جوایز بهترین بازیگری در ۲۶ دوره جشنواره فیلم فجر

امسال بیست و هفتمین رویداد سینمایی کشور (جشنواره بین المللی فیلم فجر) برگزار می شود. طی این چند سال سینمای ایران فراز و نشیب های زیادی را پشت سر گذاشته است. گاهی فیلم های ارزنده ای به جشنواره ارائه می شود و گاهی فیلم های بی کیفیت ساخته می شود. خوانندگان محترم همان گونه که مطلع هستید جایزه بازیگری یکی از مهم ترین و جذاب ترین بخش های جشنواره فیلم فجر به شمار می آید. به همین منظور قصد داریم در این شماره درباره بازیگرانی که از دوره اول تاکنون جوایز جشنواره را کسب کرده اند صحبت کنیم. یادآوری خاطرات فیلم های ارزنده این جشنواره آن هم در آستانه سالگرد ۳۰سالگی انقلاب خالی از لطف نیست با ما همراه باشید.
● جشنواره اول (۱۳۶۱)
نخستین جشنواره فیلم فجر هیچ نشانی از یک جشنواره حرفه ای نداشت و با توجه به حجم تولیدات سینمای ایران در آن سال، تعداد کمی فیلم در یک دوره ۱۰ روزه نمایش داده شد. در این سال جایزه ای به هیچ یک از فیلم ها تعلق نگرفت و بازیگران از حضور در عرصه رقابت باز ماندند. تنها در بخش فیلم های کوتاه یک دیپلم افتخار به (مجید افشاریان) برای فیلم علمدار تعلق گرفت.
● جشنواره دوم (۱۳۶۲)
دومین جشنواره کمی جدی تر و جوایزی برای بخش های مختلف در نظر گرفته شد. در بخش بازیگری، (حسین پرورش) برای بازی در نقطه ضعف (محمد رضا اعلامی) لوح زرین بهترین بازیگر نقش اول مرد را دریافت کرد و (پرویز پرستویی) دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش دوم مرد را به خاطر بازی در دیار عاشقان (حسین کاربخش) از آن خود کرد.
● جشنواره سوم (۱۳۶۳)
در سومین دوره جشنواره پیشرفت اندکی نسبت به دوره قبل به چشم می خورد. در این سال لوح زرین و دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول مرد به خاطر بازی در فیلم گل های داوودی (رسول صدرعاملی) و کمال الملک (علی حاتمی) به جمشید مشایخی تعلق گرفت. نخستین زن بازیگر پس از انقلاب (پروانه معصومی) بود که از یک جشنواره رسمی به خاطر بازی در فیلم گل های داوودی جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن جشنواره را دریافت کرد.
● جشنواره چهارم (۱۳۶۴)
در این دوره از جشنواره لوح زرین بهترین بازیگر نقش اول مرد را مرحوم (هادی اسلامی) به خاطر بازی در فیلم اتوبوس (یدا... صمدی) از آن خود کرد. در این دوره هیچ بازیگری مستحق دریافت جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن شناخته نشد ولی لوح زرین بهترین بازیگر نقش دوم را (مهری مهرنیا) برای بازی در تنوره دیو (کیانوش عیاری) دریافت کرد.
● جشنواره پنجم (۱۳۶۵)
از این دوره به بعد جشنواره جدی تر گرفته شد و برای هر رشته کاندیداهایی معرفی شدند. در پنجمن دوره جشنواره فیلم فجر (داریوش ارجمند) توانست در حضور کاندیداهایی چون علی نصیریان (شیر سنگی مسعود جعفری جوزانی) و عزت ا... انتظامی (اجاره نشین ها داریوش مهرجویی) لوح زرین بهترین بازیگر نقش اول مرد را به خاطر بازی در فیلم ناخدا خورشید (ناصر تقوایی) از آن خود کند.
جالب این که در این دوره از جشنواره نیز مانند جشنواره دوره قبل هیچ بازیگر زنی شایسته دریافت جایزه نقش اول یا دوم شناخته نشد (حتی سوسن تسلیمی با بازی حیرت انگیزش در فیلم طلسم)
● جشنواره ششم (۱۳۶۶)
در این دوره از جشنواره فرامرز قریبیان به خاطر بازی در فیلم ترن (امیر قویدل) لوح زرین بهترین بازیگر نقش اول مرد را کسب کرد و پروانه معصومی نیز لوح زرین بهترین بازیگر نقش اول زن را برای بازی در فیلم شکوه زندگی (حسن محمدزاده) و جهیزیه برای رباب (سیامک شایقی) را از آن خود کرد.
برای دومین سال پیاپی سعید پورصمیمی جایزه نقش دوم مرد را به خاطر بازی در فیلم تحفه ها (ابراهیم وحیدزاده) گرفت و جایزه نقش دوم زن را آنیک شفرازیان برای بازی در فیلم سرزمین آرزوها مجید قاری زاده گرفت.
● جشنواره هفتم (۱۳۶۷)
از دوره هفتم جشنواره فیلم فجر به بعد به جای لوح زرین سیمرغ بلورین به عنوان نماد جشنواره جایگزین و قرار شد به جای تقدیر به بازیگرانی که در رقابتی فشرده جایزه اصلی را از دست می دادند دیپلم افتخار اهدا شود.
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد به عزت ا... انتظامی برای بازی در فیلم گراند سینما حسن هدایت تقدیم شد. رویا نونهالی نیز سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن را برای بازی در فیلم عروسی خوبان محسن مخملباف دریافت کرد. اما برای نقش دوم مرد و زن نیز محمود جعفری به خاطر بازی خوبش در فیلم زرد قناری و شاخه های بید (امرا... احمدجو) و فاطمه معتمد آریا به خاطر بازی در فیلم برهوت (محمد علی طالبی) سیمرغ بلورین جشنواره را از آن خود کردند.
● جشنواره هشتم (۱۳۶۸)
در این دوره جشنواره زنده یاد خسرو شکیبایی به خاطر بازی بی نظیرش در نقش هامون در فیلمی به همین نام به کارگردانی داریوش مهرجویی سیمرغ بلورین بازیگر نقش اول مرد را دریافت کرد. سیمرغ بلورین نقش اول زن به زنده یاد رقیه چهره آزاد به خاطر بازی در نقش مادر باز هم در فیلمی به همین نام به کارگردانی زنده یاد علی حاتمی تعلق گرفت.
اکبر عبدی برای بازی فوق العاده اش در فیلم مادر و افسر اسدی برای بازی در عبور از غبار جایزه نقش دوم مرد و زن را از آن خود کردند.
● جشنواره نهم (۱۳۶۹)
در این سال فریماه فرجامی، نیکو خردمند و سعید پورصمیمی برای بازی در فیلم پرده آخر (واروژ کریم مسیحی) به ترتیب سیمرغ بلورین نقش اول، دوم زن و نقش دوم مرد را از آن خود کردند. سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد نیز به مهدی هاشمی به خاطر بازی در فیلم (دو فیلم با یک بلیت) تعلق گرفت. زنده یاد حسین پناهی دیپلم افتخار این رشته را برای بازی در فیلم سایه خیال از آن خود کرد.
● جشنواره دهم (۱۳۷۰)
در دهمین جشنواره فیلم فجر سیمرغ بلورین نقش اول مرد به فرامرز صدیقی برای بازی در فیلم دادستان (بزرگمهر رفیعا) رسید و از عزت ا... انتظامی برای بازی در فیلم های (ناصرالدین شاه آکتور سینما و خانه خلوت) تقدیر شد.
برای جایزه نقش اول زن هیئت داوران سیمرغ بلورین را به زنده یاد (جمیله شیخی) برای بازی در فیلم مسافران (بهرام بیضایی) اهدا کردند. مجید مظفری و فاطمه معتمد آریا جایزه نقش دوم مرد و زن را از آن خود کردند.
● جشنواره یازدهم (۱۳۷۱)
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد در این دوره از جشنواره به فرامرز قریبیان به خاطر بازی در فیلم بندر مه آلود (امیر قویدل) تعلق گرفت. هم چنین فاطمه معتمد آریا سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن را به خاطر بازی در فیلم (یک بار برای همیشه) دریافت کرده در بخش بهترین بازیگر نقش دوم زن و مرد نیز یاسمین ملک نصر و جهانبخش سلطانی جایزه این بخش را از آن خود کردند.
● جشنواره دوازدهم (۱۳۷۲)
در این دوره از جشنواره عزت ا... انتظامی برای بازی در فیلم روز فرشته (بهروز افخمی) سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد و فاطمه معتمد آریا برای دومین سال پیاپی سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن را به خاطر بازی در فیلم همسر را به خود اختصاص دادند. در بخش بهترین بازیگر نقش دوم مرد و زن نیز به ترتیب جعفر دهقان و نیکو خردمند سیمرغ بلورین را دریافت کردند.
● جشنواره سیزدهم (۱۳۷۳)
در این دوره زنده یاد خسرو شکیبایی سیمرغ بلورین نقش اول مرد را به خاطر بازی در فیلم کیمیا احمد رضا درویش را دریافت کرد. سیمرغ بلورین نقش اول زن نیز به مینا لاکانی به خاطر بازی در فیلم دیدار محمد رضا هنرمند اهدا شد. در بخش بهترین بازیگر نقش دوم مرد و زن نیز علی مصفا و گلاب آدینه جایزه این بخش را از آن خود کردند.
● جشنواره چهاردهم (۱۳۷۴)
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را محمد کاسبی به خاطر بازی در فیلم پدر مجید مجیدی از آن خود کرد. در این دوره فاطمه گودرزی برای نقش آفرینی در فیلم غزال (مجتبی راعی) سیمرغ بلورین نقش اول زن را گرفت.
حسین یاری و پریوش نظریه در بخش بهترین بازیگر نقش دوم مرد و زن سیمرغ بلورین این بخش را دریافت کردند.
● جشنواره پانزدهم (۱۳۷۵)
سیمرغ بلورین پانزدهمین دوره از جشنواره فیلم فجر در بخش بهترین های نقش اول مرد به ابوالفضل پورعرب برای بازی در فیلم مردی شبیه باران (سعید سهیلی) اهدا شد. گلچهره سجادیه نیز برای نقش آفرینی در فیلم سرزمین خورشید (احمد رضا درویش) سیمرغ بلورین بهترین نقش اول زن را دریافت کرد. امین تارخ جایزه نقش دوم مرد و جمیله شیخی جایزه نقش دوم زن را به خود اختصاص دادند. در این دوره جشنواره بخشی نیز برای رقابت اولین ساخته های کارگردانان در نظر گرفته شده بود که قمر نصیری جوزانی و هاشم حاکم زاده به ترتیب برای بازی در فیلم مسافر جنوب (پرویز شهبازی) و موشک کاغذی (فرهاد مهرانفر) دیپلم افتخار بهترین بازیگر فیلم اولی ها را نصیب خود کردند.
● جشنواره شانزدهم (۱۳۷۶)
در شانزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر دو بخش مسابقه بین المللی و مسابقه سینمای ایران تقسیم شد تا پس از سال ها این جشنواره به شکل جدی رنگ و بوی بین المللی به خود بگیرد. گلشیفته فراهانی در بخش بین المللی تنها بازیگر ایرانی بود که موفق به کسب جایزه شد. او جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن را برای بازی در فیلم درخت گلابی (داریوش مهرجویی) دریافت کرد. در بخش مسابقه سینمای ایران، سیمرغ بلورین نقش اول مرد به پرویز پرستویی برای بازی فوق العاده اش در فیلم آژانس شیشه ای (ابراهیم حاتمی کیا) اهدا شد. انیس شکوری برای بازی در فیلم درخت جان (فرهاد مهرانفر) سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن را از آن خود کرد. بهترین بازیگران نقش دوم مرد رضا کیانیان و حبیب رضایی بودند و بیتا بادران جایزه نقش دوم زن را کسب کرد.
● جشنواره هفدهم (۱۳۷۷)
در این سال تنها آزیتا حاجیان از ایران توانست جایزه نقش اول زن بخش بین المللی برای هنرآفرینی در فیلم روبان قرمز (ابراهیم حاتمی کیا) را کسب کند.
محمد رضا فروتن در بخش مسابقه سینمای ایران سیمرغ بلورین بهترین نقش اول مرد را برای بازی در فیلم قرمز (فریدون جیرانی) از آن خود کرد.
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن به هدیه تهرانی برای هنرآفرینی در فیلم قرمز (فریدون جیرانی) رسید. حسین محجوب و احترام السادات حبیبیان سیمرغ بلورین بهترین بازیگران نقش دوم مرد و زن را دریافت کردند.
● جشنواره هجدهم (۱۳۷۸)
در این دوره هیچ بازیگر ایرانی در بخش بین المللی مستحق دریافت جایزه شناخته نشد. فرامرز قریبیان توانست برای نقش آفرینی اش در فیلم مرد بارانی (ابوالحسن داوودی) سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را از آن خود کند. در بخش بهترین بازیگر نقش اول زن نیز میترا حجار به خاطر بازی در فیلم متولد ماه مهر (احمد رضا درویش) سیمرغ بلورین را گرفت. برای انتخاب بهترین بازیگر نقش دوم مرد و زن هیئت داوران حمید فرخ نژاد و رویا نونهالی را مستحق دریافت سیمرغ بلورین دانست.
● جشنواره نوزدهم (۱۳۷۹)
در این سال نیز در بخش مسابقه بین المللی مژده شمسایی توانست جایزه این بخش را برای بازی در فیلم سگ کشی (بهرام بیضایی) به عنوان بهترین بازیگر نقش اول زن به خود اختصاص داد. اما در بخش مسابقه سینمایی ایران حسین عابدینی سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را برای بازی در فیلم باران (مجید مجیدی) از آن خود کرد. ثریا قاسمی نیز جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن را به خاطر هنرآفرینی در فیلم مارال گرفت.داریوش ارجمند و ماهایا پطروسیان در بخش انتخاب بهترین بازیگر نقش دوم مرد و زن جایزه این بخش را از آن خود کردند.
● جشنواره بیستم (۱۳۸۰)
در بیستمین دوره جشنواره فیلم فجر هیچ بازیگر ایرانی نتوانست در بخش بین المللی جایزه ای را به خود اختصاص دهد. در بخش مسابقه سینمای ایران سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را رضا کیانیان برای نقش آفرینی اش در فیلم خانه ای روی آب (بهمن فرمان آرا) دریافت کرد. ترانه علیدوستی در اولین نقش آفرینی خود در فیلم من ترانه پانزده سال دارم ( رسول صدر عاملی) بهترین بازیگر نقش اول زن شد و سیمرغ بلورین جشنواره را به خود اختصاص داد. سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم مرد و زن به عزت ا... انتظامی و بهناز جعفری رسید.
● جشنواره بیست و یکم (۱۳۸۱)
در بخش بین المللی هیچ بازیگر ایرانی موفق به دریافت جایزه نشد. در بخش مسابقه سینمای ایران حبیب رضایی برای هنر آفرینی در فیلم این جا چراغی روشن است (رضا میرکرمی) جایزه بهترین بازیگر مرد را دریافت کرد. نیکی کریمی نیز موفق شد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن را برای نقش آفرینی در فیلم (دیوانه از قفس پرید) و (واکنش پنجم) را از آن خود کند.
● جشنواره بیست و دوم (۱۳۸۲)
در این دوره از جشنواره سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد به بهرام رادان برای هنر آفرینی اش در فیلم شمعی در باد اهدا شد.
هیئت داوران جایزه بخش بهترین بازیگر زن این دوره از جشنواره را به گوهر خیراندیش برای بازی در فیلم رسم عاشق کشی اهدا کرد. کامبیز دیرباز و مریلا زارعی جایزه بهترین بازیگر نقش دوم مرد و زن را از آن خود کردند.
● جشنواره بیست و سوم (۱۳۸۳)
در این دوره هیئت داوران سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را به پرویز پرستویی برای بازی در فیلم بید مجنون اهدا کرد. فرشته صدر عرفایی نیز به خاطر بازی در فیلم کافه ترانزیت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن را از آن خود کرد. سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم مرد و زن به زنده یاد خسرو شکیبایی و لیلا زارع رسید.
● جشنواره بیست و چهارم (۱۳۸۴)
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد به پرویز پرستویی به خاطر هنر آفرینی اش در فیلم به نام پدر تعلق گرفت. هدیه تهرانی نیز برای بازی در فیلم چهارشنبه سوری سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن را به خود اختصاص داد. حمید لولایی و مهتاب نصیرپور سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم مرد و زن را دریافت کردند.
● جشنواره بیست و پنجم (۱۳۸۵)
در این دوره از جشنواره هیئت داوران سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را به بهرام رادان به خاطر بازی متفاوتش در فیلم سنتوری اهدا کرد. سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن نیز به باران کوثری برای بازی در فیلم های خون بازی و روز سوم اهدا شد.
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم مرد و زن به افشین هاشمی و پانته آ بهرام رسید.
● جشنواره بیست و ششم (۱۳۸۶)
در این دوره از جشنواره امین حیایی به خاطر هنر آفرینی اش در فیلم شب سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را از آن خود کرد. هیئت داوران سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن را به هنگامه قاضیانی برای بازی تأثیرگذارش در فیلم به همین سادگی اهدا کردند.مهتاب نصیرپور و محسن طنابنده به ترتیب سیمرغ های بلورین بهترین بازیگر زن و مرد نقش دوم بازیگری را دریافت کردند.

منبع : روزنامه خراسان