پتروشیمی و حرکت به سوی خصوصی سازی

در یکی از کتب قدیمی آورده اند که وقتی قرار شد نعمت های پروردگار و امکانات خدادادی را بین نقاط مختلف جهان تقسیم کنند، به هر منطقه یی یک یا دو نعمت رسید، اما هنگامی که نوبت به ایران رسید، خداوند از بذل نعمت هایش دریغ نکرد.
این موضوع چندان هم بلندپروازانه نیست. ایران که در منطقه خاورمیانه و سواحل شمالی خلیج فارس و دریای عمان واقع شده در واقع پل ارتباطی آسیا و اروپا است و از ظرفیت های بالقوه یی نیز برخوردار است که نمی توان بدون اعتنا از کنار آنها گذشت. از قدیم الایام ایران یکی از نقاط استراتژیک جاده ابریشم بوده و جایگاه خاص خود را در جغرافیای منطقه یی داشته است. اختلاف دما در سردترین شب های زمستان و گرم ترین روزهای تابستان گاه به بیش از صد درجه می رسد. تنوع محصولات کشاورزی به گونه یی است که تقریباً همه انواع میوه و سبزیجات در ایران یافت می شود. معادن طلا، فیروزه، اورانیوم، مس و... به وفور در جای جای ایران یافت می شود. در مقوله انرژی نیز ایران کشوری روبه جلو بوده است. سومین منابع بزرگ نفت و دومین منابع گاز جهان در ایران است.
علاوه بر اینها دسترسی به انرژی های خورشیدی، آبی و بادی نیز در این منطقه چندان دشوار نیست. اما آنچه بیش از بودن این امکانات حائز اهمیت است، بهره گیری و استفاده صحیح از این امکانات در راستای توسعه و پیشرفت کشور است. یکی از بخش هایی که می تواند از این توانمندی ها استفاده کرده و در جهان صنعت خودی نشان دهد، پتروشیمی است. گاز طبیعی به عنوان خوراک پتروشیمی ها، جایگاه ویژه یی برای خود دست و پا کرده است. کشور ما نیز به عنوان یکی از دارندگان منابع گاز طبیعی، موقعیت ویژه یی را جهت توسعه صنعت پتروشیمی فراهم کرده و این امر طی دهه اخیر باعث نگاه خاص مدیران به این صنعت شده است.
با همه تلاش هایی که در این راستا انجام شده هنوز با نقطه تعالی فاصله داریم لیکن با بسترسازی که ایجاد شده دستیابی به اهداف سند چشم انداز بیست ساله در سال ۱۴۰۴ دور از واقعیت نیست. مروری بر تلاش هایی که تاکنون برای توسعه پتروشیمی در کشور صورت گرفته نشان می دهد شاخص های کمی و کیفی این صنعت روند روبه رشد خود را حفظ کرده و مسیر صحیح را شناخته است. تنها باید سرعت پیشرفت را افزایش داد تا در زمان مقرر به هدف رسید و افسوس زمان های از دست رفته را نخوریم.
در سال ۱۳۸۶ میزان تولید محصولات پتروشیمی به ۲۳ میلیون تن رسید که نسبت به سال قبل از آن یعنی سال ۱۳۸۵ ، ۲۸ درصد و نسبت به سال ۱۳۸۳، حدود ۵۲ درصد رشد نشان می دهد.
پتروشیمی در اقتصاد ملی ایران به جایگاه مطلوب تر و شایسته تری نسبت به گذشته دست یافته است. سهم صادرات پتروشیمی در صادرات غیرنفتی از ۳۵ درصد در سال ۸۵ به ۳۷ درصد در سال ۸۶ رسیده است. در سال جاری نیز ۱۲ طرح با ظرفیت ۸ میلیون و ۵۶۰ هزار تن در سال به بهره برداری خواهد رسید تا سیر شتابناک توسعه صنعت پتروشیمی در کشور و نیل به اهداف سند چشم انداز بیست ساله کشور، روندی جدی تر به خود بگیرد.
رسیدن به اهداف سند چشم انداز بیست ساله امکان پذیر خواهد بود در صورتی که برنامه ریزی دقیق و هماهنگ داشته باشیم. توجه به مقوله پژوهش و فناوری در صنعت پتروشیمی، تربیت نیروی انسانی ماهر، بهبود و بهینه سازی نظام اجرایی طرح ها جهت افزایش راندمان تولیدات، گسترش همکاری های بین المللی و استفاده از خدمات فنی و مهندسی مدرن، همگی در نیل به اهداف عالی ترسیم شده برای صنعت پتروشیمی از اهمیت خاصی برخوردار است، ضمن اینکه خصوصی سازی بر مبنای اصل ۴۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز باید مورد توجه مسوولان و مدیران صنعتی قرار گیرد، چرا که خصوصی سازی صحیح و نه اختصاصی سازی به گونه یی که در برخی صنایع وجود دارد، تسریع کننده روند توسعه صنعت پتروشیمی در کشور خواهد بود؛ مسیر حرکت هموار است، اگر قدر امکانات و توانمندی های خود را بدانیم.

مجید سلیمی

منبع : روزنامه اعتماد