حماسه وجود اخلاقی حضرت زهرا (علیها السلام)

گاه اشخاص هیچ اثری از خود نمی گذارند و بی نام و نشان می میرند ، گاه هم در روزگار خود اثر می گذارند و پس از مرگ فراموش می شوند و گاه هم اشخاصی پیدا می شوند كه در تمام روزگاران اثر گذارند . وجود تاریخ این كسان به یكی از سه گونه است :
۱) وجود تاریخی مادی ـ عینی .
۲) وجود تاریخی فعلی ـ رفتاری .
۳) وجود تاریخی نظری .
وجود تاریخی مادی به گونه های مختلف تحقق می پذیرد مانند ادامه وجود با اعقاب و نوادگان و آرامگاه و آثار عینی ملموس همچون آثار هنری كه از میكل آنژ به جای مانده كه یكی از اركان ماندگار و عظیم هنر غرب است .
وجود تاریخی فعلی ـ رفتاری ، به سنت ها و عادت ها و رفتارهای متراكمی است كه شخص بنیاد می نهد و ترویج می كند خواه مثبت باشد و خواه منفی . در ادبیات دینی ما به این رفتارهای متراكم ماندنی « سنت » اطلاق می شود .
وجود تاریخی نظری هم با وجود شخصیت والا و گرانمایه و معارف بلند انسانی و دینی كه تولید می كند صورت می بندد كه در ابدیت زمان همه را از صاحب نظران گرفته تا افراد عادی به خود و به مواریث معارفی خود مشغول می كند . حضرت مسیح از جهت وجودی و ارسطو از جهت علمی بدینگونه هستند .
خلاصه آنكه برخی افراد قابلیت واستعداد بقا در تاریخ دارند یا در یكی از ابعاد سه گانه یا در تمام آن ابعاد . حضرت زهرای اطهر (علیها السلام) در هر سه بعد تبلور و تجسم تاریخی دارند :
درباره بعد فعلی ـ رفتاری وجود تاریخی حضرت زهرا (علیها السلام) ، به حق می توان گفت كه آن حضرت از این جنبه شگفتی ساز و دگرگون كننده است ! زن جوانی كه بیش از هجده بهار از عمر او نگذشته بود ، پایه گذار یك سنت ـ رفتار متراكم ـ و مبدل به یك الگوی تمام عیار می گردد تا آنجا كه امام عصر ( عج ) درباره ایشان می گوید :
وَفِی ابْنَهِٔ رَسُولِ اللّهِ (صلی الله علیه وآله) لِی أُسْوَهٌٔ حَسَنَهٌٔ.
انسان شناسان را اصطلاحی است به عنوان « شخصیت اساسی » . بنابراین اصطلاح ، حضرت زهرا (علیها السلام) با تجرید از قید و بندهای فردی ، یك سرمشق مطلق می شود و بدینگونه در جاودانه تاریخ ماندنی می گردد كه چنین هم شد .
جامعه شناسان می گویند سر منشأ اوضاع بحرانی نسل جوان در جهان سوم ، خلأ الگوی رفتاری است . در این حیطه حضرت زهرا (س) می تواند منجی و مشکل گشا باشد، چراکه آن حضرت الگوی کامل و بی عیب و نقصی است که می تواند سرمشق جامعه باشد.
فاطمه علیهاالسلام مظهر عفاف و حجاب فاطمه علیهاالسلام بهترین مظهر عفت و پوشش ‍ زنان مسلمان است ؛ زیرا با توجه به این كه فاطمه علیهاالسلام آن بانویی نبود كه كاملا با خارج از خانه قطع رابطه كرده باشد؛ چون تاریخ گواه است كه وی دعوت دیگر زنان را می پذیرفته ، هم چنین جهت تهیه وسائل روزمره به ویژه در روزهایی كه حضرت علی علیه السلام حضور نداشتند بیرون می رفته ، مرتب به خانه پیامبر صلی الله علیه و آله رفت و آمد می كرده ، در جنگ احد، به همراه دیگر زنان به مداوای زخمهای پیامبر صلی الله علیه و آله پرداخته ، و در فتح مكه و حجهٔ الوداع همراه پیامبر صلی الله علیه و آله بوده و پس از شهادت حمزه پیوسته به احد می رفته ، و گاه برخی از یاران پیامبر صلی الله علیه و آله را به همراه آن حضرت به حضور می پذیرفته ، اما با این حال باز هم بر مسئله عفاف و حجاب زن سخت تكیه می كرده است .فاطمه علیهاالسلام در پی آن بود كه زن به كرامت انسانی اش پی ببرد، و خود را فدای امیال و هوسهای دیگران نكند، فاطمه می خواست كه دامان زن مسلمان و هر آزاداندیش را از هر گونه فساد اخلاق و روابط نامشروع و ضد ارزشهای دینی پاك نگه دارد.از حضرت علی علیه السلام روایت شده كه فرمود: ما روزی خدمت پیامبر صلی الله علیه و آله نشسته بودیم ، فرمود به من خبر دهید چه چیز برای زنان بهتر است ؟هیچكدام نتوانست جواب حضرت را بگویند و برخواسته پراكنده شدند.من به نزد فاطمه علیهاالسلام آمدم و سؤ ال را برای او نقل كردم و در ضمن گفتم كه هیچیك از ما جواب رسول خدا را نمی دانستیم ، حضرت زهرا علیهاالسلام فرمود من جواب سؤ ال را می دانم سپس فرمود: بهترین ویژگی برای زن این است كه هیچ مردی او را نبیند و او هم هیچ مردی را نبیند.من به نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله برگشتم و گفتم یا رسول الله بهترین چیز برای زن این است كه هیچ مردی او را نبیند و او هم هیچ مردی را نبیند.
حضرت با تعجب فرمود: شما كه قبلا این جا حاضر بودید و چیزی نگفتید، پس این جواب را از كجا آوردی ؟!گفتم از فاطمه .پیامبر صلی الله علیه و آله ضمن تعجب از دخترش فاطمه ، فرمود: براستی كه فاطمه پاره تن من است . نا گفته نماند كه این حدیث را هر یك به گونه ای معنی كرده اند كه برخی از آن ها چندان صحیح بنظر نمی رسد، مثلا برخی معتقدند كه مراد فاطمه علیهاالسلام این است كه زن نگاه شهوت آلود به مرد نكند. و همچنین به زن چنین نگاهی نكند.در پاسخ باید گفت : این گونه نگاه كردن برای زن و مرد حرام است نه این كه بهتر آن است كه چنین نگاهی نكند.و با این بیان حدیث را چه جور معنی كنیم ، آیا مقصود فاطمه این است كه زن هرگز از خانه بیرون نرود، كه این معنی هم صحیح نیست ، زیرا نه تنها این امر امكان ندارد و عملی نیست ، بلكه با خطی مشی و سیره خود فاطمه مخالف است . زیرا عرض شد خود فاطمه علیهاالسلام رفت و آمد داشته .پس منظور حضرت از این جمله چیست ؟بنظر می رسد كه حضرت زهرا علیهاالسلام تكیه اش بر این بوده كه زن تا می تواند از حضور غیر ضروری خود بكاهد و در صورت حضور، از اختلاطهای نامشروع و گفت و شنودهای غیر اخلاقی پرهیز كند.

پایگاه استاد حسین انصاریان

منبع : عرفان