پارک خودروها هم دردسرهای خودش را دارد

در معابری كه از ابتدا برای حركت ترافیك در نظر گرفته شده اند می بایست تسهیلات پاركینگ در خارج از سطح معبر تدارك دیده شود البته اقدامات برای به حداقل رساندن پیامدهای مربوطه و ایجاد شرایط امن تر انجام می شود.تهران به حدود ۵۰۰ هزار جای پارك جدید نیاز دارد، منظور از جای پارك جایی به غیر از حاشیه خیابان هاست، جایی كه به رفت و آمد ماشین ها لطمه ای نزند و باعث تصادف هم نشود.تجارب كشورهای صنعتی نشان می دهد كه خودروهای پارك شده یا خودروهایی كه در حال پارك یا خروج از پارك هستند، در نزدیك به ۱۰درصد از كل تصادفات نقش دارند. همچنین پارك خودروها یكی از عواملی است كه به میزان ۸ الی ۱۰درصد مرگ و میر عابران پیاده را شامل می شود. به صورت ایده آل پاركینگ می بایست فقط در مواردی مجاز باشد كه خودروهای ثابت هیچگونه تداخلی با حركت ایمنی و آزادانه خودروهای در حال حركت نداشته باشند. در معابری كه از ابتدا برای حركت ترافیك در نظر گرفته شده اند، می بایست در صورت امكان، تسهیلات پاركینگ در خارج از سطح معبر تدارك دیده شود. البته انجام این امر در تمامی موارد امكانپذیر نیست و به همین خاطر اقدامات برای به حداقل رساندن پیامدهای مربوطه و ایجاد شرایط امن تر و كاهش تداخل های بین عابران پیاده و خودروها كه می تواند ناشی از خودروهای پارك شده باشد، طراحی شده اند.اینگونه مشكلات در برخی از كشورهای درحال توسعه بسیار بحرانی تر بوده و كنترل آن دشوار است. برنامه ریزی مراكز تجارتی عمدتا بدون در نظر گرفتن نیازهای خودروها انجام پذیرفته است و نتیجه امر این بوده است كه تقاضای پاركینگ بسیار بیشتر از فضای موجود پاركینگ است. این امر باعث می شود رانندگانی كه در جست وجوی محل پارك هستند، دچار اتلاف وقت شده و ترافیك و آلودگی نیز افزایش یابد. پارك غیر قانونی خودروها بسیار رایج بوده و معمولا به پیاده روها نیز تجاوز می شود كه این امر آنها را مجبور به استفاده از سطح خیابان می كند. قانون نیز به صورت ضعیف، اجرا می شود كه این خود نیز به همراه رانندگان بی نظم و عصبی باعث ایجاد خطراتی برای عابران پیاده و رانندگان می شود برنامه ریزی نادرست و استقرار ساختمان ها، پاركینگ ها و معابر در نقاط نامناسب باعث ایجاد خطرات پیش بینی نشده ای برای مردمی می شود كه پس از پارك خودرو خود، به پیاده روی در سطح خیابان مجبورند. پاركینگ كنترل نشده در مجاورت معابر اصلی می تواند باعث ایجاد شرایط ناامن شود زیرا ممكن است خودروهایی كه سرعت خود را به منظور پارك كردن كاهش می دهند یا در حال خروج از پارك هستند با ترافیك عبوری تداخل كنند.
راه حل های ممكن
با برنامه ریزی دقیق تر و تدارك و كنترل تسهیلات پاركینگ می توان از بسیاری از این مشكلات اجتناب كرد. هنگام برنامه ریزی پاركینگ، می بایست سه عامل مهم در نظر گرفته شود: نیاز به حداكثر رساندن دسترسی به فعالیت های مولد ترافیك، نیاز به حداقل رساندن مزاحمت برای ترافیك عبوری و نیاز به حداقل رساندن تصادفات مرتبط با ترافیك.
این امر می تواند به صورت زیر انجام پذیرد:
- می بایست از پارك كردن در خیابان های شریانی كه حامل حجم های زیاد ترافیك هستند، اجتناب كرد. همچنین با استفاده از ممنوعیت های پاركینگ تمام روز یا بخشی از روز در خیابان های اصلی، پارك خودروها را به خیابان های فرعی منتقل كرد، برای مولدهای اصلی ترافیك در طول این مسیرها بایستی در صورت امكان، پاركینگ خارج از سطح خیابان تدارك دیده شود تا جوابگوی نیازهای آنها و بازدیدكنندگان باشد.
- در خیابان های شلوغ مراكز خرید، می بایست از باریك كردن سطح خیابان استفاده كرد تا تفكیك شخص بین سطح خیابان برای ترافیك عبوری و خودروهای ثابت به وجود آید. این امر را می توان با گسترش پیاده روها برای ایجاد محوطه هایی در خارج از سطح خیابان با عرض كافی برای پاركینگ و مانورهای مربوطه انجام داد تا تداخلی با ترافیك عبوری ایجاد نشود.
- می بایست در صورت امكان در نواحی مسكونی پاركینگ خارج از سطح خیابان ایجاد شود. اگر این امر غیرممكن باشد (مثلا در مجتمع های پرتراكم) می توان در نزدیكی محوطه از پاركینگ در سطح خیابان استفاده كرد تا محوطه های پاركینگ مخصوص ساكنان فراهم شود.
- در نواحی صنعتی، تریلی های بزرگ نیاز به خطوطی دارند كه حدود سه ونیم متر عرض داشته باشند. در صورتی كه پارك در كنار خیابان ممنوع نشده باشد و بر اجرای آن نظارت نشود، می بایست از یك عرض اضافی سه متری برای فضای پاركینگ استفاده كرد.
- از برنامه های پاركینگ در مراكز شهر برای سهمیه بندی فضای پاركینگ (با استفاده از پاركومتر، بلیت پاركینگ یا نگهبان پاركینگ) استفاده می شود. هزینه های مربوطه در مراكز شهری بیشتر است و معمولا حداكثر زمان مجاز در حدود یك ساعت یا كمتر است. این هزینه ها با دورتر شدن از مركز شهر كاهش یافته و حداكثر زمان مجاز پارك افزایش می یابد.خلاصه اینكه خودروهای پارك شده، درحال پارك یا در حال خروج از پارك باعث سدمعبر، مزاحمت و بروز خطر برای عابران پیاده و رانندگان می شوند. ارائه فضای پاركینگ خارج از خیابان با ورودی ها و خروجی های كاملا مشخص در موارد امكان و انتقال پارك خودروها به خیابان های فرعی می تواند با افزایش قابلیت دیگر عابران پیاده و هدف تداخل های بین خودروهای در حال پارك و خودروهای در حال حركت باعث ایجاد شرایط ایمن تر شود. همچنین باریك كردن خیابان ها و استفاده از فضای زائد برای ایجاد محوطه های پاركینگ خارج از سطح خیابان نیز می تواند به عابرانی كه قصد عبور از خیابان را دارند كمك كند و امكان انجام مانورها را به صورت ایمن و بدون مزاحمت برای جریان عبوری ترافیك فراهم كند. استفاده عاقلانه از ممنوعیت های پاركینگ به صورت تمام روز یا بخشی از روز، خیابان های مهم را از جریان عبوری ترافیك با كاهش تداخل ها و افزایش ظرفیت و ایمنی، آزاد نگاه می دارد.

حسین سپهری

منبع : روزنامه همشهری