انواع طناب از نظر نوع کاربری در سنگنوردی

طناب با كاربردهای گوناگون ساخته می شوند. به هنگام خرید باید با مطالعه دفترچه راهنمای همراه طناب، به كاربری آن دقت كرد. معمولاً طول طناب ها بین ۵۰ تا ۶۰ متر است. تك طناب یا single Rope این رده از طناب ها به صورت تك رشته بوده و توانایی مهار سقوط را دارا هستند . این نوع طناب ها در صعودهای سرطناب استفاده می شود. اندازه هایی كه معمولاً در صعودها استفاده می شود عبارت است از : ۸/۹،۲/۱۰، ۵/۱۰، ۱۱ نیم طناب یا طناب دوبله Double Rope: از این طناب به صورت دو رشته برای صعودهای دو طنابه استفاده می شود. هر رشته را می توان داخل یك كارابین انداخت. طناب دوقلو Twiss Rope: در صورت استفاده از این طناب در صعود حتماً باید هر دو رشته را داخل یك كاربین انداخت.
● كاربرد طناب های قطره های مختلف
▪ ۳ م م : بند چكش، بند حمایت ابزار (مانند : صفحه ترمز ، هشت فرود ، یومار)
▪ ۵ م م : حلقه طنابچه‌، طنابچه مخصوص گره پروسیك، پله ركاب
▪ ۷ م م : برای صعود و فرود ( به این نوع طناب ها، نیم طناب هم گفته می شود) استفاده در صعودهای دشوار به صورت دولا (روش ۲ طنابه)
▪ ۸/۹، ۲/۱۰ ، ۵/۱۰، ۱۱ م م : برای حمایت در صعود سر طناب جدول مقاومت طناب در برابر فشار (توجه كنید كه بسیاری از طناب ها مقاومتی بیشتر از آنچه در این جدول وجود دارد، دارند)
● قطر (میلی متر) ـ مقاومت (كیلوگرم)
۸/۹ تا۱۱ ـ ۳۵۰۰
۷ ـ ۱۵۰۰
۵ ـ ۷۰۰
۳ ـ ۲۵۰
● حفاظت از طناب
مهمترین مواردی كه باید در حفاظت از طناب ها به كار رود عبارت است از :
▪ قراردادن طناب داخل یك كیسه در بسته پارچه ای ( پارچه ای كه هوا از منافذ آن عبور كند) و دور از گرد و خاك، نگهداری این كیسه در جای خشك.
▪ محافظت از تابش طولانی مدت نور خورشید به آن .
▪ قرارندادن طناب در لبه تیز سنگ ها و خودداری از گذاشتن پا به روی آن.
▪ عدم شست و شوی طناب با مواد شیمیایی . در صورت آلوده شدن آن به مواد روغنی آلاینده و در صورت ؟؟ شستشو ، فقط با آب سرد آن را بشویید و در مجاورت باد، در سایه و دور از حرارت مستقیم قرار دهید تا كاملاً خشك شود. اگر محلول شست و شوی اختصاصی طناب كه كارخانه سازنده توصیه نموده است موجود بود، از آن استفاده نمایید.
▪ طناب خود را به كسی قرض ندهید
▪ برای طناب خود یك دفترچه درست كنید و كارهایی كه با آن انجام داده اید را در دفترچه یادداشت كنید.
▪ از طناب خود جز برای كوهنورید استفاده دیگری نكنید
▪ هنگام نگهداری از طناب آن را زیر لوازم دیگر قرار ندهید
▪ قبل از استفاده از طناب ها، آن ها را به دقت بازبینی كنید و از اطمینان از سالم بودن، از آن ها استفاده نمایید.
▪ در صورت زدگی طناب ، حتماً ضمن علامت گذاری و یا جداكردن آن از دیگر طناب های سالم، دیگر كاربران را نیز با خبر سازید.
▪ بسته به نوع استفاده و كاربری، هر طناب عمر مفیدی دارد كه بعد از آن بایدكنار گذاشته شود. نهایت این عمر ۵ تا ۶ سال است و حتی اگر از طناب استفاه نكرده اید. بعد از این مدت باید آن را دور بیاندازید! كلیه ابزار نایلونی برای خود عمر مفیدی دارند و طناب هم از این قاعده مستثنی نیست ۳ تا ۴ سال حداكثر زمانی است كه می توان از یك طناب استفاده كرد (در بعضی از برنامه ها و یا صعودها) ۲ سال برای استفاده منظم و هفتگی ، ۱ سال برای استفاده بیش از یك روز در هفته .
● روش جمع كردن طناب
مربی گرامی! برای جمع كردن (حلقه كردن طناب) روش های گوناگونی وجود دارد كه ۲ روش یك لا و دو لا آماده داده شود. ضمناً نحوه پرتاب طناب و چگونگی رعایت نكات ایمنی در هنگام پرتاب به كارآموز آموزش داده شود. تفهیم اهمیت گفتن كلمه طناب به كارآموز و رعایت جهت وزش باد، سرعت چرخش و پرتاب هنگام پرت كردن طناب
● نوار (تسمه ) Tape
یكی از ملزومات كوهنوردی بوده و در موارد مختلف از آن استفاده می شود. از این موارد می توان به استفاده از آن در كارگاه ها و حمایت های میانی اشاره كرد. نوارها با توجه به عرض، طول، ضخامت، یك لا و دو لا بودن ، دارای مقاومت های گوناگونی هستند.
● كارابین Karabiner (uk), carabiner (us) , Biner, crab, Krab
وسیله ای است فلزی، ساخته شده از آلیاژ آلومینیوم كه برای اتصالات ابزار كوهنوردی مورد استفاده قرار می گیرد. كارابین در دو شكل عمومی D و گلابی به صورت های ساده یا پیچ دار ساخته می شود كه هر كدام دارای كاربرد خاصی است. مقاومت كارابین (میزان وزنی كه می تواند تحمل كند) به واحد كیلونیوتن بر روی بدنه آن نوشته شده است.
● اجزای كارابین :
▪ بدنه اصلی
▪ ضامن
▪ فنر
▪ سوزن
▪ مهره و پیچ (در كارابین های پیچ دار)
▪ كاربین ها از لحاظ شكل ظاهری و زاویه دهانه انواع گوناگونی دارند. هر یك از این انواع نیز كاربرد ویژه ای دارد.
● صندلی سنگنوردی Harness
وسیله ای است كه كوهنوردان با استفاده از آن از ضریب ایمنی بیشتری برخوردار می گردند و در صعود، فرود، حمایت و حمل وسایل فنی به كار می آید. صندلی های سنگنوردی در مدل های گوناگون و برای كاربردهای متفاوت ساخته می شود . دو گونه عمومی آن، صندلی های رگلاژدار و صندلی های ساده هستند . نوع رگلاژدار بیشتر برای صعودهای بلند یا صعودهای فنی زمستانه استفاده می شود.
● كفش و كتانی سنگنوردی Rock shooe
▪ كفش سنگنوردی: كفشی است كه مخصوص صعود روی دیواره های بلند طراحی شده است كه معمولاً تا روی قوزك پا را می پوشاند و كف تخت ) آن انعطاف كمی دارد. این نوع كفش ها پا را نسبت به كتابی سنگنوردی، در برابر سرما بهتر محافظت می كند.
▪ كتانی سنگنوردی : كفشی است كه دارای انعطاف بسیار بوده ،‌كف آن صاف و چسبنده و عاری از هر گونه عاج است. این كفش نیز در انواع مختلفی تولید می شود كه هر كدام كاربرد خاص خود را دارد. برای صعودهای رقابتی داخل سالن و تمرینات سنگنوردی بهتر است این كفش دقیقاً اندازه و چسب پا باشد.
● هشت فرود Figure
وسیله ای است به شكل عدد هشت انگلیسی كه فقط در فرودها و براساس شكست طناب عمل می نماید. این ابزار جهت حمایت توصیه نمی شود.
● كلاه كاسكت Helmet,Brain bucket
وسیله ای است برای محافظت از سر كوهنوردان در مقابل ضربه های احتمالی و ریزش سنگ و یخ .
● اسلینگ
تسمه هایی دو لا هستند كه دو سر آن به هم دوخته یا گره زده شده است. از این ابزار در حمایت های میانی ها و به منظور جلوگیری از شكست طناب و راحتی حركت ابزار از محل استقرار خود در جهات مختلف یا حول محورشان استفاده می گردد. همچنین از انتقال نیروی حاصل از حركت، فشارها، كشش و ضربه های ناگهانی طناب به حمایت های میانی جلوگیری می نماید.
● میخ piton
این ابزار معمولاً یا از فولاد نرم ساخته می شود یا از آلیاژ كروم و فولاد . میخ در انواع و اشكال مختلفی ساخته می شود. میخ ها را با چكش (شكل) در شكاف ها می كوبند. برای كوبیدن میخ، شكاف را طوری انتخاب می كنیم تا از بیرون بزرگتر و عریض تر از داخل تنگ و باریك باشد. چنانچه دو سوم یك میخ را بتوان با فشار دست وارد شكاف كرد میخ قوی و محكمی خواهید داشت. البته به یاد داشته باشید كه بلافاصله آن را با چكش به خوبی به درون شكاف بكوبید. اگر میخ به خوبی در سنگ فرو رفته باشد، صدای چكش، صدای زنگ داری خواهد بود. در این حالت با فرورفتن بیشتر میخ به درون شكاف صدا زیرتر می شود.
این صدا را سنگنوردان ایرانی اصطلاحاً صدای جان می نامند. در غیر این صورت صدای خفه ای كه به آن سنگنوردان ایرانی اصطلاحاً صدای مرگ می گویند، شنیده می شود. اگر میخ تا انتها در سنگ فرو نرفت، باید تسمه ای به دور آن انداخت تا از اهرم شدن آن جلوگیری شود.
● رول Bolt
زمانی كه هیچ شكافی در سنگ وجود ندارد و امكان نصب هیچ ابزاری نیست. از رول استفاده می شود. رول ها در سوراخی كه با یك مته در سنگ ایجاد می شود كوبیده می شوند و از مقاومت بسیار زیادی برخوردارند.
● گره ها Knots
مربی گرامی به كارآموزان خود اهمیت درست گره زدن را بارها گوشزد كنید. به طوری كه آن ها بتوانند گره ها را حتی با چشم بسته بصورت درست اجرا كنند.

منبع : واحد مرکزی خبر