حال سینما همچنان خوب است

دوران تازه برخلاف انتظاری كه وجود داشت دوره ركود نیست. فیلمسازان ما مثل همیشه ثابت می كنند بیشترین قابلیت تطبیق با شرایط را دارند و می توانند در هر فضایی كار كنند. اتفاقا بیشتر از فضای باز برای كار كردن، آنها نیازمند ثبات كاری و حرفه ای هستند و اگر این مورد مهیا باشد، خیلی زود آنها سوژه ای مناسب شرایط تازه برای خود پیدا می كنند.
قرار نیست رویابین باشیم. اتفاقی هم كه افتاده اتفاق تازه ای نیست. در سال های اخیر بسیار اتفاق افتاده كه عمده فیلمسازان مطرح ایرانی مشغول كار باشند و بعد هم عملا اتفاق حاصل از این فیلمسازی بزرگان چیزی در حد هیچ باشد. عادت داریم. عادتمان داده اند. با این حال خبرهای تولید سینمای ایران هم وسوسه كننده است. این را نمی شود انكار كرد. بگذارید ببینیم حال سینمای ایران این روزها چطور است؟
خبرها چنین چیزهایی ا ست. از موج نویی ها داریوش مهرجویی فیلمش را تمام كرده، مسعود كیمیایی همین هفته كلید می زند و بهرام بیضایی هم با همان شكل همیشگی خبر و شایعه كاری در مرحله پیش تولید دارد. كیارستمی هم اگر فیلم هایش جزء تولیدات این سینما به حساب آید، فیلمی تازه ساخته. فیلمسازان نسل همراه هم فیلم دارند.
سیروس الوند تله را ساخته و داودنژاد در تدارك یك كار تازه است. از بخش بدنه نسل دوم فریدون جیرانی فیلمش را این ماه آغاز می كند، كیومرث پوراحمد به جنوب رفته تا در حال و هوایی متفاوت با این سال ها كار كند و محمدعلی سجادی هم «جن زده» را خواهد ساخت. محمدمهدی عسگرپور را هم اگر در این دسته بگذاریم «اقلیما»یش می تواند كنجكاوی برانگیز باشد. «خون بازی» رخشان بنی اعتماد را هم فراموش نكنید. از فیلمسازان جنگ، هم ملاقلی پور فیلم ساخته و هم درویش كارش را به پیش تولید برده و حمیدنژاد هم تحقیق روی پروژه اش را آغاز كرده. نسل سوم هم با كارهایی تجربی تر هست. كارهای امیرشهاب رضویان، بهمن قبادی، مهدی كرم پور و نیكی كریمی می تواند تابلوی كاری نسل سوم باشد.
رفیق مطبوعاتی مان اصغر نعیمی هم اولین فیلمش را می سازد تا در این سیاهه جا بگیرد. آنها هم كه نیستند و نامشان را نیاوردم عمدتا در تلویزیون مشغولند. ابراهیم حاتمی كیا، داود میرباقری، مسعود جعفری جوزانی و چند نام دیگر. نتیجه گیری ها را می شود از همین جا شروع كرد.
دوران تازه برخلاف انتظاری كه وجود داشت دوره ركود نیست. فیلمسازان ما مثل همیشه ثابت می كنند بیشترین قابلیت تطبیق با شرایط را دارند و می توانند در هر فضایی كار كنند. اتفاقا بیشتر از فضای باز برای كار كردن، آنها نیازمند ثبات كاری و حرفه ای هستند و اگر این مورد مهیا باشد، خیلی زود آنها سوژه ای مناسب شرایط تازه برای خود پیدا می كنند. این كه خیلی ها این روزها مشغول هستند دقیقا به همین دلیل است.
یك جور آرامش در ثبات اقتصادی و حرفه ای سینما. از سوی دیگر جشنواره ای كه پیش رو داریم اولین جشنواره ای است كه فیلم هایش در جایگاه سیاست های سینمایی دولت تازه ارزیابی می شود. این كه از گوشه و كنار می شنویم به تهیه كنندگان گفته شده فیلم های مهم باید تا جشنواره منتظر بمانند و در آنجا كنار هم دیده شوند به همین دلیل است. قرار است جشنواره فجر امسال تصویری آرمانی از اتفاق های این سینما باشد.
نسل اول، نسل دوم و نسل سوم هركدام نماینده ای داشته باشند تا اثبات شود همه در این سینما كار می كنند. آنهایی هم كه اصلا نیستند، یا درباره شان فیلمی ساخته می شود یا فیلمی در دو سه پروژه مستندسازی ها داشته اند. می بینید كه چقدر همه چیز خوب است، اوضاع رو به راه است و این سینما چنان كه جعفری جلوه پیش بینی كرده بود به سمت آرامش حركت می كند. سینمای جشنواره ای هم كه روبه زوال است و این تنها سایه سیاه روی سر سینمای ایران هم دارد رخت برمی بندد و كنار می رود. چه كسی فكر می كرد روزی روزگاری «چهارشنبه سوری» فیلمی از سینمای بدنه نماینده ایران در جشنواره معتبری مثل لوكارنو باشد
زمانی یكی از گزارش های ثابت نشریات سینمایی چنین چیزی بود: «فیلم هایی كه رنگ پرده را ندیده اند...». خب این روزها حتی این فیلم ها را هم می شود دید. دستفروش های كنار خیابان ها آنقدر فرهنگی و بامحبت با مخاطبان سینمای ایران روبه رو می شوند كه در كنار نسخه های «آتش بس» و «چند می گیری گریه كنی»، «ده» و «آفساید» هم به آنها عرضه می كنند تا نشان دهند نه تنها پول دغدغه شان نیست كه در كار عرضه فرهنگ هستند و همه این مدت، این ما بوده ایم كه در موردشان اشتباه می كرده ایم.
DVD فیلم های هنری، كارهای محسن مخملباف و امیر نادری در دسترس است و چه اهمیتی دارد كسی به این فكر كند كه فاصله «تنگنا» با «منهتن از روی شماره» یا «هنرپیشه» با «جنسیت و فلسفه» چقدر است. اینها تب است. می افتد. آنچه اهمیت دارد، این است كه همه كار می كنند. در هر جای دنیا. اصلا همین كه سه فیلمساز ایرانی از سه كشور مختلف فیلم شان پیش چشم اعضای آكادمی اسكار قرار می گیرد یعنی اینكه سینمای ما ابعادی جهان وطنی هم پیدا كرده است. بیشتر از این، سینمای ایران باید به چه توقعی پاسخ دهد.
اینها گزارش احوال سینمای ما است. چندماه پیش، در جشنواره ای كه بهترین فیلم اش «به نام پدر» شناخته شد، گزارش دادیم كه «حال سینما خوب است». با شش ماه فاصله همچنان حرف تازه ای برای گفتن نیست. «حال سینما همچنان خوب است».

خسرو نقیبی

منبع : روزنامه شرق