موهایتان را دستکاری نکنید

شاید شما هم جزوه آن دسته از افرادی باشید كه از چندی پیش دچار ریزش مو شده اید یا چند سالی است كه از ریزش مداوم موهای سرتان شكایت دارید. تا به حال برای این كه جلوی ریزش مویتان را بگیرید، چه كارهایی انجام داده اید؟ به پزشك مراجعه كرده اید؛ شامپو و نرم كننده‌های مویتان را عوض كرده‌اید؟ یا نه، شاید هم با كمك گرفتن از داروها و معجون های گیاهی تلاش كرده‌ اید به هر نحوی شده موهایتان را حفظ كنید. براستی انجام این اعمال تا چه حد می‌توانند یكی از مهمترین عواملی كه باعث زیبایی ظاهری می‌شود را حفظ كنند؟
امروزه دیگر مشكل ریزش موی سر به یك معضل جهانی تبدیل شده است و روز به روز هم بر تعداد اخباری كه حكایت از بالارفتن آمار آن در نقاط مختلف دنیا دارد، افزوده می‌شود. اگر شما هم جزو آن گروهی هستید كه از ریزش موهای خود نگرانید،بهتر است مصاحبه زیر كه با دكتر فرهاد ملك زاده، متخصص پوست و مو و استادیار دانشكده شهید بهشتی انجام داده ایم را بخوانید. چرا كه ممكن است بسیاری از مشكلات شما با دانستن اطلاعات بیشتر راجع به این معضل مرتفع شود و آشنایی با مفهوم درست ریزش مو و علل آن، مانع از این شود كه هر روز صبح با نگرانی دستی به سر خود بكشید تا ببینید آیا هنوز مویی روی سرتان باقی مانده است یا نه! آقای دكتر! در ابتدا مفهوم اصلی ریزش مو را بیان كنید.
● به طور كلی می‌توان ریزش مو را به ۲ دسته تقسیم كرد:
۱)ریزش موی فیزیولوژیك
۲) ریزش موی ثانویه.
در نوع فیزیولوژیك عواملی از قبیل بارداری یا یك رژیم خیلی شدید و یا استرس زیاد موجب ریزش مو می‌شود. كه البته این ریزش مقطعی بوده و با از میان بردن علل ایجاد كننده آن برطرف می‌شود؛ اما در نوع ثانویه، بر اثر ابتلا به برخی بیماری های پوستی، ممكن است عوارض به صورت ریزش مو ظاهر شود.
● چه مكانیزمی در این ۲ نوع ریزش مو دخالت دارند؟
به دنبال رژیمهای شدید غذایی كه فرد را وادار می‌كنند بسیاری از مواد مورد نیاز برای بدن را قطع كند، بارداری و یا قطع قرصهای جلوگیری از بارداری به فاصله ۲ تا ۳ ماه بعد ریزش شدیدی در موهای رخ می‌دهد كه علت عمده آن عدم تعادل هورمونی است؛ اما این ریزش مو كه باعث نگرانی بسیاری از افراد می‌شود، اهمیت چندانی ندارد و خود به خود بعدا از چند ماه خوب می‌شود؛ ولی در نوع دوم، یعنی ریزش مو در اثر بیماری های ثانویه ای نظیر تیروئید، لیكن پلان و … كه ریزش به صورت منتشر یا موضعی رخ می‌دهد، حتما باید به پزشك مراجعه كرد؛ چرا كه گاهی این گونه ریزش‌ ها به صورت دایمی رخ می‌دهد و بازگشت مجدد مو امكانپذیر نیست.
● آیا سن و جنس هم در میزان ریزش مو افراد تاثیر دارد؟
ریزش موی سر در هر سنی اتفاق می‌افتد؛ ولی بیشتر در میان زنان جوان و نیز زنانی كه به دوره یائسگی می‌رسند. به دلیل تغییرات هورمونی. دیده می‌شود. در مورد زنان جوان چون بیش از حد به موهای خود حساسیت دارند و نسبت به زیبایی آن حساسند، گاهی مراقبت‌های بیش از اندازه آنها خود عاملی برای ریزش مویشان می‌شود.
● پس بعد از ۳۰ سالگی، مشكل طاهسی بیشتر در آقایان دیده می‌شود با توجه به این كه شما گفتید ریزش مو در میان زنان بیشتر است؟
چیزی كه در اصطلاح عام، كچلی نامیده می‌شود و در واقع شامل ریزش تمام یا قسمتی از موها، در نتیجه گذشت زمان است، معمولا جنبه وراثتی دارد و تابع قانون خاصی نیست. این مشكل در میان مردان به دلیل وجود مسائل هورمونی ویژه بیشتر رخ می‌دهد و كاملا با ریزش موضعی و مقطعی مو متفاوت است.
● میزان ریزش طبیعی مو در یك روز چه قدر است؟
ریزش موی سر در روز بین ۵۰ تا ۱۰۰ تار طبیعی است كه البته با تغییر فصل این تعداد نیز ممكن است دچار تغییر شود مثلا در فصل پاییز به دلیل كم شدن نور، ترشح تیروئید كم می‌شود و این عامل باعث افزایش ریزش مو خواهد شد.
● همان طور كه می‌دانید در سالهای اخیر استفاده از ژل، روغن، واكس مو و … بویژه در میان جوانان افزایش پیدا كرده است. به عقیده شما آیا استفاده از این مواد می‌تواند در ریزش مو موثر باشد؟
هنوز چنین چیزی از لحاظ علمی ثابت نشده است. نظریه‌ای كه اكنون وجود دارد، می‌گوید كه این مواد نقش چندانی در ریزش مو یا حفظ آنها ندارند؛ اما توصیه من این است كه باید تا جایی كه ممكن است از مصرف چنین موادی خودداری كرد. بویژه از انواعی كه كاملا شیمیای هستند و یا بیشتر برای تبلیغات تجاری به بازار عرضه شده اند.
● برخی افراد عقیده دارند شانه كردن زیاد موها و نیز ماساژ سر باعث تقویت ریشه مو می‌شود. آیا این عقیده درست است؟
خیر، این عامل نه تنها سبب حفظ موها نمی‌شود؛ بلكه بالعكس به عنوان ضربه یا ترومایی محسوب می‌شود كه باعث ریزش موها می‌گردد.
● افرادی كه برای پرپشت كردن موهایشان سر خود را با تیغ می‌تراشند، عقیده دارند كه این كار در تقویت موها موثر است . نظر شما در این باره چیست؟
این كار كاملا اشتباه است چرا كه تغییرات در تعداد موها یك پدیده كاملا داخلی است و در اثر عواملی هورمونی و… رخ می‌دهد . گرچه با كوتاه تر كردن موها به دلیل این كه شانه كردن آنها آسان تر می‌شود و نیز هنگام آرایش مو ضربه كمتری به آن وارد می‌شود، می‌تواند تا حد زیادی از ریزش مو جلوگیری كند؛ اما با این وجود این كار خیلی در حفظ و نگهداری موها موثر نخواهد بود.
● طاسی ناحیه‌ای یعنی چه؟
گاه بنا به وجود بیماری ‌های مختلف در سر به ابعاد سكه ‌ای ریزش هایی رخ می‌دهد كه با گذشت زمان قسمتهای وسیع تری از سر و گردن و حتی تمام بدن را گرفتار می‌كند. در اینجا باید حتما به پزشك مراجعه كرد و از مصرف مواد و داروهای خودسرانه خودداری نمود.
● موخوره كه بویژه در میان زنان شایع است، به چه علت رخ می‌دهد؟
موخوره، عبارتست از خشكی نوك موها و شكستگی و چند شانه شدن سر آنها كه به علت شستشوی زیاد و دستكاری مو این حال عارض می‌شود و معمولا هر چه بلندتر باشد، امكان وقوع آن بیشتر است.
● به عقیده شما راه پیشگیری از ریزش مو چیست؟
مهمترین عاملی كه در سلامت موها نقش دارد، حفاظت از بهداشت آنهاست و در این زمینه باید نكات زیر را كاملا مورد توجه قرار داد:
۱) از ایجا فشارهای بیش از حد به موها باید خودداری كرد، یعنی شانه كردن شدید و دستكاری سر كه بویژه در میان محصلان و دانشجویان به هنگام درس خواندن دیده می‌شود، همه و همه موجب تخریب مو و كنده شدن آن می‌شود. پس باید تا آنجا كه ممكن است این تحریكات را به كمترین حد ممكن تقلیل داد.
۲) حمام مرتب دست كم ۳ بار در هفته و نیز استفاده از شامپوی مناسب موی سر.
۳) استفاده نكردن از سنجاق ها و گل سرهایی كه سبب كشیدگی پوست سر و كشش موها می‌شود؛ چرا كه این وسایل ریزش موها را به طور نسبی افزایش می‌دهند.
۴) تغذیه مناسب از گوشت، میوه جات و سایر غذاهایی كه حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی لازم برای تقویت موها هستند.
● با مشاهده چه علایمی لازم است فرد به پزشك مراجعه كند؟
اگر هر فردی نگران ریزش موهای سر خود است، بهترین روش این است كه به مدت چند روز متوالی تعداد موهای ریخته شده سرش را شمارش كند و در صورتی كه در چند مورد به ۷۰-۸۰ تا رسید به پزشك مراجعه كند . در غیر این صورت نیازی نیست. به عنوان سوال آخر،
● چه توصیه ای برای كسانی كه نگران از دست دادن موهای خود هستند، دارید؟
باید دانست از آنجایی كه رویش مو در افراد مختلف به صورت متفاوتی متغیر است، پس تعریف ریزش مو هم در افراد مختلف با هم فرق می‌ كند. مو در عرض ۳ تا ۵ سال رشد می‌كند. در عرض چند هفته استراحت می‌ كند و در مدت ۳ ماه می‌ریزد. از آنجایی كه این زمان در هر فردی عدد خامی است، پس نمی توان اشخاص را با هم مقایسه كرد. بنابراین در صورتی كه هر یك از ما تا آنجا كه ممكن است، به حفظ بهداشت موهای خود اهمیت بدهیم و از عواملی كه به صورت موضعی و مقطعی باعث ریزش مو می‌شوند، بپرهیزم و نیز در صورت مشاهده ریزش غیر طبیعی موها در اسرع وقت به پزشك مراجعه كنیم، دیگر هیچ جای نگرانی وجود نخواهد داشت.

منبع : موسسه اطلاع‌رسانی طعام اسرار