سه شنبه, ۱۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 30 April, 2024
مجله ویستا

تحقیر غرب‌


تحقیر غرب‌
روسیه بازگشته است. این نتیجه انکارناپذیر جنگ ۶ روزه در قلب اروپا است که ممکن است مرزهای یک کشور را برای همیشه تغییر داده باشد.
این مناقشه، که مشتاقانه و به شیوه‌ای فردی به وسیله ولادیمیر پوتین، که آشکارا همه کاره کرملین است، انجام شد ، با شرایط روسیه خاتمه یافته و غرب هیچ کاری درباره آن نمی‌تواند انجام دهد.
مسکو نشان داده آماده است برای هدف‌های اساسی خود از قدرت نظامی استفاده کند در حالی که دموکراسی ‌های غربی آماده چنین کاری نیستند.
در دنیای بازی‌های قدرت بین‌المللی، روسیه تهاجمی جدید پوتین به پیروزی‌ای دست یافته است که عوارض و امواج آن طی سال‌های آینده به تدریج احساس خواهد شد.
آمریکا و اروپا که به گاز و حسن نیت روسیه متکی هستند، تحقیر شده‌اند. اما لرزاننده‌ترین شکست برای گرجستان ، جمهوری سابق شوروی رخ داده است که به خود جسارت داد با تغییر اساسی در مواضعش در مقابل کرملین بایستد.
هدف‌های روسیه برای شروع جنگ در گرجستان دوجانبه بود. مسکو می‌خواست از شر رهبری مشکل‌آفرین خلاص شود که برای علایق روسیه بیش از حد مستقل بود، و خصومت شخصی پوتین را جلب کرده بود ، به گونه‌ای که حالا او می‌خواهد میخائیل ساآکاشویلی رئیس‌جمهوری گرجستان مانند صدام در دادگاه جنایات جنگی محاکمه شود.
اما کرملین خواهان عدم عضویت گرجستان در ناتو نیز هست. تلاش ناکام ساآکاشویلی برای تحت کنترل درآوردن منطقه‌ای تجزیه‌طلب از خاک این کشور که پنجشنبه گذشته آغاز شد، به پوتین نخست‌وزیر روسیه فرصتی را داد که وی به بهانه «مداخله بشردوستانه» برای متوقف کردن «یک نسل‌کشی و قتل‌عام» آرزویش را داشت.
این انتقام‌گیری برای روسیه و شخص پوتین شیرین است. در یک چشم بر هم زدن فرصت انتقام برای روسیه فراهم شد، روسیه‌ای که آمریکا و متحدانش پیش از حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ و اعلام استقلال کوزوو در سال جاری آن را نادیده گرفته بودند.
غرب با این رفتار دست به خطر زد زیرا مسکو را از روزهای اتحاد شوروی هرگز به عنوان یک قدرت مسلط به حساب نیاورده است. هیچ کس در گرجستان یا پایتخت یک کشور غربی تردید ندارد که واکنش برق‌آسای مسکو، پس از شروع حمله شگفت‌آور نیروهای گرجستان به پایتخت اوستیای جنوبی، از مدت‌ها قبل برنامه‌ریزی شده بود.
ساآکاشویلی به هشدارهای غرب از جمله هشدار کاندولیزا رایس وزیر خارجه آمریکا در جریان دیدار او از گرجستان درباره این که نسبت به تحریکات روسیه واکنش نشان ندهد، توجه نکرد و در نهایت با صدور دستور حمله‌ای به خوبی برنامه‌ریزی نشده در شرایطی که چشم مردم جهان به بازی‌های المپیک در پکن دوخته شده بود، در دام روس‌ها افتاد.
او نتوانست واکنش همه‌جانبه از طرف همسایه هسته‌ای خود، با استفاده از آتش شدید تانک‌ها، هواپیماهای جنگی و سربازان جنگ‌دیده روسی را پیش‌بینی کند.
رهبران آمریکا و اروپا واکنش روسیه را نامتناسب خواندند و برای پایان دادن به آن خواهان آتش‌بس شدند، شورای امنیت سازمان ملل را فعال کردند و نمایندگان خود را برای تحقیق به تفلیس پایتخت گرجستان، و مسکو فرستادند. آخرین رهبر اروپایی که خواهان صلح شد نیکلا سارکوزی رئیس‌جمهوری فرانسه بود که طرحی را برای صلح پیشنهاد کرد که حالا به تایید طرفین رسیده است.
روسیه اکنون بهترین کارت‌ها را دارد زیرا پوتین به موقع به احتمال بسیار از زمان گفتگو با جورج بوش در پکن ، پی برد که غرب شهامت جنگیدن با روسیه را برای نجات دموکراسی گرجستان ندارد.
بوش روز دوشنبه پس از بازگشت از پکن در کاخ سفید با توپ پر حرف زد و گفت: «به نظر می‌رسد تلاشی در جریان است تا دولت منتخب گرجستان خلع شود. روسیه به یک کشور مستقل همسایه حمله کرده و دولتی دموکراتیک را که به وسیله مردم آن انتخاب شده، تهدید می‌کند. چنین اقدامی در قرن بیست‌ویکم غیرقابل قبول است.»
● اما مجازات نقض تمامیت ارضی یک کشور مستقل چیست؟
روسیه می‌داند که اراضی تجزیه‌طلب اوستیای جنوبی و آبخازیا بخشی از خاک گرجستان است. عراق وقتی در ۱۹۹۰ به کویت حمله کرد باعث تحریم سازمان ملل و جنگ علیه صدام شد. در مورد اوستیا، شورای امنیت سازمان ملل که روسیه در آن قدرت وتو دارد فلج شده است. جورج بوش هشدار داده است که روسیه با این کار روابط خود را با آمریکا و اتحادیه اروپا در معرض خطر قرار داده است.
بعید است که اربابان کرملین با این هشدار در چکمه‌های نظامی خود به لرزه افتاده باشند، اگرچه اکنون سربازان روسیه را از گرجستان خارج کرده‌اند. این جنگ با همان سرعتی که شروع شد، خاتمه یافت. اما دیمیتری مدودف، که جای پوتین را در مقام ریاست جمهوری گرفته، اعلام کرد که حافظان صلح روسیه، که در آبخازی و اوستیای جنوبی مستقر بوده‌اند، درجای خود باقی خواهند ماند.
در طرح پیشنهادی سارکوزی که از حمایت اتحادیه اروپا برخوردار است پیش‌بینی شده درباره موقعیت مناطق فوق بحث شود تا مرزهای اروپا دیگر در معرض تغییر قرار نگیرد و ثابت بماند. شگفت‌آورترین نکته درباره واکنش غرب به تهاجم روسیه به گرجستان، شوکی است که این اقدام نظامی به وجود آورد.
«سلحشوران و جنگ‌سالاران جنگ سرد» اروپا، جمهوری‌های بلوک شوروی سابق که امروز عضو ناتو و اتحادیه اروپا هستند، از مشاهده ظهور دولتی خودکامه تحت رهبری پوتین در روسیه قطعا شگفت‌زده نشده بودند.
رهبران روسیه، و وزیران دفاع متعدد این کشور سالها است در شرایطی که ناتو درصدد جذب کشورهای اقماری شوروی سابق است هشدار داده‌اند که کرملین اساسا با دست‌درازی ناتو به این کشورها و گسترش آن مخالف است. در شمال، سه کشور بالتیک حالا عضو ناتو هستند. در غرب لهستان عضو این سازمان است. اوکراین و گرجستان برای عضویت در آن می‌کوشند و با این کار روسیه را به خفگی استراتژیک تهدید می‌کنند.
اگرچه رهبران ناتو در اجلاس آوریل گذشته خود نتوانستند جدول زمانی خاصی تعیین کنند، اما به این دو جمهوری سابق شوروی تضمین دادند که در نهایت به عضویت این اتحاد غربی پذیرفته خواهند شد.
از آن زمان، روسیه اقدام به تقویت روابط با مناطق شورشی گرجستان کرد تا ساآکاشویلی را مجازات کند که اوج آن جنگ کوتاه و سریع این هفته بود. ناتو اینک در موقعیتی دشوار قرار دارد که نمی‌داند چگونه از آن رهایی یابد.
به این دلیل دبیرکل ناتو روز سه‌شنبه تاکید کرد که پیشنهاد عضویت ناتو به گرجستان همچنان معتبر است. اما کله‌شقی ساآکاشویلی و رفتار بدون تفکر و نسنجیده او در این بحران، پس از مبارزه فاجعه‌آمیز وی با مخالفان رژیمش در نوامبر گذشته، باعث کاهش حمایت غرب از او شده است.
در مورد اوکراین، آینده حتی از این هم نامساعدتر است. اگر روسیه آماده بود در واکنش به عضویت گرجستان کشوری با ۴ میلیون نفر جمعیت در ناتو دست به اقدام نظامی بزند، چه فاجعه‌ای در انتظار اوکراین کشوری با ۴۶ میلیون نفر جمعیت، که اقلیت قابل توجهی از آن نیز روس هستند خواهد بود؟
منبع: ایندیپندنت
مترجم: علی کسمایی‌
منبع : روزنامه جام‌جم


همچنین مشاهده کنید