معضل ملی بنزین؛ لزوم هماهنگی میان سازمان های مرتبط

در این مقاله مسأله لزوم به هماهنگی میان سازمان­های متولی در جهت كاهش مصرف بنزین می­پردازیم:

معضل چیست؟
مصرف روزانه بنزین در کشور ما در سال ۱۳۸۲ به حدود ۵۶ میلیون و ۸۰۰ هزار لیتر رسید که از این میزان بنزین مصرفی، حدود ۴۰ میلیون لیتر را پالایشگاههای کشور تولید می‌کنند. از این رو، میان میزان بنزین تولیدی در داخل و بنزین مورد نیاز کشور حدود ۱۶ میلیون لیتر فاصله وجود دارد که نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۵۲.۵ درصد افزایش پیدا کرده است و باعث شده است که هزینه واردات بنزین هم ۵۵ درصد رشد داشته باشد. این در حالی است که در حال حاضر، پالایشگاه‌های کشور با حداکثر ظرفیت‌های خود فعالیت می‌کنند و برای واردات بیشتر بنزین با محدودیت ظرفیت اسکله‌ها نیز مواجه خواهیم بود.
با وجود چنین مشکلاتی برای تأمین بنزین مورد نیاز کشور، میزان قابل‌توجهی از بنزین تولیدی و وارداتی، به علت تفاوت قیمت با کشورهای هم­جوار، از مرزهای کشور به صورت قاچاق خارج می‌شود. همچنین، روند مصرف نیز به نحوی است که طبق پیش‌بینی‌های انجام شده، مصرف بنزین در خلال سالهای برنامه چهارم توسعه کشور به ۱۰۰ میلیون‌لیتر در روز خواهد رسید.

عدم هماهنگی میان سازمان‌های مسئول
برای حل مشکلات ناشی از کمبود بنزین و معضلات تأمین آنها، راهكارهای مختلفی از طرف نهادها و سازمان‌های مرتبط با موضوع ارائه شده است و برنامه‌هایی نیز در دستوركار این سازمان‌ها قرار گرفته است؛ اما نكته قابل توجه این است كه برنامه‌های تدوین‌شده در نهادهای مختلف با هم هماهنگ نیست‌ و به همین دلیل، علیرغم هزینه‌های زیادی که به‌طور پراكنده و بدون یك جهت‌گیری هماهنگ صرف می‌شود، این برنامه‌ها نمی‌توانند در نهایت تأثیری مطلوب در حل معضل بنزین داشته باشند.
تعدادی از برنامه‌هایی که برای حل مشکل بنزین در در دستور كار نهادهای مختلف قرار گرفته‌ است عبارت است از:

۱. ارتقای تكنولوژی خودروها،
۲. اجرای طرح جامع پالایشگاه­ها و بهبود عملکرد آنها،
۳. گاز‌سوزكردن خودروها ( CNG و یا LPG )
۴. حذف یارانه بنزین،
۵. بهبود وضعیت حمل‌ونقل و ترافیك،
۶. جمع‌آوری خودروهای فرسوده،
۷. جمع‌آوری خودروهای پرتردد،
۸. تبدیل گاز به فرآورده‌های نفتی GTL ،
۹. استفاده از كارت هوشمند و جلوگیری از تلفات بنزین در جایگاه‌ها؛

ضروری است موارد بالا با در نظرگرفتن شرایط اقتصادی، فنی و تكنولوژیكی، اجتماعی و سیاسی کشور و توجه به زیرساخت‌های موجود، در یك نگاه كلی و جامع اولویت‌بندی شوند و پس از آن، برای اجرا به متولیان مربوط محول گردند.
۱. هر كدام از موارد بالا تا چه میزان در كاهش تفاضا یا افزایش تولید مؤثر خواهد بود؟
۲. هر كدام از مواد بالا چقدر عملی هستند و در چه مرحله‌ای از اجرا قرار دارند؟
۳. كدام یك از این طرح‌ها با توجه به تمام جبنه‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و غیره اولویت دارند و چه حمایت‌های قانونی و مالی جهت پیش‌برد آن در نظر گرفته شده است؟
۴. آیا طرح گازسوز كردن خودروها با روند پیشرفت فعلی آن، می‌تواند نقطه امیدی برای جایگزینی قسمت اعظم بنزین مصرفی در حمل‌ونقل باشد؟
۵. آیا بهتر نیست همه این موارد بررسی شوند و در یك برنامه كلی‌نگر اولویت بندی شوند و آنگاه به مرحله اجرا گذاشته شوند؟ چه نهادی می‌تواند باید متولی این امر باشد؟
پس از پاسخ به این سؤالات است که می‌توانیم گام‌های مطمئنی در حل معضل بنزین كه می‌تواند به یك تهدید ملی تبدیل شود، برداریم.

منبع : شبکه تحلیلگران تکنولوژی ایران