عواقب تحریم اقتصادی ایران

با تصویب قطع نامه شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران و تهدید ایران به اعمال تحریم های اقتصادی از سوی این شورا، کارشناسان بین المللی و موسسات اقتصادی نسبت به عواقب اعمال تحریم اقتصادی علیه ایران و تاثیر ناگوار آن بر بازار نفت هشدار دادند.
در شرایطی که تحلیل گران مسائل انرژی طی چند ماه اخیر بارها اعلام کرده اند که اولین تاثیر منفی تحریم اقتصادی علیه ایران سه رقمی شدن بهای نفت است، فعالان و کارشناسان بازارهای مبادلات نفت هم اکنون معتقدند که حمله نظامی به ایران بهای نفت را تا ۲۵۰ دلار نیز افزایش خواهد داد.
● شوک نفتی پیامد تحریم ایران
استفان لانگ یک کارشناس مسائل اقتصادی آمریکایی در این باره، هشدار داد که احتمال هر گونه شوک نفتی از طریق قطع صادرات نفت از سوی ایران به علت مقابله با فشارهای غرب، فاجعه اقتصادی ایجاد خواهد کرد. لانگ افزود: بر اساس مطالعات دقیق انجام شده مشخص گردیده که اگر ایران ۲. ۷ میلیون بشکه نفت صادراتی نفت خود را از بازار بیرون بکشد، بهای نفت از هر بشکه ۱۰۰ دلار فراتر خواهد رفت.
وی تصریح کرد که بالاتر رفتن بهای نفت بیش از همه به اقتصاد آمریکا آسیب خواهد زد و تاجران نفتی هم اکنون معتقدند که تشدید تنش میان ایران و آمریکا بهای نفت را به هر بشکه ۱۲۵ دلار خواهد رساند، اما اعلان جنگ و بستن تنگه هرمز بهای نفت را دو برابر رقم فوق خواهد کرد.
● سناریوی بستن تنگه هرمز عامل ترس بازار نفت
دیوید ویس اقتصاددان ارشد موسسه استاندارد پورز نیز از بروز شوک نفتی در صورت تشدید تنش ها خبر داده و هشدار می دهد که در صورت تشدید فشارها بر ایران، این کشور مجبور به بستن تنگه هرمز به روی جریان نفت جهان خواهد شد. به گفته ویس، با وجود اینکه وابستگی کشورهای غربی به نفت نسبت به شوک نفتی دهه ۱۹۷۰ کاهش یافته است، اما این بدان معنا نیست که نفت نمی تواند موجب رکود اقتصادی جهان شود.
وی با اشاره به اینکه قیمت نفت به افزایش خود ادامه خواهد داد و نهایتا به رکود اقتصادی جهان منجر خواهد شد، اواعتراف کرد که متاسفانه تنش های سیاسی احتمال بروز چنین پدیده ای را بسیار محتمل ساخته است.
ویس درباره تنش مربوط به برنامه هسته ای ایران نیز گفت: اگر ایران نفت خود را از بازار جهانی کنار بکشد و تنگه هرمز را به روی نفت کش ها ببندد، بازار با ۲۰ میلیون بشکه کمبود نفت مواجه خواهد شد که به رسیدن بهای نفت به ۲۵۰ دلار منجر خواهد شد که این شرایط شکی در بروز رکود در اقتصاد جهان نخواهد داشت.
ویس با اشاره به ریسک های فراوان موجود در بازار نفت افزود: تعادل عرضه و تقاضای نفت، قیمت کمتری را نسبت به سطح فعلی می طلبد و بدون تنش های سیاسی بهای نفت می تواند به ۴۰ تا ۵۰ دلار کاهش یابد. وی به نقش انکارناپذیر امنیت خاورمیانه در قیمت نفت اشاره کرد و گفت: آنچه مورد تاسف غربی ها است این است که هر گونه تنش در خاورمیانه تاثیری مستقیم بر قیمت نفت می گذارد.
● نفت به ۲۰۰ دلار می رسد
معاون آموزشی و پژوهشی وزیر امور خارجه ایران نیز هشدار داد که در صورت اعمال تحریم های اقتصادی علیه کشورمان قیمت جهانی نفت به ۲۰۰ دلار خواهد رسید. منوچهر محمدی در گفتگو با یک شبکه تلویزیونی ونزوئلا گفت: اولین نتیجه اعمال تحریم های اقتصادی علیه ایران افزایش قیمت نفت به هر بشکه ۲۰۰ دلار خواهد بود.
محمدی در این گفتگو به آمریکا هشدار داد که در صورت پیگیری اعمال تحریم های بین المللی علیه ایران به علت تحت فشار قرار دادن آن برای کنار گذاشتن برنامه هسته ای، بازار پرتلاطم نفت با افزایش ناگهانی نفت روبرو خواهد شد که دود آن به چشم آمریکا و غرب خواهد رفت.
کارشناسان موسسه سرمایه گذاری سیتی گروپ در این زمینه بر این باورند که تحریم اقتصادی چهارمین تولیدکننده بزرگ نفت جهان بی گمان بهای نفت را به بالای ۱۰۰ دلار خواهد رساند، اما احتمال رسیدن آن به هر بشکه ۲۰۰ دلار ناچیز به نظر می رسد.
● غرب بیش از ایران از تحریم آسیب می بیند
تنی چند از کارشناسان بین المللی بازار نفت نیز در گفتگو با رویترز اعلام کردند: با وجود تهدیدات غرب مبنی بر اعمال تحریم اقتصادی علیه ایران، تقاضای جهانی برای خرید نفت از این کشور رو به افزایش است. به گزارش رویترز، افزایش تقاضای جهانی برای نفت و کاهش تولید نیجریه بر تنگنای بازار نفت افزوده است و همین امر موجب افزایش تقاضا برای نفت ایران شده است. این گزارش حاکی است، با وجود اینکه ژاپن و برخی کشورهای دیگر واردات نفت از ایران را کاهش داده اند، اما تمایل دیگر کشورهای جهان به خریداری نفت از ایران رو به افزایش است.
ژاپن به علت برنامه هسته ای ایران در سه ماهه دوم امسال واردات نفت از ایران را ۴۰ درصد کاهش داد و از ۳۸۵ هزار بشکه در روز در سه ماهه نخست به ۲۴۰ هزار بشکه رساند. در مقابل، دیگر واردکنندگان بزرگ نفت جهان اعلام کرده اند که هیچ طرحی برای کاهش واردات بنزین از ایران ندارند.
کارشناسان بازار نفت معتقدند بازار آشفته نفت و نگرانی واردکنندگان از قطع روابط با صادرکنندگان بزرگ، گزینه های واردکنندگان را محدود ساخته است. رویترز به نقل از کارشناسان بین المللی انرژی در رابطه با احتمال اعمال تحریم های اقتصادی علیه ایران می نویسد: غرب بیش از ایران از تحریم های اقتصادی آسیب خواهد دید، چرا که تحریم ، قیمت نفت را شدیدا افزایش می دهد.
● بازار جهانی انرژی به نفت ایران نیاز دارد
منوچهر تکین کارشناس ارشد انرژی نیز تأکید کرد اگرچه شورای امنیت سازمان ملل ایران را به اعمال تحریمهای تجاری تهدید کرده است، ولی بازار جهانی انرژی به نفت ایران نیاز دارد. تکین در مصاحبه با خبرگزاری رویترز افزود: گسترش تنشهای سیاسی در خاور میانه و کاهش شدید تولید نفت نیجریه، مهمترین علل افزایش قیمت نفت به شمار می رود.
تکین تصریح کرد: جهان به نفت تولیدی کلیه کشورها از جمله ایران نیاز دارد. بازار نفت هم اکنون با رشد فزاینده تقاضا و کمبود عرضه روبرو است.
دبورا وایت کارشناس ارشد انرژی موسسه سوسایت جنرال نیز در این باره گفت: هم اکنون نفت کافی در بازار وجود ندارد و نمی توان نسبت به آینده ثبات در بازار خیلی امیدوار بود. نشریه پترولوجیست نیز اعلام کرد، میزان تولید نفت ایران طی ماه جولای با ۲۰۰ هزار بشکه افزایش به بیش از ۴ میلیون بشکه در روز رسیده است.
● کاهش صادرات ایران موجب افزایش قیمت جهانی نفت خواهد شد
وزیر انرژی آمریکا نیز تأکید کرد: در صورت کاهش صادرات ایران، قیمت جهانی نفت افزایش خواهد یافت. به گزارش خبرگزاری رویترز، ساموئل بودمن افزود: این مسئله موجب تعجب بسیار زیاد اقتصاددانان آمریکایی شده است که افزایش قیمت نفت تا کنون آثار منفی چندانی بر رشد اقتصادی این کشور نداشته است. این در حالی است که شوک نفتی دهه ۱۹۷۰ میلادی، اقتصاد آمریکا را به شدت با رکود روبرو کرد.
بن برناک رئیس فدرال رزرو آمریکا نیز پیش از این اعلام کرده بود، افزایش قیمت نفت طی سالهای گذشته موجب کاهش ۵/۰ تا یک درصدی رشد اقتصادی آمریکا شده است.
بودمن تصریح کرد: در صورت کاهش صادرات ایران، قیمت جهانی نفت افزایش خواهد یافت ولی سایر کشورهای تولید کننده آماده تامین نفت مورد نیاز بازار خواهند بود. ایران چهارمین صادر کننده بزرگ نفت جهان به شمار می رود و نگرانی درخصوص پرونده هسته ای ایران موجب افزایش ۲۱ درصدی قیمت نفت از ابتدای امسال تا کنون شده است. وی در پایان گفت: ایران و ونزوئلا به درآمدهای نفتی خود نیاز دارند و من فکر نمی کنم هیچ یک از این دو کشور اقدام به قطع صادرات نفت خود نمایند.
● تحریم نفتی ایران نتیجه ای ندارد
مدیر مطالعات سیاست اقتصادی موسسه امریکن اینترپرایز نیز گفت: همانطور که قطع واردات نفت آمریکا از ایران تاثیری بر صادرات نفت ایران نگذاشت، تحریم نفت این کشور نیز بی اثر خواهد بود. کوین هاست که مشاور ارشد اقتصادی سناتور جان مک کین نماینده ایالت آریزونای آمریکا نیز هست، سیاست انرژی آمریکا را نیز کاملا اشتباه خواند و گفت: تولید انرژی و نفت در داخل آمریکا بسیار هزینه برتر از واردات نفت از کشورهای خارجی است، اما این سیاست، امنیت انرژی آمریکا را به خطر می اندازد.
وی در رابطه با ایران گفت: با وجود اینکه آمریکا از سال ۱۹۹۲ واردات نفت خود از ایران را قطع کرد، اما ایران از این رخداد آسیبی ندید. قطع واردات نفت آمریکا از ایران نه تنها مانع افزایش درآمدهای صادرات نفت این کشور نشد، بلکه درآمدهای بالای نفت، این کشور را قادر ساخت برنامه هسته ای خود را نیز دنبال کند.
وی تجربه ایران در بایکوت کردن نفت یک کشور را نشان دهنده اشتباه بودن این سیاست عنوان کرد و افزود: قطع واردات نفت از یک کشور نخواهد توانست موجب تغییر سیاست های آن کشور شود، بنابراین نباید انتظار داشت که بتوان از تحریم نفت به اهداف خود رسید. هاست معتقد است نفت ایران مشتریان پروپاقرصی همچون چین و ژاپن دارد و تحریم نفت این کشور بی فایده است و آمریکا برای تحت فشار قرار دادن ایران باید به گزینه های دیگربیندیشد.
● تحریم نفت ایران آمریکا را با کمبود انرژی مواجه خواهد ساخت
موسسه تحقیقات انرژی کمبریج در گزارشی از مسئله هسته ای ایران و تاثیر آن بر بازار نفت اعلام کرد: در صورتی که شورای امنیت سازمان ملل نفت ایران را تحریم کند، آمریکا از جمله کشورهایی خواهد بود که با کمبود انرژی مواجه خواهد شد. بنابر اعلام این موسسه، هر چند آمریکا مستقیما از ایران نفت وارد نمی کند، اما کنار گذاشتن نفت ایران از بازارهای جهانی بر بازار مصرفی محصولات نفتی در آمریکا نیز اثر خواهد گذارد و موجب افزایش شدید قیمت انرژی در سطح جهان خواهد شد.
کمبریج می افزاید: تشدید تنش هسته ای ایران و کشاندن آن به صادرات نفت ایران بیش از همه به آمریکا آسیب خواهد رساند، چرا که افزایش قیمت نفت در صورت اعمال تحریم و کمبود عرضه، بدیهی است.

حسین لطفی

منبع : روزنامه همشهری