بدلکاران در جنگ های «مختارنامه»

روزانه ۳۰۰ هنرور در صحنه های سریال تاریخی «مختار نامه» داوود میرباقری حضور دارند كه اغلب آنان سربازانی هستند كه در ارتش مشغول گذراندن دوران سربازی خود هستند. باد های سرد شهریار برای برخی از آن ها كه مجبورند از ساعت ها قبل با لباس مخصوص در صحنه حاضر باشند قابل تحمل نیست. بنابراین تا شروع فیلمبرداری اجازه دارند، كاپشن هایی را روی لباس های رزم نازكشان به تن كنند.
فیلمبرداری از حوالی ساعت ۱۰ صبح در میدان مقابل كاخ دارالعماره مكه آغاز شد و صحنه های اكشن حتی به كسانی كه در پشت دوربین بودند، گرمایی ویژه بخشید. در نخستین پلان، «مختار» در حالی كه لباسی سفید پوشیده و بر اسبی سفید سوار بود همراه با سپاهیان خود از كاخ دارالعماره خارج شده و با عده ای از سربازان مبارزه می كند. این صحنه با وجود دشواری ها در كنترل اسب ها و تك تك سیاهی لشكر ها پس از چند بار تكرار سرانجام به پایان رسید.
فیلمبرداری صحنه های پایانی سریال «مختارنامه» كه به جنگ های مختار اختصاص دارد در حالی طی روز های اخیر در احمد آباد مستوفی دنبال می شود كه گروه برای گرفتن صحنه های عظیم تری از جنگ های مختار ظرف روز های آینده عازم آبادان خواهند شد.فیلمبرداری صحنه های مربوط به جنگ های مختار از ۱۸ آبان ماه در دكور های ساخته شده در زمینی زراعی واقع در احمدآباد مستوفی كه سیما فیلم آن را اجاره كرده، آغاز شده است. این صحنه ها كه با حضور حدود ۳۰۰ تن هنرور مرد و در راس آنان تعدادی بدلكار گرفته می شود، مجال چندانی برای خودنمایی بازیگرانی كه شمشیرزدن و اسب سواری را از وظایف خود نمی دانند، باقی نمی گذارد و در چنین شرایطی داوود میرباقری كارگردان این سریال چاره ای ندارد جز این كه حتی به جای بازیگر نقش اول خود، از یك بدلكار استفاده كند. بدلكاری كه به صدد استفاده از ریش و موی انبوه سفید مختار، از فریبرز عرب نیا (بازیگر نقش مختار) قابل تشخیص نیست.
سرپرستی گروه بدلكاران را محمود اردلان بر عهده دارد. او علاوه بر این كار نقش پسر عمومی مختار كه در آن زمان زندانبان كوفه نیز بوده را بازی كرده است.اردلان از آمادگی گروهش كه متشكل از ۵۰ بدلكار هستند سخن گفت و برای اثبات آن از بدلكاری كه چندی پیش از ساختمان ۹ متری به پایین پرت شده بود، خواست تا نخستین حركتی را كه باید مقابل دوربین اجرا كند را انجام دهد.
داوود میرباقری كه سالی است كه زندگی اش را به احمدآباد مستوفی منتقل كرده، هر روز پیش از فیلمبرداری از محمود اردلان درباره حركات اكشنی كه باید در آن روز اجرا شود، می پرسد. سپس بر مبنای آن حركات دكوپاژ می كند. اردلان كه از فروردین به گروه «مختار نامه» محلق شده، مدت ها با بدلكاران خود تمرین كرده است.
وی در این خصوص می گوید: بدلكارانی كه در این مجموعه حضور دارند، پیش از این هرگزشمشیر نزده بودند، اما توانستند در مدت بسیار كمی این كار را یاد بگیرند. اكشن خیلی سخت است. برخی صحنه های باید چندین بار گرفته شود و بعضی بازیگران كه سن بالاتری دارند، توانایی آن را ندارند. به گفته وی، علیرضا فتحی، رییس انجمن بدلكاران خانه سینما، مسوولیت انتخاب بدلكاران برای حضور در مجموعه «مختارنامه» را بر عهده داشته است.یكی از پلان با گفتن این جمله از سوی عده ای از بازیگران و در راس آنان جعفر دهقان گرفته شد.
این پلان كه تصویری نزدیك از سربازان سپاه مختار را در مقابل چشم بیننده قرار می دهد، با نگاه اشتباه یكی از هنروران مجددا تكرار شد.آخرین و دشوار ترین پلان جنگ های مختار در پنج شنبه ۱۸ آبان ماه صحنه ای بود كه مختار و اسبش هر دو به زمین می خورند. این دو همزمان با هم از زمین بر می خیزند و مختار پیاده جنگ را ادامه می دهد. برای خواباندن اسب بر روی زمین یكی از پاهایش را با طناب بسته و دو مرد او را روی زمین نگه داشته بودند و به محض فرمان شروع از سوی كارگردان این دو مرد كنار رفته و اسب با دیدن بلند شدن بدل مختار از روی زمین به سرعت بلند می شد. اما پای بسته مجال حركت به او نمی داد. این صحنه چندین بار تكرار شد و اسب بیچاره در آخرین برداشت ها دیگر رمقی در تن نداشت.
در تمامی صحنه های اكشن محمود اردلان در حالی كه شمشیر یا تبری در دست در كنار بدلكاران بود و بازی آنان را به شیوه ای كه گویی خود در صحنه حضور دارد دنبال می كرد. در مواردی او حتی پیش از میرباقری فرمان كات را صادر می كرد، چرا كه بدلكاری كارش را خوب انجام نداده بود.كاخ دارالعماره مهمترین دكور این مجموعه محسوب می شود و بیشترین زمان صرف طراحی و ساخت آن شده است. این بنا ابتدا با هدف گرفتن صحنه های مربوط به كاخ دارالعماره كوفه با روبنایی گچی، در حالی كه خط كوفی بر روی دیوار های آن به چشم می خورد، ساخته شده است و از آن جا كه قرار بود دوران حكومت ۷ حاكم كوفه در این كاخ به نمایش درآید، هر دوره با ویژگی ای خاص طراحی شد.
حال این بنابی شكیل و گران برای تبدیل به كاخ دارالعماره مكه در حال بازسازی است و قرار است دیوار ها از پایین تا نیمه تداعی كننده ساختار سنگی بوده و از نیمه به بالا چوبی باشند.لوكیشن زندان كوفه كه در پشت كاخ دارالعماره ساخته شده از دكور های جذاب و مخوف سریال «مختارنامه» است.
جلیل فتوحی نیا، طراح صحنه سریال «مختارنامه»، از كاخ دارالعماره مكه و كوشك سفید به عنوان بنا های در حال ساخت یاد كرده و درباره تخریب برخی بنا ها می گوید: اگر این تخریب برای بهتر شدن باشد اتفاقی كه در كاخ دارالعماره كوفه افتاد خوب است، اما مطمئن باشید روز آخر كه قرار است تمام این بنا ها خراب شوند، هیچ كدام از ما این جا نخواهیم بود.از دیگر لوكیشن های سریال «مختار نامه»، میدان شهر كوفه است كه تا به حال چند جنگ در آن فیلمبرداری شده، اما الان به محلی برای نگهداری اسب ها و وسایل اضافی مبدل شده است.در زمینی كمی دورتر از میدان كوفه، تپه ای دیده می شود كه گفته می شود زاییده خاك هایی است كه از این زمین كشاورزی برداشته شده است.مسجد كوفه كه سال گذشته در آن فیلمبرداری شد، به مانند برخی دیگر از دكور های كوفه به انبار نگهداری وسایل تبدیل شده است.
در این دكور سربسته لباس ها را انبار و در آن را قفل كرده اند.اتاق جلوه های ویژه گریم، پر از ماسك های عجیب و غریبی است كه در عالم واقعیت چنین موجوداتی را نمی توان یافت. این ماسك ها كه توسط مسوول جلوه های ویژه گریم، عبدالله اسكندری طراحی شده اند «رویا های مختار» را به تصویر می كشند.در اتاقی پشت اتاق جلوه های ویژه گریم، سرهای بریده به دیوار آویزان شده اند. با نگاه دقیق به این سر های بریده شده، بازیگرانی چون محمد خیری، فریبرزعرب نیا، مهدی فخیم زاده، حبیب دهقان نسب را می توان شناخت كه هر كدام یا در صحنه هایی پیش از این كشته شده اند یا قرار است پس از این كشته شوند. در این اتاق همچنین جنازه ایستاده میثم تمار با بازی پرویز پورحسینی وجود دارد.

گزارش پشت صحنه سریالی تاریخی به كارگردانی میرباقری

منبع : روزنامه ابرار