به قدرت رسیدن کاردینال دوریشولیو

۳۸۳ سال پیش در روز ۱۳ اوت سال ۱۶۲۴ میلادی آرمان ژان دوپلسیس معروف به كاردینال و دوك دوریشولیو از سوی لویی سیزدهم پادشاه فرانسه به مقام صدراعظمی این كشور منصوب شد.
كاردینال دوریشولیو كه حدود ۴ ماه قبل از این تاریخ وارد هیات دولت شده بود جانشین ویوویل در راس هیات دولت گردید.
آرمان ژان دوپلسیس در ۹ سپتامبر سال ۱۵۸۵ میلادی در پاریس متولد شد.
او ابتدا حرفه نظامی گری را برگزید ، اما بعد از این كه برادرش آلفونس مقام اسقفی شهر لوسون در نزدیكی بندر روشل را رها كرد و در یك دیر راهب شد ، آرمان برای این كه مقام اسقفی لوسون در خانواده باقی بماند ، به تحصیل الهیات پرداخت و سپس به رم و به دیدار پاپ پل پنجم رفت تا علی رغم سن كم بتواند به مقام اسقفی شهر لوسون برسد.
در سال ۱۶۰۷ میلادی در سن ۲۲ سالگی او اسقف شهر لوسون شد.
در سال ۱۶۱۴ میلادی در مجلس اتاژنرو ، ریشولیو رساله روحانیت را ارائه كرد و اعلام نمود به نفع پادشاهان است كه مقام های روحانی را به هیات دولت دعوت كنند ، زیرا آنها از توانایی های ویژه و حزم و احتیاط كه لازمه حرفه ایشان است ، برخوردار هستند.
ریشولیو به ماری دومدیسی ، ملكه مادر نزدیك شد و جزو افراد محرم او گردید اما پس از این كه لویی سیزدهم به سن بلوغ رسید ، ماری دومدیسی مقام نایب السلطنه را از دست داد و چون لویی سیزدهم دست ملكه مادر را از قدرت كوتاه كرده بود او به حالت قهر دربار را ترك نمود و ریشولیو نیز به دنبال ماری دومدیسی از دربار رفت.
ریشولیو در تمام این مدت تلاش كرد تا دوباره میان لویی سیزدهم و ملكه مادر آشتی برقرار شود و سرانجام به هدف خود رسید.
در سال ۱۶۲۲ میلادی ریشولیو به مقام كاردینالی منصوب شد.
كاردینال دوریشولیو پس از این كه از سوی لویی سیزدهم صدراعظم فرانسه شد ، دو هدف را دنبال كرد: تثبیت قدرت پادشاه و دولت و ایفای نقش برتر توسط فرانسه در قاره اروپا.
ریشولیو برای تثبیت قدرت پادشاه ابتدا نفوذ نجبا را كاهش داد.
به این ترتیب اغلب نجبای فرانسه از دشمنان ریشولیو محسوب می شدند.
ریشولیو برای حفظ تمامیت كشور به جنگ پروتستان ها رفت كه در بندر روشل موضع گرفته و از حمایت انگلیسی ها برخوردار بودند.
او بندر روشل را از دریا و زمین محاصره كرد ، تا این كه سرانجام شهر روشل در ۲۸ اكتبر سال ۱۶۲۸ میلادی تسلیم شد.
ریشولیو برای تامین مخارج جنگ ها مالیات های سنگینی وضع كرد كه این مساله موجب بروز شورش های زیادی در مناطق مختلف فرانسه گردید اما كاردینال دوریشولیو تمام این شورش ها را بی رحمانه سركوب كرد.
ریشولیو دوئل را ممنوع اعلام كرد و برای افرادی كه دست به دوئل می زدند مجازات اعدام تعیین نمود.
ریشولیو طرفدار تمركز قدرت بود و سرانجام نیز موفق به این كار شد.
او به هنر و فرهنگ علاقه زیادی داشت.
ریشولیو در سال ۱۶۳۴ میلادی آكادمی فرانسه را ایجاد كرد و دانشگاه سوربن را گسترش داد.
در زمینه اقتصاد كه به عقیده او اساس قدرت كشورها بود ، ریشولیو وزارت دریانوردی و تجارت را تاسیس كرد و شركت های تجاری مطابق الگوی شركت های هلندی را ایجاد نمود.
ریشولیو اساس یك امپراتوری استعماری را در سال ۱۶۲۶ میلادی در سنگال و گویان ، در سال ۱۶۳۵ در جزیره مارتینیك ، در سال ۱۶۳۸ میلادی در جزیره رئونیون و در سال ۱۶۴۳ میلادی در ماداگاسكار بنا كرد.
در كانادا نیز كه كمپانی نوول فرانس در سال ۱۶۲۷ ایجاد شده بود ، مهاجرنشین های زیادی را به وجود آورد.
در دوران صدراعظمی كاردینال ریشولیو فرانسه درگیر جنگ های متعددی با كشورهای مختلف اروپا به ویژه اسپانیا بود كه در اغلب این جنگ ها فرانسه پیروز شد و توانست برتری خود در قاره اروپا را به اسپانیا تحمیل كند.
كاردینال دوریشولیو و لویی سیزدهم مدت ۱۸ سال با یكدیگر فرانسه را اداره كردند كه البته قدرت واقعی در دست كاردینال دوریشولیو بود.
سرانجام پس از ۱۸ سال فعالیت بی وقفه ، مبارزه با مخالفان داخلی و دشمنان خارجی كاردینال دوریشولیو به دلیل خستگی مفرط در روز ۱۴ دسامبر سال ۱۶۴۲ میلادی درگذشت.
چهل روز پس از مرگ ریشولیو ، لویی سیزدهم نیز دار فانی را وداع گفت.
به این ترتیب در روز ۱۳ اوت سال ۱۶۲۴ میلادی كاردینال دوریشولیو صدراعظم فرانسه شد و در جریان ۱۸ سال كه تا زمان مرگ در این مقام بود ، فرانسه را به قدرت برتر اروپا تبدیل كرد ، قدرت نجبا را كاهش داد و قدرت سلطنت را تحكیم كرد ، به طوری كه كاردینال دوریشولیو در تاریخ فرانسه به عنوان قدرتمندترین صدراعظم این كشور شهرت دارد.

بهرام افتخاری

منبع : روزنامه جام‌جم