دارکوب بر تنه دانشگاه

دارکوب پرنده جالبی است؛ مدام نوک‌اش را روی پیکره محکم درختان بلند می‌کوبد و اگر سوراخی هم ایجاد نکند، لااقل سکوت را شکسته و سر و صدایی بلند خواهد کرد. آواهایی که طی چند ماهه گذشته در فضای دانشگاه‌های کشور به گوش می‌رسد، بسیار ‌شبیه چنین رفتاری است.
یک اتفاق صنفی (با اهمیت یا بی‌اهمیت)، دستمایه تحصن و اعتصاب شده، هسته‌ای کوچک از دانشجویان گرد هم آمده، خبر به رادیو‌های بیگانه و شبکه‌های ماهواره‌ای ضدایرانی می‌رسد، تنی چند از اعضای فعال دانشجویی از تهران به دانشگاه مورد نظر اعزام می‌شوند و ادامه ماجرا.
در این اعتراض‌ها وجه اصلی درخواست برکناری یکی از معاونان دانشگاه (احتمالا مسوول مرتبط با مشکل ایجاد شده)، رئیس دانشگاه و هیات رئیسه آن است؛ علاوه بر این منع تعقیب دانشجویان اعتراض‌کننده از سوی کمیته انطباطی و حضور مقاماتی از وزارت علوم دنباله این تقاضاهاست.
هر کدام از این تجمعات که روزهای بیشتری به طول انجامیده‌اند، با حجم اطلاع‌رسانی وسیع‌تری هم همراه شده‌اند و اندک اندک در میان خواسته‌های دانشجویان، رد پایی از یک گفتمان خاص سیاسی هم هویدا شده است.
گر چه تقریبا همه این تحصن‌ها در دانشگاه‌هایی غیرتهرانی برگزار شده، اما یک خط رهبری و هدایت پنهان از تهران نیز در این رویدادها دیده می‌شود، چرا که سبک و سیاق حرکت و جمع‌بندی اعتراضات دارای شباهت‌های قابل توجهی است و مهم‌تر آن‌که افرادی که به عنوان تحلیل‌گر در ایران و یا خارج از کشور مورد پرسش رسانه‌ها قرار می‌گیرند، از یک پایگاه سیاسی واحد برخوردارند.
در نهایت هم آن‌که رادیو وابسته به سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (فردا)، در روز آخر تجمع گزارش می‌دهد که این تجمع هم «با موفقیت» به پایان رسید، چرا که مدیران ناکارآمد وزارت علوم،‌ توانایی مدیریت بحران‌های از این دست را نداشته و همواره با واکنش کند خود، مانع از مهار جریان شده‌اند.
البته که نمی‌توان چشم بر پتانسیل نارضایتی موجود در فضای دانشگاهی بست و لب به انتقاد نگشود؛ افت آموزش‌های ارائه شده، رواج شیوه کهنه آموزش مخزنی، کوفتن بر طبل مدرک‌گرایی، انتصاب روسای دانشگاه غیرانتخابی و نه‌چندان محبوب، افزایش بیکاری فارغ‌التحصیلان، گسترش مصرف مواد مخدر، رواج مشکلات و ناهنجاری‌های جنسی و اخلاقی و... همه و همه زنگ‌‌ها را مدت‌هاست که به صدا درآورده و وجود اختلافات میان مسولان ارشد دولتی و مقامات وزارت علوم هم متاسفانه مانع از حل و فصل آن‌ها شده است. این نارضایتی‌ها بر چنین زمینه آماده‌ای رشد کرده و می‌کند.
جریان دانشجویی برآمده پس از دوم خرداد در طی سالیان اخیر، عمدتا ظهور بیرونی نداشته و بعد از گسیل‌شدن فعالان اصلی‌اش به غرب، هم‌پای جریان سیاسی دوم‌خرداد دوره افول خود را آغاز کرد و حتی فعالان جریان اصولگرایی در دانشگاه‌ها هم به‌مرور و به‌مدد برخوردهای فرساینده فراوران، از دامنه فعالیت خود کاسته‌اند. رخ‌دادهای اخیر، آن‌هم در آستانه حادثه ۱۸ تیر، ممکن است با حاشیه‌های امنیتی خاصی نیز همراه باشد که نمی‌‌شود درباره آن‌ها به سادگی اظهارنظر کرد، اما بی‌تردید همه این ناآرامی‌ها بر اساس طراحی از پیش انجام‌نشده شکل نگرفته، لیکن کارگردانان این پروژه، باید در اتاق فکری آشنا به مسائل ایران برنامه‌ریزی دقیقی برای فعالیت خود انجام داده باشند تا در مدلی هماهنگ، جنبش دانشجویی را از طریق تحریک غیرمستقیم و ایجاد شوک، به تحرک وادار کنند.
دارکوب، پرنده پرتلاشی است که هدف‌اش تنها ایجاد سر و صدا نیست، بلکه می‌خواهد طعمه‌ای را چنگ آورد.

فرشاد مهدی‏پور

منبع : سایت الف