چهارشنبه, ۱۲ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 1 May, 2024
مجله ویستا
قصاص
كتاب سوم قانون مجازات اسلامی طی مواد۲۰۴ تا ۲۹۳ به قصاص اختصاص یافته است.قصاص از ماده «قص» به معنای، رجوع كردن وپیآمدن است (قصاثره یعنی تتبعه) و معنایاصطلاحی قصاص نیز از معنای لغوی دور نیفتادهاست و كیفر قصاص نوعی باز خورد عملكرد مجرماست كه با خودش باز میگردد و پیآمد رفتارمجرمانه مجرم است كه دامنگیر او میشود وشخص قصاص كننده پیآمد جنایت جانی مثلآنچه كه او جنایت كرده است نسبت به او عملمیكند. قصاص به عنوان یك كیفر اسلامی به دوبخش قصاص نفس و قصاص عضو انسان تقسیممیشود كه در مبحث قصاص نفس انسان عناوینقتل نفس، اكراه در قتل، شركت در قتل و شرایطادعای قتل و ادله اثبات دعوی قتل و شرایطاعمال قصاص و سرانجام كیفیت اجرای قصاصمورد بحث قرار میگیرند و در مبحث قصاص عضوموجبات قصاص عضو و شرایط و كیفیت قصاصعضو بحث میشود.
احكام جزایی اسلام و اصل قصاص نسبت بهجنسیت زن و مرد براساس مصالح و معیارهاییاست كه توسط خداوند منان در قرآن سوره بقرهآیه ۱۷۹ تصریح شده است «و لكم فی القصاصحیاه یا اولی الالباب برای شما ای صاحبان خرددر قصاص زندگی است». اصل قصاص با در نظرگرفتن جنسیت در سوره بقره آیه ۱۷۸ به اینصورت آمده است «كتب علیكم القصاص فیالقتلی الحر بالحر و العبد بالعبد و الانثی بالانثی...نوشته (واجب) شده است بر شما قصاص در قتل،مرد آزاد در مقابل مرد آزاد مرد برده در مقابلمرد برده و زن در مقابل زن»
كسانیكه مسلمان هستند و به قرآن اعتقاد دارنداصل حكم قصاص همانند اصل حكم نماز و روزهو... از مسلمات احكام قرآن است كه هیچتردیدی در آن نیست اما بعضی از نویسندگانمطالب حقوقی با مقایسه سطحی مجازات قصاصبین جنس زن و مرد چنین نتیجه گرفتند كه تبعیضدر قوانین جزائی وجود دارد و از این جهت با بند«ز» ماده ۲ كنوانسیون در تعارض است در حالیكهبا مطالعه و بررسی همه جانبه احكام به لحاظجنسیت زن و مرد نتیجه میگیریم كه با نگاه كلی بهانسان و جامعه انسانی نه تنها نسبت به جنس زنتبعیضی نیست بلكه جنس زن در جامعه انسانی ازاینگونه تشریع بیشتر بهرمند میشود.
● قصاص نفس
مواد ۲۰۹ و ۲۱۰ قانون مجازات اسلامی بهلحاظ جنسیت موضوع قصاص را اینگونه بیانمیكند، هرگاه مرد مسلمانی عمدا زن مسلمانی رابكشد محكوم به قصاص است لیكن باید ولی زنقبل از قصاص قاتل، نصف دیه مرد را به او بپردازدو طبق ماده ۲۱۰ هرگاه كافر، ذمی دیگر را بكشدقصاص میشود اگر چه پیرو دو دین مختلف باشندو اگر مقتول، زن ذمی باشد باید ولی او قبل ازقصاص نصف دیه مرد ذمی را به قاتل بپردازد.
این دو ماده دلالت دارند كه ولی یا اولیای دمزن مقتول، خواه مسلمان یا كافر ذمی در فرضمواد حق دارند مانند اولیای دم مرد مقتولقصاص را مطالبه كنند و از این جهت هیچ فرقیبین اولیای دم مرد و زن نیست در نتیجه تبعیضیمطرح نیست تنها نكتهای كه باقی میماند ایناست كه چرا اولیا زن مقتول باید نصف دیه را بهخانواده مرد قاتل بپردازند تا قصاص را مطالبهكنند؟ اینچنین پرداختی به خانواده مرد قاتلجهت قصاص او تبعیض علیه جنس زن نیست؟
نگاه جامع اجتماعی به جنسیت زن و مرد درتشریع و قانونگذاری الهی ثابت میكند كههیچگونه تبعیضی علیه جنس زن نیست زیرا باتوجه به اصل كلی و جامع نگری در فرآیندقانونگذاری نصف دیه پرداخت شده به خانوادهمرد قاتل در نتیجه و نهایت به دست جنس زنمیرسد كه بعد از قصاص شوهر قاتلش سرپرستخانواده میشود در این قانونگذاری بطور قطع بهجنس زن توجه شده است، اما توجه قانونگذاریمعطوف به جنس زن زندهای است كه بعد ازقصاص شوهر قاتلش مسولیت زندگی را به دوشمیكشد چنین قانونی كه به فرض شایع و غالب درقانونگذاری برای جوامع انسانی توجه دارد نهتنها جنس زن را تحقیر نكرده است بلكه در فرضقتل مرد، زن را دو زن مد نظر قرار داده است.زوجه قاتل كه زن است باید به زندگی و سرنوشتآینده او توجه شود و زن مقتول كه بیگناه كشتهشده است و این فرض غالب و شایع در جامعهانسانی است و قانونگذاری را نیز به لحاظ فرضشایع تشریع و تعیین میشود.
نتیجه آنكه در فرض پیش گفته جنس مرد درمقابل جنس زن لحاظ شده است گرچه شخصزن در مقابل شخص مرد لحاظ نشده است و تقابلجنسیت بین مرد و زن مهم است كه هیچ جنسی درمجموع قانونگذاری تبعیضی را تحمل نكند و دینمهم در قصاص نفس جنس زن و مرد رعایت شدهاست.
منبع : مجله خانواده سبز
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید بلیط هواپیما
ایران مجلس احمد وحیدی مجلس شورای اسلامی دولت سیزدهم قوه قضائیه خلیج فارس دولت لایحه بودجه 1403 شورای نگهبان حجاب مجلس یازدهم
روز معلم تهران آموزش و پرورش قوه قضاییه شهرداری تهران سازمان هواشناسی فضای مجازی سلامت پلیس دستگیری شورای شهر تهران شورای شهر
بانک مرکزی خودرو حقوق بازنشستگان قیمت دلار قیمت خودرو قیمت طلا ایران خودرو سایپا دلار مالیات چین بازار خودرو
تلویزیون سریال سعید آقاخانی سینمای ایران سینما نون خ موسیقی تئاتر دفاع مقدس فیلم کتاب رسانه ملی
رژیم صهیونیستی اسرائیل غزه فلسطین آمریکا جنگ غزه حماس نوار غزه روسیه عربستان ترکیه افغانستان
فوتبال پرسپولیس استقلال رئال مادرید سپاهان تراکتور بایرن مونیخ باشگاه استقلال لیگ برتر فوتسال تیم ملی فوتسال ایران بازی
هوش مصنوعی تبلیغات ناسا تسلا اپل اینستاگرام فناوری همراه اول آیفون گوگل
داروخانه خواب دیابت مسمومیت کاهش وزن چاقی سلامت روان بارداری آلزایمر