آغاز جنگ بزرگ یا جنگ جهانی اول

۹۳ سال پیش در روز ۲۸ ژوییه سال ۱۹۱۴ میلادی امپراتوری اتریش - مجارستان به كشور صربستان اعلام جنگ می داد ، جنگی كه جنگ بزرگ نام گرفت و به نخستین جنگ جهانی تبدیل شد.
در فردای آن روز روسیه به امپراتوری اتریش - مجارستان اعلان جنگ داده و امپراتوری آلمان فورا به روسیه هشداری می دهد اگر اعلان جنگ را پس نگیرد ، آلمان به نوبه خود وارد جنگ خواهد شد.
روسیه تزاری پیشنهاد آلمان را رد می كند و آلمان نیز به نوبه خود در روز اول اوت به روسیه اعلان جنگ می دهد.
فرانسه در همان روز اعلام بسیج عمومی می كند و در روز ۳ اوت سال ۱۹۱۴ میلادی امپراتور آلمان ، گیوم دوم به فرانسه اعلان جنگ داده و نیروهای ارتش آلمان وارد خاك بلژیك می شوند.
امپراتوری بریتانیا در روز ۴ اوت به آلمان اولیتماتوم می دهد كه بی طرفی بلژیك را رعایت كند.
آلمان اولتیماتوم بریتانیا را رد كرده و در همان روز بریتانیا به نوبه خود به آلمان اعلان جنگ می دهد.
سپس فرانسه و بریتانیا به ترتیب در روزهای ۱۱ و ۱۲ اوت به امپراتوری اتریش - مجارستان اعلان جنگ می دهند. ظرف ۲ هفته آتش جنگ بخش اعظم اروپا را فرا می گیرد.
جنگ جهانی اول ناشی از رقابت هایی بود كه از ۵۰ سال پیش از آغاز این جنگ ، قاره اروپا را از هم پاشیده بودند.
رقابت های سرزمینی و استعماری موجب شدند تا كشورهای اروپایی در مقابل یكدیگر صف آرایی كنند.
قتل آرشیدوك فردیناند ولیعهد امپراتوری اتریش - مجارستان و همسرش در شهر سارایوو به دست یك صرب در روز ۲۸ ژوئن سال ۱۹۱۴ میلادی بهانه آغازین جنگ جهانی اول بود.
امپراتوری های اروپای مركزی ، آلمان ، اتریش - مجارستان و عثمانی به همراه بلغارستان در مقابل امپراتوری روسیه ، امپراتوری بریتانیا و جمهوری فرانسه به همراه ایتالیا قرار می گیرند.
با ورود ژاپن به جنگ و به ویژه ایالات متحده در سال ۱۹۱۷ میلادی جنگ واقعا ابعاد جهانی می یابد.
تصور یك جنگ كوتاه مدت از همان پاییز سال ۱۹۱۴ میلادی با ناكامی تهاجم های بزرگ در جبهه های غربی و شرقی رنگ می بازد.
در مجموع ۳۵ كشور جهان درگیر این جنگ خانمانسوز و بی رحمانه می شوند.
یك جنگ مدرن با استفاده از سلاح های جدید مرگبار ، تاكتیك های نوین جنگی كه دادن تلفات در آن برای طرفین اهمیتی نداشت ، بلكه هدف فقط شكست دشمن بود.
به این ترتیب ، در روز ۲۸ ژوییه سال ۱۹۱۴ میلادی با اعلان جنگ امپراتوری اتریش - مجارستان علیه كشور صربستان آتش جنگ بزرگ یا جنگ جهانی اول شعله ور می شود.
ظرف چند روز كشورهای اروپایی با تشكیل دادن اتحادیه هایی در مقابل یكدیگر صف آرایی می كنند.
قاره اروپا به آتش و خون كشیده می شود. دامنه جنگ حتی به مستعمرات به ویژه در آفریقا نیز گسترش می یابد. با ورود ژاپن و آمریكا به صحنه نبرد ، جنگ ابعادی واقعا جهانی پیدا می كند.
پس از ۴ سال جنگ بی رحمانه سرانجام در روز ۱۱ نوامبر سال ۱۹۱۸ میلادی با تسلیم آلمان جنگ جهانی اول خاتمه می یابد.
در این جنگ نزدیك به ۱۰ میلیون نفر از جمله غیرنظامیان كشته شده و ۲۰ میلیون نفر مجروح می شوند كه با توجه به امكانات آن روزگار اغلب آنها معلول شده بودند. در پایان جنگ نقشه اروپا كاملا دگرگون می شود.
جنگ جهانی اول منجر به نابودی ۴ امپراتوری روسیه ، آلمان ، اتریش - مجارستان و عثمانی می گردد و كشورهای جدیدی از بطن امپراتوری های منقرض شده، تاسیس شده و یا دوباره احیا می شوند.

بهرام افتخاری

منبع : روزنامه جام‌جم