جلال و جمال محمد(ص) بهداشت در سیره رسول خدا(ص)

● بهداشت بدن
استحمام كردن، شستشو، نظافت بدن و زدودن موهای آن از عوامل تأمین سلامتی و نظافت و از نشانه های آراستگی است.گرفتن ناخن، چیدن موی شارب، زدودن موهای زیربغل و شرمگاه نیز از همین نمونه هاست.پیامبر اكرم(ص) جمعه به جمعه موهای زائد بدن را می زدود، ناخن هایش را می گرفت و شاربش را كوتاه می كرد (۱)به روایت امام صادق (ع):«آن حضرت روز جمعه پیش از آنكه برای برپایی نماز جمعه از خانه بیرون رود، ناخن هایش را می چید و شارب خود را كوتاه می كرد.(۲)
چیدن ناخن و كوتاه كردن مو، به بهداشت آن كمك می كند، پیامبر اكرم (ص) به این نظافت حتی در مسافرت ها هم توجه داشت و هرگاه به سفر می رفت پیوسته پنج چیز را با خود داشت: آینه، سرمه دان،شانه، مسواك، و قیچی. (۳) هرگاه سر و صورت خود را می شست. موهای خویش را با «سدر» شستشو می داد.(۴)
آن حضرت علاقه داشت كه بر موی سر و صورت خود روغن های خوشبو كننده بزند، حتی به ابروها و شارب هم می زد. در سفره ها هیچگاه شیشه روغن و سرمه دان و قیچی و مسواك و شانه را از خود دور نمی ساخت. (۵)
● مسواك
رسول خدا(ص) اهمیت فراوانی به مسواك می داد، دندان هایش پیوسته براق و سفید بود وامت خویش را هم به مسواك زدن دستور می داد. هرگاه می خوابید، مسواك را بالای سر خود می گذاشت. قبل از خواب مسواك می زد.
وقتی از خواب بیدار می شد مسواك می زد. (۶)این نكته بهداشتی توصیه خدا به آن حضرت بود. می فرمود: آن قدر(از سوی خداوند) به مسواك فرمان داده شدم كه ترسیدم بر من واجب شود. (۷) نسبت به امت خویش نیز فرموده است كه : اگر نبود كه بر امتم دشوار سازم آنان را امر می كردم كه با هر نماز مسواك بزنند. می فرمود:(۸)
مسواك هم پاكیزه كننده دهان است هم موجب رضای الهی است و از سنت های مؤكدی است كه خداوند قرار داده است. (۹)
مجموعه آن چه در چهره و موی سر و صورت و لباس و دهان و دندان و بوی بدن و زیبایی ظاهری مطرح شد. سنت «تجمل » و آراستگی است كه در زندگی نامه حضرت رسول (ص) دیده می شود.
امت محمد (ص) نیز چه در مقابل امت ها و ملت ها و پیروان ادیان دیگر و چه به عنوان الگوی تأثیرگذار در دیگران، به اسوه ای همچون پیامبر خدا (ص) می نگرند كه رفتار اجتماعی اش با مردم و نحوه معاشرت او درجامعه، به نحوی بود كه محبوب دل ها شده بود و مردم از مصاحبت و هم سخنی و انس با آن حضرت لذت می بردند.
نظم و بهداشت و پاكیزگی، ره آورد غرب و اروپائیان نیست، بلكه متن دستورهای دینی و سنت های اسلامی است و بالاترین آن در وجود نازنین رسول مكرم تجلی یافته بود، آن هم با شرایط آن روزگار و كمبود آب و وسائل و امكانات.

جواد محدثی
۱-سنن النبی، علامه طباطبایی، ص ۹۴
۲- همان، ص .۱۰۶
۳- همان، ص .۱۰۹
۴- بحار الانوار، ج ۱۶، ص .۲۴۷
۵- مكارم الاخلاق، ص .۳۵
۶و۷ -بحار الانوار، ج ۱۶، ص .۲۵۳
۸- سفینه البحار، محدث قمی، ج ۱، ص .۶۷۴
۹-همان، ص .۶۷۵

منبع : روزنامه کیهان