جیپ پدر اتومبیل های دو دیفرانسیل

‌●‌ چه عاملی انگیزه ساخت خودروهای دو دیفرانسیل شد؟
می توان گفت ایده اصلی ساخت خودروهای دو دیفرانسیل از ذهن فرماندهان نظامی در جنگ جهانی اول تراوش كرد، جایی كه انسان و اسب در میادین باتلاقی و گل آلود جنگ از ادامه راه باز می ایستادند و گاهی جان خود را از دست می دادند. رساندن آذوقه و مهمات به دلیل دشواری مسیر، بسیار مشكل بود و انتقال مجروحان و رساندن كمك به آن ها در مدت زمان كم از آن دشوارتر و این ها همه نیاز به یك وسیله نقلیه چندمنظوره را بیشتر می كرد.
وسیله ای كه از ابتدا هم به همین نام شناخته می شد (اتومبیل چندمنظوره) و بعدها هم به همین دلیل جیپ نام گرفت كه در اصل پدر اتومبیل های دو دیفرانسیل امروزیست.
نام جیپ از كلمه General Purpose به معنای چندمنظوره كه به اختصار (P.G) و در اثر تلفظ زیاد به Jeep بدل شد گرفته شده است.
كمپانی ویلیز (Willys) از اوایل سال ۱۹۳۹ به دنبال ساخت خودرویی سبك برای اهداف شناسایی - نظامی بود، با آغاز جنگ دوم جهانی در سوم سپتامبر همان سال و پیش بینی درگیری آمریكا در این بحران، پیگیری این كمپانی برای ساخت چنین خودرویی بیشتر شد.
در پاییز همان سال كمپانی ویلیز متوجه شد كه كمپانی بنتام (Bantam) نیز قصد ساخت وسیله ای با این منظور را دارد. در ژوئن ۱۹۴۰ از سوی ارتش طرح اولیه خودرو و مشخصات فنی آن به صورت یك مناقصه مطرح شد و از بین ۱۳۵ شركت صنعتی تنها سه كمپانی پا پیش گذاشتند.
كمپانی بنتام، ویلیز و فورد. ولی بعدها كمپانی بنتام از پیگیری ساخت این وسیله نقلیه كناره گرفت.
مشخصاتی كه توسط ارتش در اختیار سازندگان قرار گرفته بود بیانگر خودرویی بود كه حداكثر حدود ۵۹۰ كیلوگرم وزن داشته باشد، (البته بعدها به دلیل غیرعملی بودن به ۹۷۰ كیلوگرم افزایش داده شد) با موتوری كه حداقل گشتاور تولیدی ۱۲۰ نیوتن متر، فاصله محورها ۲۰۳ سانتی متر، عرض محورها ۱۱۹ سانتی متر، ارتفاع از سطح زمین ۲۵ سانتی متر و ظرفیت ترابری ۳۰۰ كیلوگرم.
نمونه اولیه خودرویی كه بعدها تبدیل به اولین جیپ نظامی دنیا یعنی (willys MB) ویلیز ام.بی توسط مهندسی اهل دیترویت به نام كارل پرابست (Karl Probst)
طراحی شد این خودرو در كمپانی بنتام ساخته شدو تحت آزمایش های سخت و طاقت فرسای ارتش قرار گرفت.
۵۵۰۰ كیلومتر را طی كرد كه تنها ۴۰۰ كیلومتر آن جاده آسفالته بود و در انتهای این آزمایش ها داوران نتیجه گیری كردند كه این خودرو قدرت فراوان خود را اثبات كرده و تمامی نیازهای آن ها را برآورده خواهد كرد.
سرانجام كمپانی ویلیز و فورد نیز نمونه هایی را بر مبنای طرح های بنتام آماده ساختند. ویلیز در نمونه خود كه كوآد (Quad) به معنای چهارگوش نام گذاری شده بود و فورد كه در نمونه خود به نام پیگمی (Pygmy) یعنی كوتوله نام داشت هر كدام تغییرات و اصلاحاتی را با صلاحدید خود انجام داده بودند.
به طور مثال ویلیز از موتوری به نام (Go Devil) بهره می گرفت كه به دلیل پرقدرت تر بودن آن حتی بیشتر از خواست ارتش هم بود و موتور بنتام را بی ارزش جلوه می داد.
در نهایت با توجه به وضعیت متزلزل اقتصادی و خط تولید ضعیف بنتام و همچنین برتری خودروی ویلیز، قرارداد نهایی به كمپانی ویلیز واگذار شد و چون ارتش در مدت زمان كوتاهی مقدار زیادی از این خودرو را نیاز داشت، كمپانی ویلیز با استفاده از خط تولید كمپانی فورد كه در سیستم خطی بسیار پرتوان بود تولید انبوه اولین اتومبیل دو دیفرانسیل جهان را شروع كرد.
در دوران جنگ دوم جهانی ویلیز و فورد بیش از ۰۰۰ ۷۰۰ سفارش دریافت كردند كه ۰۰۰ ۳۳۰ دستگاه از این خودروها را كه ویلیز (ام.بی) Willys MB نامیده می شد در كمپانی ویلیز ساخته شد. شماره سریال ۱۵۰۰ دستگاه جیپ های اولیه از ۱۰۷۲ تا ۲۵۷۲ و با شماره ثبت ۲۰۱۵۹۱۹w- بود كه هنوز هم كلكسیونرها در سراسر جهان به دنبال یافتن هر چه بیشتر از این مجموعه اولیه می باشند.
بد نیست بدانیم كه از این خودروی چندمنظوره از ابتدای تولدش تا به حال جهت مصارفی مانند خودروی فرماندهی، خودروی شناسایی، خودروی مخصوص حمل تیربار و توپ های سبك، آمبولانس جهت مناطق ناهموار، شخم زدن زمین های كشاورزی، وسیله ای برای برف روبی و پاك كردن معابر، خودروی سمپاشی، و همچنین وسیله ای برای جابجا كردن واگن های قطار در روی ریل راه آهن نیز استفاده شد.
شایان ذكر است كه این خودرو در سال ۱۳۲۰ همراه نیروهای مهاجم متفقین به ایران وارد شد و هنوز هم بعضی از نمونه های اولیه آن در روستاها و نقاط دورافتاده كشور در حال كار هستند.

نورالدین هاشمی

منبع : سایت کویر ایران