سرفه های بی امان

آسم بیماری است كه در اثر انقباض راه های هوایی ایجاد شده و باعث اختلال در سیستم هوارسانی به ریه ها می شود. توجه به این اصل كه مواد غذایی می توانند برای مبارزه با بیماری آسم مفید باشند، باوری بسیار قدیمی است.
افراد مبتلا به این بیماری از حملات یا دوره های شدیدی به هنگام وارد شدن هوا به داخل ریه و دشواری در تنفس، رنج می برند. این حملات زمانی بروز می كنند كه مجاری هوایی در ریه ها در اثر عوامل خاص دچار بیش فعالی شده و سپس ملتهب می شوند.
اگرچه از نظر بیماری شناسی، آسم یك بیماری پیچیده ای است كه هنوز صددرصد به اسرار آن پی برده نشده، ولی در مورد انواع مواد غذایی كه ممكن است در كنترل آسم مؤثر باشد، بر مبنای مطالعاتی كه در رابطه با غذاها و كنترل این بیماری انجام شده، تا حدود زیادی و بیشتر از هر زمان اطلاعات مفیدی در اختیار كارشناسان قرار گرفته است.
مشخصات آسم به طور خیلی ساده، شامل حمله های مكرر و عودكننده سرفه، خس خس كردن سینه، تنگی نفس و كوتاهی تنفس كه ممكن است این علائم ملایم و قابل تحمل و در برخی موارد خیلی شدید و مرگ زا باشد. نظر كارشناسان در حال حاضر این است كه مهمترین علت این ناراحتی، التهاب مزمن و ضخیم شدن دیواره لوله های برونش ها و مجاری بینی است كه منتهی به اسپاسم عضلانی و انقباض مجاری هوا و در نهایت مشكلات تنفسی می شود.
درمان شایع پیشگیری از حملات حاد و همچنین كنترل درازمدت بیماری است، به این دلیل كه در روش درمان آسم در درجه اول به مبارزه با التهاب پیگیر و پایدار آسم توجه شود. داشتن رژیم غذایی مناسب ممكن است برای پیشگیری و تسكین حمله های آسم به چهار طریق عمده مؤثر باشد. ۱- كمك به رفع التهاب مجاری هوا ۲- بازكردن و گشودن مجاری هوا ۳- رقیق كردن و شل كردن اخلاط در ریه ها و ۴- بالاخره با جلوگیری از عكس العمل های آلرژی كه حمله های آسم را تحریك می كنند.
نقش غذاها در كنترل بیماری آسم از دیر باز مورد توجه بوده است تا جایی كه از نسخ پزشكی مصری در روزگاران كهن آمده است كه حكمای آن زمان از انجیر و انگور و كندر و زیره و میوه درخت سرو برای درمان آسم استفاده می كردند.
در طب سنتی چینی هم برگ های بوته چای را برای تسكین آسم تجویز می كردند، از برگ های چای هم بعدها در سال ۱۸۸۸ میلادی تركیب شیمیایی ضد آسم تئوفیلین استخراج شد كه به عنوان دارو هنوز هم توصیه می شود. همچنین حكمای یونان و رم مواد خوراكی از قبیل سیر، فلفل و دارچین را برای كنترل آسم تجویز می كردند. امروزه مشخص گردیده كه برخی از غذاها تأثیرات درمان كننده بر این بیماری دارند، در زیر به برخی از آنها اشاره می كنیم.
پیاز: توصیه كارشناسان به مبتلایان به آسم این است كه در رژیم غذایی خود مرتباً از پیاز استفاده كنند. پیاز حداقل دارای سه تركیب شیمیایی طبیعی ضد التهاب دارویی است كه به عامل زیربنایی بیماری آسم یعنی به التهاب حمله می كند.
دكتر دورش - از دانشگاه گوتنبرگ در ایالت ماینز آلمان كشف كرده است كه عصاره پیاز حاوی یك تركیب شیمیایی ضدالتهابی به نام دی فنیل تیوسولفینات است كه خاصیت ضدالتهابی آن حتی قوی تر از داروهای ضدالتهابی موسوم به نام پرونیزون است.
در این آزمایش وقتی به عده ای از افراد داوطلب قبل از اینكه در تماس با محرك ها قرار داده شوند، مقداری عصاره پیاز داده شد كه خوردند، حمله های آسمی برونشی آنها ۵۰ درصد تخفیف یافت. دكتر دورش این خاصیت جالب پیاز را مدیون وجود تركیب های شیمیایی تیوسولفینات در پیاز می داند كه تركیب ضدالتهابی بسیار قوی است.
●روغن ماهی: ماهی های چرب آب های سرد سرشار از ماده ای مغذی به نام اسیدهای چرب امگا ۳ هستند كه خاصیت ضدالتهابی آنها به اثبات رسیده است. این ماده ضدالتهابی كه به مدت ۱۰هفته مقدار ۲۴۰گرم ماهی چرب ماكرول در روز داده شده بود، ۵۰ درصد از تولید مواد التهاب زا به نام لوكوترین ها كاسته شده بود (لوكوترین ها از نظر تحریك انقباض برونش ها، هزار بار از هیستامین قوی ترند.)
این آزمایشات مشخص كرد كه اگر به طور مرتب در مدت درازی از ماهی های چرب سرشار از روغن ماهی دارای اسیدچرب امگا۳ نظیر ماهی ماكرول، ماهی آزاد، ساردین، قزل آلا و تن خورده شود، به طوری كه مرتباً حمله های مكرر و متناوب آسم را در مجاری هوا سركوب نماید، ممكن است در پیشگیری حمله های آسم اثر محسوس داشته باشد.
البته در یك آزمایش مشاهده شده است كه روغن ماهی در مورد اشخاصی كه به آسپیرین حساس هستند، انسداد مجاری هوا را بدتر می كند. بنابراین مصرف روغن ماهی به خصوص مصرف ماهی های چرب باید با مشورت پزشك صورت گیرد.
میوه ها و سبزی ها: مصرف هر روزه میوه ها و سبزی ها تازه به خصوص انواع سرشار از ویتامین Cدر كنترل حملات آسمی و كاهش آنها، بسیار كارآمد است. در آزمایشی مشخص شد كه مصرف حداقل ۳۰۰ میلی گرم ویتامین Cاحتمال خس خس كردن آسمی را تا ۳۰ درصد كاهش می دهد. این مقدار ویتامین C با خوردن سه پیمانه و یا سه لیوان متوسط آب پرتقال و یا سه پیمانه كلم بروكلی در روز تأمین می شود. از منابع خوب ویتامین C می توان به مركبات(پرتقال، گریپ فروت، لیموترش و شیرین) كلم بروكلی، كلم سفید، آناناس، جعفری تازه، گوجه فرنگی و ... اشاره كرد.
همچنین میوه های زرد تا نارنجی مثل زردآلو، هویج، كدو، آلو و .... به دلیل دارا بودن بتاكاروتن از خواص آنتی اكسیدانی و ضدالتهابی برخوردارند.همچنین سبزی های سبز تیره مثل كاهو، اسفناج، بروكلی و... نیز سرشار از مواد ضداكسیدكننده است. بنابراین مصرف حداقل ۶-۵ وعده از سبزی ها و میوه های تازه به افراد درگیر با این بیماری، توصیه می شود.
گوشت ها: تحقیقات مشخص كرده است كه افراد مبتلا به آسمی كه مصرف محصولات دامی را در رژیم غذایی خود بسیار محدود می كنند، علائم آسم آنها تخفیف می یابد.
دانشمندان معتقدند كه در این صورت تماس بیمار با مواد آلرژی زا یعنی موادی كه باعث تحریك آسم می شود، قطع می گردد، به طور مثال شیر حاوی پروتئینی است كه سبب افزایش ترشح ماده مخاطی راه هایی هوایی می شود، این مسئله در بیماران آسمی باعث تجمع مخاط در راه های هوایی شده و مشكل فرد را بدتر می نماید.
●مواد تند: توصیه دانشمندان این است كه برای تخفیف آسم از مواد غذایی تند استفاده كنید، فلفل قرمز تند، خردل، سیر و پیاز در بیماران آسمی، تنفس را راحت تر می كند زیرا باعث می شوند مجاری هوا باز شوند. مطالعات نشان داده است كه تركیبی شیمیایی به نام كاپسائی سین یعنی ماده تندی كه در فلفل قرمز وجود دارد، دارای خاصیت ضدالتهاب است و وقتی كه استنشاق شود در اشخاصی كه مبتلا به آسم خفیف هستند، اثر بازكننده برونش ها را دارد و سیر و پیاز نیز ضدالتهاب هستند(بدیهی است در صورتی كه بیمار حساسیت به خوردن ادویه تند و سیر و پیاز نداشته باشد).
●كافئین:در دهه ۱۸۹۰ ۱۸۸۰ میلادی كافئین داروی درجه اول ضد آسم به شمار می رفت و در سال ۱۹۳۰ ۱۹۲۰، تئوفیلین (Theophilline) جانشین كافئین شد.
شواهدی در دست است كه كافئین برای جلوگیری و درمان آسم كمك می كند و اشخاصی كه مرتباً قهوه- كه حاوی كافئین است- می خورند كمتر به حمله های آسم مبتلا می شوند.
محققان می گویند مقدار كافئین موجود در سه فنجان قهوه، معادل یك دوز استاندارد تئوفیلین برای بازكردن برونش هاست.
دكتر هایدساتر در مجله پزشكی ادمبورك می گوید: یكی از معروف ترین و بهترین داروها برای آسم، قهوه است .
بد نیست به برخی موارد اشاره كنیم كه ممكن است حمله های حاد و ناگهانی آسم را- به خصوص در بچه ها- تحریك كنند. این نوع مواد غذایی كه در برخی اشخاص ممكن است محرك آلرژی شوند شامل تخم مرغ، ماهی، مغزهای گیاهی، شیر گاو، شكلات و بعضی دانه های غلات اند.محققان انگلیسی كشف كردند كه حتی نوشابه گازدار ممكن است در برخی اشخاص جوان، علائم آسم را تشدید و تحریك كند.
نمك: محدودكردن نمك مصرفی در هر صورت- چه به این بیماری مبتلا باشید و چه از سلامت كامل برخوردار باشید- به سود شماست. اما طبق تحقیقات جدید، مشخص گردیده كه مصرف نمك در مردان مبتلا به آسم، منجر به ایجاد حملات شدید آسمی می گردد. البته این نتایج در زنان به اثبات نرسیده است.بنابراین محدودكردن مصرف نمك، اثرات مثبتی را در مبتلایان به این بیماری به دنبال دارد.

صدف كوه كن

منبع : روزنامه همشهری