد شده دارد و همواره تلاش کرده که دانسته های خود را به شکل مکتوب برای آیندگان به یادگار بگذارد.
احمدی در کتاب کهنه های نو نمونه هایی از اشعار مربوط به گونه روحوضی یا همان ضربی را همراه با نت موسیقایی آن ها ارائه کرده که در نوع خود کم نظیر است و می تواند به عنوان منبعی قابل مطالعه برای پژوهشگران این حوزه یکی از ویژگی های گونه های نمایشی ایرانی وجه مردمی بودن آن هاست یعنی هنرمندان فعال این حوزه از دیر باز در این اندیشه بوده اند که هنر نمایش را به میان مردم کوچه و بازار ببرند و تمام تلاش خود را به کار گیرند تا از زبان آن ها سخن بگویند و حس اعتماد آن ها را به لحاظ شناخت نارسایی ها و ایجاد فضایی شاد جلب نمایند،نکته ای که به اشکال گوناگون توسط دست اندر کاران تئاتربیشتر نقاط جهان مورد تقلید قرار گرفته است. به کار آید.
کتاب مرتضی احمدی علاوه بر احیای یک نوع فراموش شده نمایش ایرانی حاوی این پیام مثبت هم هست که ریشه های این هنر به هر شکل قابل خشک شدن نیست و بی توجهی نسل نو به آن ها بیش از هر کس دیگر در آینده دامنگیر خودشان خواهد شد.
گونه های یاد شده در حوزه نمایش ایرانی به عنوان مردمی ترین گونه های نمایشی جهان تا کنون مورد مطالعه بزرگان تئاتر سراسر جهان قرار گرفته و مقالات و کتاب های متعددی در این رابطه به چاپ رسیده است که نشان دهنده عمق اصالت و ریشه دیرینه آن هاست.
یکی از ویژگی های گونه های نمایشی ایرانی وجه مردمی بودن آن هاست یعنی هنرمندان فعال این حوزه از دیر باز در این اندیشه بوده اند که هنر نمایش را به میان مردم کوچه و بازار ببرند و تمام تلاش خود را به کار گیرند تا از زبان آن ها سخن بگویند و حس اعتماد آن ها را به لحاظ شناخت نارسایی ها و ایجاد فضایی شاد جلب کنند. نکته ای که به اشکال گوناگون توسط دست اندر کاران تئاتربیشتر نقاط جهان مورد تقلید قرار گرفته است.
گرچه گونه های مختلف نمایش ایرانی به جهت رشد شهر نشینی آرام آرام نتوانستند حضور خود را در میان مردم کوچه و بازار حفظ کنند وهنر مندان مجبور شدند در فضاهای بسته و معین به ارائه هنرخود بپردازند اما ریشه در خلال این اشعار خواننده یا شنونده به راحتی می تواند زمان سروده شدن آن هارا همراه با نارسایی های اجتماعی و نوع برخورد حکومت ها با مردم عامی در لفافه ای از طنز درک و دریافت کند،نکته ای که به تنهایی در حوزه ادبیات نمایشی قابل مطالعه و پیگیری است. های آن هرگز فراموش نشد وبا شدت تمام توسط هنرمندانی چون مهدی مصری،حسین کسبیان،سید حسن یوسفی،سعدی افشار،مرتضی احمدی و....ادامه پیدا کرد اما هرگز آن گونه که باید و شاید مورد توجه و حمایت قرار نگرفت و دست اندر کاران آن با تمام ارزشی که به کار خود قائل بودند به بوته فراموشی سپرده شدند.
کتاب کهنه های نوگرچه در شکل و محتوای خود دارای اشکالاتی اساسی است و احمدی باید در چاپ های بعد آن ها رارفع و رجوع کند اما به این نکته هم باید اشاره کرد که همت او دردوران جدی گرفته نشدن گونه های نمایشی ایرانی ستودنی است و نتیجه مثبت آن قطعا در آینده بیشتر رخ خواهد نمود.
اشعار روحوضی که احمدی بادقت تمام بخشی از آن ها راگزینش کرده و در کتاب خود گنجانده است دارای مفاهیمی مختلف در زمینه های اجنماعی ،سیاسی،تاریخی و....هستند که نشان گر روحیه منتقدانه پدید آورندگان اولیه رگه طنزی که اغلب اشعار گونه های مختلف نمایش ایرانی به خصوص روحوضی از آن بر خوردارند دارای تاثیری بلند مدت هستند به گونه ای که مردم کوچه و بازار به محض شنیدن آن ها حس همدردی هنرمندان با خود را درک کرده و گفته ها ی آن ها را در محاورات روزمره خود مورد استفاده قرار می داده اند،نکته ای که احمدی به خوبی با گزینشی استادانه به آن دامن زده است. آن هاست.
در خلال این اشعار خواننده یا شنونده به راحتی می تواند زمان سروده شدن آن ها را همراه با نارسایی های اجتماعی و نوع برخورد حکومت ها با مردم عامی در لفافه ای از طنز درک و دریافت کند،نکته ای که به تنهایی در حوزه ادبیات نمایشی قابل مطالعه و پیگیری است.
رگه طنزی که اغلب اشعار گونه های مختلف نمایش ایرانی به خصوص روحوضی از آن بر خوردارند دارای تاثیری بلند مدت هستند، به گونه ای که مردم کوچه و بازار به محض شنیدن آن ها حس همدردی هنرمندان با خود را درک کرده و گفته ها ی آن ها را در محاورات روزمره خود مورد استفاده قرار می داده اند،نکته ای که احمدی به خوبی با گزینشی استادانه به آن دامن زده است.
به هر شکل کتاب مرتضی احمدی با آن عنوان مناسب اش کتابی است که نیاز جامعه امروز هنری است،کتابی که بنابه ذات موضوعش برای اقشار مختلف مردم تهیه و تدوین شده است،کتابی که با کمی تامل از سوی پدید آورنده می تواند به یکی از کتاب های اصلی در محافل آکادمیک هنری هم مورد استفاده قرار گیرد.
کتاب «کهنه های نو»سال ۱۳۸۷در شمارگان ۲۰۰۰نسخه و قیمت ۴۵۰۰تومان توسط انتشارات ققنوس عرضه شده است.

منبع : خبرگزاری کتاب