نام‌های ”بیگانه“ ترکی و عربی

یکی از ابعاد و عواقب کم بررسی شده نفوذ دولت انگلیس در ایران، پدیده ”استحاله قومی تدریجی به‌وقوع پیوسته در حاکمیت و بافت ملی مردم ایران“ است که هم‌زمان با استیلای این دولت و از سال‌های نخستین سده بیست آغاز و تا به امروز پیدا کرده است.
انگلستان پس از آنکه با به زیر کنترل در آوردن هیئت حاکمه ایران موفق به شکست حرکت نوجوی مشروطیت سال‌های ۱۹۰۵ ـ ۱۹۰۶ شد، به گستراندن دامنه حاکمیت مطلقه خویش بر دولت و کشور ایران متمایل گشت و در این رابطه خرده و کلان طرح‌های کوتاه و دراز‌مدت بسیار و همه‌جانبه‌ای را طراحی و یک به یک به اجرا گذارد. در واقع ”به شکست کشانیدن انقلاب مشروطیت“ خود می‌بایست نخستین این طرح‌ها به‌شمار آید. ”قرارداد وثوق‌الدوله“ که با هدف تبدیل کشور به مستعمره رسمی انگلستان عقد شده بود یکی دیگر از این طرح‌ها بود.
در آن سال‌ها جنوب ایران صحنه قیام تورکان به رهبری ”صولت‌الدوله قشقائی“ بر علیه پلیس اشغال انگلیس در جنوب، و خراسان و آذربایجان به مراکز حرکات دموکراتیک، ضد امپریالیستی و متحد تورک‌های این مناطق به ترتیب به رهبری ”کلنل محمدتقی‌خان پسیان“ و ”شیخ محمد خیابانی“ تبدیل شده، افزون بر آن موج بلشویک‌گرائی آذربایجان و آذریان را فراگرفته بود. در سمت دیگر اندیشه و پراتیک سیاسی ایران با رنگ‌های گونه‌گون بینش نو و جنبش آرمان‌خواه چپ در سیمای سه آذری به نام، ”حیدرخان عموغلو تاری وتردی“ و بعدها ”دکتر تقی ارانی“ و ”سلیمان میرزا محسن اسکندری“ آشنا می‌گشت.

منبع : سایت یاشیل میشو