توسعه ماهیگیری بر مبنای آبزی پروری

آئین نامه ماهیگیری مسئولانه ( CCRF ) و خطوط راهنمای تكنیكی، ارتباط واضحی را بین آبزی پروری و صید بر پایه پرورش را نشان داده است و چگونگی همكاری در تولید و بهره‌وری در سیستم های آبی را مشخص می سازد. دیگر گروههای توسعه نیز توقع بسیاری را در استفاده از آبزی پروری و دیگر روشهای بازسازی صید دارند كه صید بر پایه پرورش را بعنوان ابزاری در افزایش یا احیاء صید قرار دهند. هر چند ترمیم ماهیگیری از طریق مداخله تكنیكی و فنی در مقابل هزینه تاثیر گذاری، كارایی و صدمات محیطی و اجتماعی مورد بحث می باشد.هر چند خطوط راهنمای فنی و تكنیكی تعریف كاربری كه از صید بر اساس پرورش ارائه می‌دهند بسیار گسترده می باشد و شامل تغییر محیط طبیعی ، انقراض گونه ها بوده كه مربوط به مهندسین محیط زیست می باشد. این مقاله به ذخیره سازی ماهیان رشد یافته در مراكز تكثیر در اكوسیستم‌های طبیعی یا تغییر یافته محدود می‌شود. تجارب ،‌ارتباط محكمی را بین ماهیگیری و منابع آبزی پرورش نشان می دهد. تجارب مسئولانه در هردو مورد ماهیگیری و پرورش بایدبطور همزمان اخذ گردد. وسعت موضوعات مطرح شده درگردهمایی ها بایستی برای ارزیابی درست استراتژی‌ و تصمیمات توسعه مورد توجه قرار گیرند.تصمیم‌گیری در توسعه ماهیگیری بر اساس پرورش Cultured based fisheries به عوامل فراوانی بستگی دارد كه در ذیل آمده است : هر چند مسئولیت اولیه مدیران ماهیگیری، پایه گذاری اهداف روشنی برای توسعه می باشد، اهداف مدیریتی می تواند ماهیگیری را دوباره بسازد تا میزان صید بیشتر از سطح عادی صید گردد و بدین طریق سودمندی ماهیگیری را اصلاح خواهد نمو دكه منجر به اشتغالزائی، بازسازی و افزایش تعداد گونه های در معرض خطر خواهد گردید. اهداف گوناگون ، استراتژی ها و طرحهای مدیریت منابع مختلفی را نیاز خواهد داشت و بطرق مختلف به اجتماع و محیط صدمه خواهد زد.
۲- تعاریف و مفاهیم
این مقاله بر شرایط ذخیره سازی صید بر پایه پرورش متمركز می باشد . واژه ذخیره سازی یك واژه عمومی با معنای متفاوت اما مرتبط با فعالیتهای بازسازی می باشد.
ذخیره سازی عبارتست از :
الف- رهاسازی بچه ماهیان تولید مصنوعی به اكوسیستم‌های طبیعی یا تغییر یافته ،جایی كه انتظار نمی‌رود خود ماهی بتواند به تنهایی اجتماعی پایدار را تولید كند.
ب‌- رهاسازی بچه ماهیان تولید مصنوعی به اكوسیستم‌های طبیعی یا تغییر یافته، جاییكه ماهیان بتوانند خود تكثیر كنند.
ت‌- رهاسازی بچه ماهیان تولید مصنوعی به اكوسیستم‌های طبیعی یا تغییر یافته، جایی كه ماهیان به اندازه ای كم هستند و یا مشابه ای در طبیعت ندارند كه بتوانند در بین خود تكثیر نموده و افزایش حاصل نمایند.
ث‌-رهاسازی ماهیان صید شده از طبیعت به دیگر اكوسیستم‌های طبیعی یا تغییر یافته كه هدف آن ایجاد اجتماعات پایدار می باشد.
برنامه های رهاسازی دارای دلایل منطقی و مهمی می باشد كه می تواند شامل موارد ذیل باشد :
الف- جبران : برنامه ذخیره سازی برای رفع برخی آشفتگی ها معمولا” تخریب زیستگاه صورت می‌گیرد. معمولا” رهاسازی ماهیان پرورش یافته در مراكز تكثیر كه جهت جبران كمبود تخمریزی و جمعیت رو به رشد انجام می شود . همانند بسیاری از مراكز تكثیر ماهی آزاد اقیانوس آرام ماهیان خاویاری و ماهیان استخوانی ایران.
ب- افزایش دادن : ذخیره سازی بمنظور افزایش میزان تولید بیش از حد طبیعی انجام می شود. برای مثال ذخیره سازی ماهی آزاد chum ، صدف اویستر و سیم دریایی سرخ در ژاپن .
ج- تغییر اجتماع : ذخیره سازی در محیطی انجام می شود كه بصورت طبیعی وجود نداشته است تامیزان صید را افزایش دهد. مانند ذخیره سازی ماهی آزاد اقیانوس آرام Great Lake در آمریكای شمالی ویا ذخیره سازی قزل آلا در نیوزلند برای توسعه ماهیگیری و رهاسازی كپور ماهیان در ایران.
هر چند انواع رهاسازی بهم شباهت دارند اما جزئیات و گونه های متفاوتی را بكار می گیرند.
۳- موضوعات :
هر چند فن آوری مورد نیاز پرورش برای تولید و رهاسازی تعداد عظیمی بچه ماهی از گونه‌های متفاوت آبزیان حاصل آمده است. توجه به كارایی ، صدمات اجتماعی و اكولوژیكی برنامه های ذخیره سازی افزایش یافته است.
۳-۱- موضوعات تكنیكی :
اصلاحات در تكثیر و پرورش لارو امكان تولید تعداد زیاد بچه ماهی را برای گونه های بسیاری از آبزیان ممكن ساخته است. بانك اطلاعات FAO از تولید آبزی پروری حاوی اطلاعات بیش از ۳۰۰ گونه ماهی ، سخت پوست و نرم تن می باشد. عمده آنها در محیط های بسته رشد یافته اند. هر چند دیگر شرایط تكنیكی چون مدیریت منابع ژنتیك و ارزیابی سهم ذخیره سازی در صید دشوارتر می باشد.برنامه های ذخیره سازی نیاز به تولید ماهی در محیط مصنوعی دارند. برای مثال تاسیسات پرورش برای رهاسازی به محیط طبیعی یا نیمه طبیعی ، این امر نیاز به مدیریت منابع ژنتیكی خواهد داشت چرا كه ممكن است ژنهایی كه اجازه رشد خوبی را به ماهی در محیط مصنوعی می دهند متفاوت از انواعی باشند كه اجازه بقاء یا رشد مناسب را در محیط طبیعی برآورده می سازند. ممكن است مراكز تكثیر سهوا” ژنهایی را انتخاب نمایند كه مناسب شرایط طبیعی نباشند. برای مثال فراهم كردن غذای مصنوعی و یا حفاظت ماهیان در برابر دشمنان طبیعی، ماهیان حاصل از تكثیر مصنوعی را در تشخیص غذا یا خطرات ناتوان می سازد.نظارت بر ذخیره سازی جزء حیاتی از صید بر پایه پرورش می باشد كه اغلب از طرحهای مدیریتی حذف می شوند. بخشی از آن ناشی از مشكل نشانه گذاری تعداد زیادی بچه ماهی كوچك می باشد. هر چند فن‌آوری مورد نیاز برای استفاده از علائم كوچك رو به توسعه است و استفاده از نشانگرهای ژنتیكی كه نیازمند به حمل و جابجایی بچه ماهیان كوچك ندارد عمومی و كم هزینه شده است.
۳-۲- موضوعات اكولوژیك
صید بر پایه پرورش بویژه ذخیره سازی دارای صدمات اكولوژیكی هستند . بسته به وضعیت منابع و اهداف برنامه ذخیره سازی ، صدمات وارده از ترمیم منابع طبیعی به ایجاد ماهیگیری جدید تغییر می كند. در این محدوده ممكن است صدمات معكوس در رابطه با عوامل ذیل ایجاد شود :
الف- روابط متقابل صید و صیاد – موجودات ذخیره شده ممكن است گونه های و یا منابع محلی را مصرف نمایند . همچون سوف نیل در دریاچه ویكتوریا.
ب- رقابت متقابل - ممكن است گونه ذخیره شده برای غذا، فضا یا زیستگاه با گونه‌های بومی نزدیك به خود رقابت نماید. همچون اویستر اقیانوس آرام كه اویستر صخره ای را از زیستگاه خارج نماید.
ج- تغییر زیستگاه - ممكن است گونه ذخیره شده باعث تغییر زیستگاه گردد. همچون بازسازی ذخائر كپور علفخوار كه مقادیر زیادی از ماكروفیتهای آبی را مصرف نموده‌اند.
د- انتقال بیماری - ممكن است گونه ذخیره شده باعث ورود عوامل بیماریزا گردد. بازسازی ذخائر در خرچنگهایی ( Cray fish) كه از آمریكا به اروپا انتقال داده شدند باعث انتقال عوامل پاتوژن گردید.ه- مشكلات ژنتیكی - با هم بودن ماهیانی كه مورد بازسازی ذخائر قرار می گیرند با ماهیان بومی ویژه و ماهیانی كه قرابت بیشتری با آنها دارند سبب تغییر در ساختار ژنتیكی گونه های بومی و امكان تخریب ژنهای سازگار شده آنها گردد ( چنین تغییری در تیلاپیای آفریقایی و برخی از ماهیان آزاد كه در اروپا و آمریكای شمالی مورد بازسازی قرار گرفته شده اند دیده شده است).پیش بینی صدمات اكولوژیكی در برنامه های ذخیره‌سازی مشكل است،‌این حقیقتی است كه فشار صید، استفاده از زمین و دسترسی به آب ممكن است همراه تغییر اجتماعات اكولوژیكی در نتیجه بازسازی ذخائر تغییر نماید. پایه واساس پیش بینی ها معمولا” اطلاعات فراوان است ولی با توجه به اطلاعات اندك در خصوص بسیاری از برنامه های بازسازی و كنترل و ارزیابی این پیش بینی ها امكان پذیر نیست. بعلاوه ظهور صدمات ذخیره‌سازی با هدف ایجاد جمعیت خود پایدار ممكن است سالهای زیادی طول بكشد. تقریبا” ۲۰ سال پس از اجرای شروع بازسازی ذخائر در مورد ماهی سوف رودخانه نیل در دریاچه ویكتوریا، صدمات مهمی بر صید آن نمایان گردید. استفاده از گونه های غیر بومی ( بیگانه) مورد خاصی است كه اثرات متقابل اكولوژیكی را بحدی مشكل ساخته ، تا بتوان بدرستی پیش بینی نمود. اغلب گونه های جدید در محیطهای جدید رفتارهای متفاوتی خواهند داشت مثل تغییر نوع شكار، تغییر خصوصیات رشد و نوع فعالیت آنها. بعلاوه گونه جدید ممكن است پاتوژن ها را نیز به داخل جمعیت وارد نماید. گاهی اوقات این پاتوژن ها مشكل زا نیستند اما ممكن است موجب تخریب محیط جدید شوند. نوعی از صدفها كه كرمی شكل می باشند جهت پرورش از آفریقای جنوبی به كالیفرنیا معرفی شدند، این صدفها در آفریقای جنوبی بعنوان یك آفت نبودند، ولی همین صدفهای كرمی شكل كاهش شدیدی در میزان تولید در مزارع مدار بسته پرورشی كالیفرنیا بوجود آوردند.


۳-۳- بحث های اقتصادی و اجتماعی
سیستم های پرورش در بخش آبزی پروری و شیلات ممكن است با فعالیتهای جدیدی از قبیل ماهیگیری , فرآوری ، تجارت و افزایش در آمد بر روی جمعیت بومی آن فشار ایجاد نماید و باعث تغییراتی در این جمعیت بومی گردد. فعالیتهای جدید ممكن است توسط زنان و بچه‌ها انجام گیرد و برای آنها در آمدزا گردد. البته افزایش سود آوری در تولیدات شیلاتی همیشه مربوط به گونه های تجاری و گونه های پرطرفدار در بین مردم نیست. ذخایر زیاد و با ارزش گونه های كپور دریایی در دریاچه ox- bow در بنگلادش باعث ارتقاء بخش ماهیگیری گردید اما باعث محدودیت دستیابی ماهیگیران محلی به بدنه آبی گردید. بومی های مناطق مرتفع Popua new Guinea در تایلند از نحوه صحیح عمل آوری Java bard ذخیره شده آگاه نبوده و با مشكلات بهداشتی و سلامتی درگیر هستند كه بدلیل فساد ناشی از عمل آوری ناصحیح می‌باشد. انتقال بارب نیز بایستی بهمراه انتقال فنآوری عمل‌آوری باشد.پرورش گونه های گوشتخوار در طی بازسازی ذخائر ممكن است در طی مراحل پرورش به منابع پروتئینی ماهی نیاز پیدا نماید . در حقیقت استفاده از منابع پروتئینی ماهی برای آبزی پروری، ممكن است بشر را در استفاده از این منبع پروتئینی محروم نماید. اغلب گفته می شود كه ضایعات ماهی ممكن است در مزارع پرورش ماهی مورد استفاده قرار گیرد. اما در بسیاری از مناطق روستایی و در جوامع كوچك ضایعات ماهی وجود ندارد. همه ماهیان از منابع مهم پروتئینی برای بشر هستند. بنابراین ضروری است كه ز وجود نیازهای گونه پرورشی در مرحله پرورش از ذخیره سازی مطمئن گشته و توسعه ماهیگیری بر پایه پرورش، اجتماع ماهیگیری را از منابع محروم نسازد.
زندگی صیادان غیر فعال در بخش پرورش ماهی شدیدا” وابسته به بازسازی گونه های ویژه باشد كه مورد علاقه صیادان غیر حرفه ای و توریستها است. صیادان غیر فعال پتانسیل ذاتی در بخش تولید دارند و در بسیاری از مناطق توسعه یافته درحال انجام این كار هستند. شیلات در اروپا بصورت یك كمیته مشترك بوده و تخمین می زنند كه صیادان غیر فعال در آلمان و فرانسه بترتیب سالانه ۱۰۰۰ میلیون و ۸۰۰ میلیون دلار آمریكا درآمد ایجاد می كنند. در كشورهای در حال توسعه در بخش آبهای داخلی و دریایی تعداد صیادان غیر فعال افزایش یافته است. درآمد زایی در بخش صید ممكن است كمتر از بخش آبزی پروری ، ماهیگیری ورزشی ، ادوات ماهیگیری و حتی جلب توریست می باشد. دولت نروژ اخیرا” موافقت كرد كه از توسعه بخش آبزی پروری در بوسنی و هرزگوین حمایت كند. در ایران در شمال ایران بیش از ۱۱ هزار صیاد شركت های تعاونی پره عضو هستند و در آمد آنها كه عمدتا” از ماهیان استخوانی است ناشی از تكثیر مصنوعی و رهاسازی ماهیان استخوانی شامل سفید- كپور – سیم و سوف می باشد. در آمد صید ماهیان استخوانی حدود ۲۰۰ میلیارد ریال می باشد.
۳-۴- حفظ منابع طبیعی
مراكز تكثیر و برنامه های بازسازی ذخائر برای كمك به گونه های تحت پوشش هستند. برنامه مدیریت منابع ژنتیك از قبیل حفظ و نگهداری مراكز تكثیر ، حیاتی بوده و باید كوشش نمو دكه مراكز جدید ایجاد نمود ویا تنوع ژنتیكی گونه های مورد نظر را حفظ نمود. اگر چه راهنمایی های فنی و تخصصی رسیدن به مدیریت شیلاتی را پیش بینی می كند و مدیریت شیلاتی عنوان می كند كه به حفظ و نگهداری مراكز تكثیری كه برای بازسازی ذخائر مورد استفاده قرار نمی گیرد بایستی كوشید و به این مراكز بایستی توجه ویژه در آئین نامه پیگیری مسئولانه بند ۹-۳-۵ نمود. ماهی شیپ در حوزه جنوبی دریای خزر شدیدا” مورد تهدید می باشد. فعالیتهای جمهوری اسلامی ایران با برنامه های احیاء و نگهداری مولدین و بازسازی ذخائر بقاء آنها را تضمین می كند. در آمریكا گونه های در حال انقراض ماهیان آب شیرین در مركز ملی تكثیر ماهی حفظ و نگهداری می گردند تا محیط زیست مناسبی پیدا نموده و دوباره ابقاء گردند. ماهی آزاد Chinook جزوء گونه های در حال انقراض آمریكا اعلام شده و در كالیفرنیا ، مراكز تكثیر برای حفظ و نگهداری مولدین آن و همچنین برنامه های مدیریت ژنتیك آن وارد عمل شده اند.مراكز تكثیر به تنهایی برای حفاظت گونه ها كافی نیستند و بایستی آشیانهای اكولوژیك (محیط زیست) آنها و بطور كلی مدیریت منابع طبیعی تقویت گردد . انجمن تنوع بیولوژیكی پیشنهاد كرد كه استراتژی حفظ این گونه ها بایستی مورد توجه ویژه قرار گرفته و مدیریت شیلاتی می تواند در بخش اصلی این انجمن در نظر گرفته شود.
۳-۵- وضعیت منابع و محیط زیست
برای تمامی گونه های پرورشی مهم شیلاتی ، ارزیابی دقیق محیط زیست وضعیت منابع ذخیره شده و منابع ملی ضروری است . در مناطقی كه تولیدات شیلاتی خوب و مناسب است و جمعیتهای سالمی وجود دارند، كوششها برای افزایش تولید از طریق بازسازی ذخائر عموما” موفقیت آمیز نبوده است. نقطه عطف ارزیابی برنامه های بازسازی ذخائر ، افزایش ذخیره سازی یا جابجایی گونه های بومی با گونه های مورد بازسازی در مراكز تكثیر است.ذخیره سازی ماهی آزاد كوهو coho در رودخانه ها ی ساحلی كالیفرنیا موفقیت آمیز بوده است. زیرا جمعیتهای بومی كاهش یافته مربوط به صید بی رویه ، تخریب محلهای طبیعی تخمریزی بوده است. اگر چه ذخایر ماهی آزاد كوهو در بسیاری از دریاچه ها بدلیل فقدان علفهای دریایی و محلهای تخمریزی مناسب منجر به ایجاد جمعیتهای پایدار نشده است و ماهی آزاد اقیانوس آرام در دریاچه های بزرگ آمریكای شمالی با ادامه رهاسازی بچه ماهیان انگشت قد به آنها به جمعیت پایدار دست یافتند. گونه های در حال انقراض تا وقتیكه عوامل مخاطره آمیز از قبیل آلودگی ، صید بی رویه ، از بین رفتن محلهای طبیعی تخمریزی و غیره از بین نروند و به تعادل نرسند بایستی مجددا” بازسازی نشوند.در بسیاری موارد ماهیان مناسب ممكن است در محیطهایی كه هیچ ماهی بومی قابل زیست نیست و یا هیچ گیاهی نمی روید ذخیره شده و مورد بازسازی قرارگیرند . ذخایر تیلاپیا در آبهای ذخیره و آببندان ها در كوبا و دریاچه های منتهی به شهر در ونروئلا كه ماهیان بومی در آن هیچ شانسی برای رشد و نمو ندارند، تولید می گردند . اگرچه ذخیره سازی چنین ماهیانی سبب از بین رفتن محلهای زیست طبیعی آنها می شود و یا همچنین باعث صرف نظر كردن از احیا نمودن محلهای زیست مناسب آنها می گردد.اختلافات فاحشی بین ذخیره سازی در آبهای دریایی و داخلی وجود دار دكه ناشی از اندازه و خصوصیات بدنه آبی است كه باید اشاره گردند. برنامه ذخیره سازی در آبهای داخلی بدنه آبی كوچكتر از ذخیره سازی دریایی و ساحلی را بكار می گیرند. بدنه های آبی داخلی برای مثال مخازن آبی، كانال آبیاری كشاورزی و دشت سیلابی ممكن است نوسانات زیادی در حجم و دمای آب داشته باشند. پس ضروری خواهد بود تا گونه هایی برای شرایط مختلف انتخاب نماییم كه خصوصیات چرخه حیات آنها مناسب و ذخیره سازی با اندازه و در زمان مناسب در سال صورت گیرد.۴- گزارش و اطلاعات
روشن شدن این واقعیت كه صید بر پایه پرورش ، در رابطه با صید و آبزی پروری و گزارش می نماید،‌گزارش تولید از این بخش مشكل و تناقض می باشد. در پرسشنامه اطلاعات FAO از اعضاء خواسته می شو دكه تعداد و گونه لارو تولیدی را گزارش نمایند.بنابر این از اعضاء خواسته شده تا تعداد ذخیره شده در محیط پرورش و تعداد ذخیره شده در محیط بازار گزارش نمایند. پس در مرحله تولید مراحل اولیه زندگی ، FAO برخی اطلاعات را در صید بر پایه پرورش را جمع آوری می كند. هرچند این اطلاعات بسیار ناقص و گاهی توسط اعضاء گزارش می شود. بعلاوه تولید لارو در مراكز تكثیر نشانگر بسیار ضعیفی از تولید واقعی صید بر پایه پرورش می باشد. ارتباط بین تعداد ماهی ذخیره شده و تولید ماهیگیری مداركی را مهیا می كند كه ذخیره سازی ماهی خاویاری در دریای خزر سهم مهمی را در صید ماهی خاویاری دارد. هر چند ارتباط ساده همواره دلیل واقعی را نشان نمی كند و دیگر عوامل همچون تغییر آب و هوا نیز می تواند در تغییر فراوانی ماهی نقش داشته باشد.وقتیكه گونه ای در محیطی ذخیره می شو دكه بطور طبیعی در آن وجود دارد. تعیین سهم هر یك از جمعیت های ذخیره شده و بومی در میزان صید مشكل خواهد بود. در نسلهای بعدی اگر هدف تكثیر و پرورش موجودات ذخیره شده با بومی باشد. همكاری ماهی تكثیر مصنوعی یا تولید مثل آنها بدون استفاده از نشانگرهای ژنتیك مولكولی مشكل تر خواهد بود.
۵- عمل تصمیم‌گیری :
موضوعات فوق باید جهت ارزیابی خطرات و فوائد حاصل از توسعه صید بر پایه پرورش مورد توجه قرار گیرد برای مثال ، برنامه‌های ذخیره سازی . بنابراین مهم است تا مشخص شود كدام بخش از اجتماع خطرات را تحمل و كدام بخش از مزایای آن بهره‌مند می‌گردند.یكی از ابزارهای تسهیل كننده تصمیم‌گیری در رابطه با گونه‌های تولید شده بكار‌گیری كدهای شورای بین‌المللی اكتشاف دریا (Ices) روی معرفی و انتقال موجودات دریائی (Box۱) است. این كدها توسط كمیسیون مشورتی ماهیگیری داخلی اروپا و عمدتا توسط توده های ماهیگیری ناحیه‌ای اقتباس شده است. در هشتمین نشست CIFA این كدها مفید تشخیص داده شده‌اند كه می‌توانند بشكل مجموعه‌ای از خطوط راهنما برای كشورهای عضو فرض كه البته با تجربیات و تنظیمات خودشان برای تولید گونه ماهی عمل شوند. این كدها یك قالب كاری را برای تصمیم‌گیری مهیا می‌كنند كه آیا یك گونه خارجی را تولید نمود یا خیر. قالب كاری (box۱) را می‌توان عمومی تر نموده و برای پوشش برنامه‌های ذخیره سازی توسعه داد.توسعه ماهی گیری بر پایه پرورش ، برای مثال برنامه های ذخیره سازی باید در مقابل دیگر طرحهای بازسازی و مدیریت ارزیابی شود. طرح شفاف موضوعات در انجام ارزیابی مقایسه ای از استراتژیهای بازسازی متفاوت ضروری است . استراتژیهای دیگری برای اصلاح تولید و بكارگیری سیستم های آبی شامل :
الف- آبزی پروری، پرورش سنتی گونه های آبزی در استخرها، مخازن و حوضچه های دراز . آبزی پروری اغلب ورودیهای مهمی را بكار می برد كه ممكن است برای مناطق فقیر یا حاشیه ای مناسب نباشد.
ب - تغییر زیستگاه، می توان با مصور كردن بدنه آبی كوچك، یك توده آبی جدید ایجاد كرد، برای مثال ، مخازن ، گودال ها و مزارع برنج، ایجاد گذرگاه ماهی در اطراف سدها، افزودن بسترهای مصنوعی، برای مثال جزایر مصنوعی .
ت‌- نوسازی زیستگاه – كنترل آلودگی و لجن ، تاسیس دوباره رژیمهای هیدرولوژیكی ، برای مثال . اتصال مجدد رودخانه به دشت سیلابی و ساخت دوباره سدها، ایجاد مجدد اجتماعات جنگلی كنار رودخانه ، بنیانگذاری مجدد گیاهان فون و فلورا.
ث‌- مدیریت ماهیگیری، ممكن است مدیریت منابع و مردم را از طریق محدود كردن دسترس بكار بگیرد، استفاده از جمعیت محلی در طرحهای مدیریتی و اجراء ، محدودیت های فصلی و ابزار صید.
در بكارگیری فرصتهای اضافی در اجتماعات ماهیگیری و پرورش ، باید ارزش برنامه های ذخیره سازی را در برابر دیگر برنامه های آموزشی و رفاهی كه در زمان تقلیل ماهیگیری مورد نیاز خواهند بود مقایسه كرد. ماهیگیران جزیره نیوفاندلند كه با تقلیل صید ماهی كاد در دهه ۱۹۹۰ بیكار گردیدند كمك مالی بالغ بر ۲ بیلیون دلار كانادا در طی دوره ۴ سال دریافت كردند.
ماهیگیری بر اساس پرورش جایگزینی برای مدیریت ماهیگیری نمی باشد. حتی ممكن است مدیریت بیشتری را بشكل مدیریت تكثیر و مولدین ، محدودیت دسترسی به ذخایر ، جلوگیری از صید در دوره ذخیره سازی، دوره ای كه ذخایر ماهی سعی در بازسازی اجتماعات خود می نمایند. برنامه های ذخیره سازی نیاز است تا در طرح كلی مدیریت ماهیگیری منظور گردد كه بر پایه اهداف اجتماعی و ملی باشد.
۶- فعالیت های FAO در پشتیبانی از ذخیره سازی مسئولانه FAO در همكاری با شركاء كه در مركز جهانی ماهی ( WFC - قبلا” ICLARM) مدیران منابع ملی در ژاپن ، نروژ ، آمریكا . گروههای ماهیگیری حرفه ای همچون اجتماع آبزی پروری جهانی، اجتماع‌ماهیگیری آمریكا، مركز بهره برداری بین المللی دریا ، در ایجاد برنامه های ذخیره سازی مسئولانه كمك كرده اند. كمیسیون مشورتی ماهیگیری داخلی اروپا گزارش تكنیكی را از ذخیره سازی گونه های خاص آماده كرده است.سازمان دولتی ژاپن و نروژ در آماده سازی در گردآوری اجتماعات بین المللی برای همكاری و انتشار اطلاعات برنامه های ذخیره سازی دریای فعال بوده اند. در مناطق داخلی ، FAO با دپارتمان توسعه بین المللی در خلاصه سازی اطلاعات بازسازی ذخائر سیستم های آب شیرین همكاری داشته است. اكثر این مطالب به موضوعات تكنیكی تولید ماهی، بقاء ماهی ذخیره شده در طبیعت ، ژنتیك، سلامت ماهی و تحلیل اقتصادی آن اشاره دارند. شرایط اجتماعی ، توزیع سود ، دسترسی به منابع در حاشیه تغییرات در ماهیگیری و تحلیلی غیر رسمی اقتصاد ذخیره سازی در مناطق روستایی بخوبی مطالعه نشده اند. رشد جمعیت انسان بویژه در كشورهای در حال توسعه و كم درآمد با فقر غذائی (LIFDC) ، فشار برای گرایش به سوی اكوسیستم‌های دریائی رو به افزایش است. نه تنها بمنظور استفاده از تولیدات ماهیگیری بلكه برای تامین آب شیرین برای نوشیدن ، آبیاری ، توسعه هیدرولیك ، ناوبری و غیره . زیستگاه‌های طبیعی به دلیل ساخت سدها و مخازن آبی ، انحراف مسیر آبی و نظافت مسیرهای آبی تغییر یافته‌اند. ممكن است اجتماعات طبیعی از ماهیان بومی قادر به تحمل بسیاری از فشارهای وارده نباشند و ماهیگیری به پایه پرورش ممكن است ابزاری را برای تداوم تولید ماهیگیری آماده نماید.در بسیاری از نواحی توسعه و اصلاحات محیطی با هم صورت می‌گیرند و اجتماعات ماهی بومی نوسازی و حفظ می‌شوند.خطوط راهنمائیكه به روابط فوق اشاره دارند به تصمیم‌گیری اعضاء از میان انتخابات موجود توسعه یاری می‌نمایند و در چنین حالتی صید بر پایه پرورش تضمین می‌شود، می‌توان آگاه شد كه بهترین طریقه برای توسعه ماهیگیری كدام است . خطوط راهنمای تكنیكی برای ماهیگیری مسئولانه شماره ۵ ، توسعه آبزی پروری ، ثبت شده كه خطوط راهنما برای صید بر پایه پرورش در دست تهیه است. اكنون زمان آن است كه این خطوط راهنما به نواحی داخلی، ساحلی و دریائی اشاره نمایند.
۷- پیشنهاد زیر كمیته :
زیر كمیته جهت بررسی موضوعات و پیشنهادات منتخب در گزارش و ارائه راهنما برای اعضاء و FAO دعوت شده است ، همچون دیگر آژانس ها و سازمانهای بین المللی ، تا چگونه صید بر پایه پرورش مسئولانه را توسعه دهند. بویژه كمیته می‌خواهد موارد ذیل را تاكید نماید.
الف) چطور ارائه گزارش از تولید ماهی تكثیر مصنوعی اصلاح گردد.
ب) چگونه سهم ماهی تولیدی در مراكز تكثیر در ماهیگیری مختلط تعیین گردد.
ج) ارائه بهترین تجارب و خطوط راهنمای تكنیكی از صید بر پایه پرورش و برنامه ریزی ذخیره سازی .
د) جمع آوری اطلاعات موردی مصور از برنامه های ذخیره سازی در محیطهای دریائی ، ساحلی و داخلی.
و) شناسائی فعالیتهای بین جلسه‌ای و همكاری در پشتیبانی از توسعه صید بر پایه پرورش مسئولانه. برای مثال تولید خطوط راهنمای تكنیكی و تجارب با ارزش ، جمع آوری و انتشار مطالعات موردی ، مشاوره در اصلاح جمع آوری اطلاعات و گزارش دهی از صید بر پایه پرورش .
این مقاله توسط DEVIN bartley در زیر كمیته آبزی پروری كمیته ماهیگیری فائو در آگوست ۲۰۰۳ در نروژ ارائه شد و توسط حسین عبدالحی ترجمه و تنظیم شده است.

منبع : پایگاه اطلاع رسانی شیلات ایران